Gelecekten haberler; işte 3 Temmuz'da yapılan açıklamalar...

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, haziran ayı toplantısını 24 Haziran'da gerçekleştirecek. Futbolda önemli maçlar ya da kupalarda final karşılaşmaları öncesinde nasıl uzun süre o güne odaklanılırsa, Merkez Bankası'nın faiz toplantısı da, öncesindeki günlerde uzun süre konuşulacak, değerlendirilecek. Faiz indirilecek mi, yoksa sabit mi tutulacak, bir indirim olursa Başbakan'ın ifadesiyle "Dalga geçer gibi" çok küçük oranda mı olacak, yoksa yüklü bir indirim mi gelecek, bunlar konuşulacak. Faiz kararı, ne yönde çıkarsa çıksın, daha sonra da detaylı olarak ele alınacak, kapsamlı değerlendirmelere konu olacak. Kararın ekonomik yansımaları ikinci planda kalacak, bu kesin. Daha çok, Merkez Bankası'nın Başbakan'ın isteği doğrultusunda mı karar aldığı, yoksa bildiğini mi okuduğu tartışması yapılacak.

Merkez Bankası öylesine köşeye sıkışmış durumda ki... Ekonomik koşullar yüklü bir faiz indirimine elverse ve Merkez Bankası da bu durumu gözeterek gereken indirimi yapsa bile, Başbakan'ın isteğine boyun eğmekle suçlanacak. Merkez faizi indirmez ya da çok az indirirse, bu kez de Başbakan'la gerilen ipler iyice kopma noktasına gelecek.  

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın önceki gün Bakanlar Kurulu'na yaptığı sunumun çok iyi geçtiği dile getirilmişti. Buradaki "çok iyi" değerlendirmesinin ne anlama geldiği pek anlaşılamadı aslında. Ama, sunumun Başbakan açısından pek de iyi, tatmin edici, ikna edici olmadığı bizzat Erdoğan tarafından açıklandı. Başbakan, "Önce faiz düşmeli, faiz düşerse enflasyon da düşer" görüşünü koruyordu. Örnek olarak da mayıs ayı enflasyon gerçekleşmesini gösteren Başbakan, "Bakın" diyordu, "Faiz düşmedi, mayıs enflasyonu da yüksek geldi"...

Enflasyonun seyri

Para Politikası Kurulu'nun 24 Haziran toplantısından doğal olarak üç karar çıkabilir elbette. Faiz ya sabit tutulur, ya bir önceki toplantıda olduğu gibi küçük bir indirimle yetinilir ya da Başbakan'ın istediği doğrultuda 3-5 puanlık yüklü bir indirime gidilir. 

Alınacak kararın nasıl yorumlanacağı belli, yukarıda da yazdık zaten. Ama 24 Haziran'da ve izleyen günlerde yapılacak yorumlar kadar, 3 Temmuz'daki yorumlar ve açıklamalar da önemli.
Haziran ayının enflasyon gerçekleşmesi 3 Temmuz Perşembe günü açıklanacak. Yıllık TÜFE'nin mayıs ayında zirveye çıkacağı zaten biliniyordu, Merkez Bankası buna hep dikkat çekmekteydi, baz etkisi yüzünden ortaya çıkacak bu durum, yine baz etkisi sayesinde haziranda tersine dönecekti. Haziran aylarında fiyatlar genellikle gerilerken, geçen yılın haziranında yüzde 0.76 gibi rekor bir artış olmuştu. Dolayısıyla bu yıl çok daha düşük bir artış gerçekleşecek, belki fiyatlar gerileyecek, böylece mayıs sonundaki yüzde 9.66 da hızla gerileyecekti. Dün de yazdık, haziranda fiyatlar sabit kalırsa, yıllık oran haziran sonunda yüzde 8.8 dolayına düşecek.  

3 Temmuz'dan haberler

3 Temmuz 2014 Perşembe... TÜİK saat 10.00'da haziran ayının oranlarını açıklıyor. TÜFE, büyük olasılıkla yıllık bazda yüzde 9 dolayına, hatta belki daha aşağıya gerilemiş durumda.

Senaryo 1: Merkez Bankası 24 Haziran'da faizi yüklü bir şekilde aşağı çekmişti. Değerlendirmeler peş peşe geliyor;  "İşte görüyorsunuz, faiz indirildi, enflasyon da nasıl hızlı bir düşüş gösterdi" diye. Bu değerlendirmeyi yapanlara bir hatırlatan çıkar mı, 24 Haziran'daki faiz indiriminin haziran ayı fiyatlarına hiç mi hiç etkisinin olmayacağını ve haziran ayındaki bu gerilemenin aylar öncesinden iyi kötü zaten tahmin edildiğini...

Senaryo 2: Merkez 24 Haziran'da faizi çok az indirmiş, belki yarım puan, belki bir puan. Enflasyondaki gerilemeyi izahta zorlanılıyor. Ama yine de bağlantı kurmak mümkün; "Faiz indi, işte enflasyonda da iniş başladı" denilebiliyor en azından. Sonra da ekleniyor: "Merkez faizi çok az indirdiği halde enflasyon gerilemeye başladı, demek ki indirim daha fazla olsa enflasyon da o ölçüde daha yüksek oranda gerileyecekti."

Senaryo 3: Merkez Bankası 24 Haziran toplantısında faize hiç dokunmamış. Merkez'in Başbakana adeta başkaldırdığı yorumları yapılmış. Ama 3 Temmuz'a geliniyor, faiz sabit tutulduğu halde enflasyonun hızla gerilediği görülüyor. İkilemde kalanlar oluyor; "Faiz inmeden enflasyon düşer miymiş" diye düşünenler çıkıyor. Ama yine de aylardır dile getirilen görüşün arkasında durmak gerek:

"Bakın, faizin düşmesi gerektiği söylendi, bu bile enflasyonun düşmesini sağladı, bir de faiz düşürülseydi, enflasyon nerelere inerdi..."