Geç verilen SGK prim belgelerinin işleme alınması
Sigortalıların işyerlerindeki çalışma gün sayısı ve prim tutarları, Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ile SGK'ya bildirilmektedir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 86. maddesine göre; işveren bir ay içinde çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tâbi sigortalıların;
a) Ad ve soyadlarını, TC kimlik numaralarını,
b) 80'inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını,
c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını,
gösteren ve örneği kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, ait olduğu ayı takip eden ayda kurumca belirlenecek günün sonuna kadar kuruma vermekle yükümlüdür. Kanun aylık prim hizmet belgesinin verileceği süreyi belirleme konusunda SGK'ya yetki vermiş, SGK ise bu süreyi, Aylık Prim ve Hizmet Belgesi'nin SGK'ya Verilmesine ve Primlerin Ödenme Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ'de, özel nitelikteki işyeri işverenler için en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23'ü olarak belirlemiştir.
Tebliğ hükümlerine göre özel sektör işverenlerine ait işyerlerinde çalışan sigortalılara ait aylık prim hizmet belgesinin verilmesi gereken son gün, prim hizmet belgesinin ait olduğu ayı takip eden ayın 23'ü saat: 23,59 olarak belirlenmiş olup, bu süre sonunda verilen prim hizmet belgelerinin işleme alınması belirli kurallara bağlanmış, işleme alınan prim hizmet belgelerine bağlı olarak işverenlere idari para cezası uygulanacağı öngörülmüştür.
Aylık Prim Hizmet Belgeleri'nin sonradan verilmesi ve bunların işleme alınmasına ait usul ve esaslar Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 110. maddesi ile Aylık Prim ve Hizmet Belgesi'nin SGK'ya Verilmesine ve Primlerin Ödenme Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ'de düzenlenmiştir. Gerek yönetmeliğin, gerekse de tebliğin aylık prim hizmet belgelerinin sonradan verilmesi ve bunların işleme alınmasına ait usul ve esasları düzenleyen maddeleri 2 kez değişikliğe uğramıştır.
28.09.2009 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan tebliğ hükmündeki son değişikliğe göre süresi dışında verilen prim hizmet belgelerinin incelenme yapılmaksızın işleme alınabilmesi için taşıması gereken nitelikler şu esaslara bağlanmıştır.
Yasal olarak verilmesi gereken son günü takip eden günden başlanarak takip eden üçüncü ayın sonuna kadar kuruma verilen asıl veya ek nitelikteki Aylık Prim ve Hizmet Belgesi, belgede kayıtlı sigortalıların çalıştırılmadığına yönelik bir tespitin olmaması, şüpheli bir durumun bulunmaması ve Aylık Prim ve Hizmet Belgesi'nde kayıtlı olan sigortalıların sigortalı işe giriş bildirgelerinin yasal süresi içinde veya Aylık Prim ve Hizmet Belgesi'nin ilişkin olduğu aydan önceki bir tarihte kuruma verilmiş olması hâlinde, ayrıca incelemeye gidilmeksizin işleme alınır.
yasal süresi dışında verilen prim hizmet belgesinin incelemeye gerek görülmeksizin işleme alınabilmesi için; sigortalı işe giriş bildirgesinin yasal süre içinde verilmesi, belgede kayıtlı sigortalıların çalıştırılmadığına dair bir tespitin olmaması ve şüpheli bir durumun bulunmaması gerekmektedir. Düzenleme tamamen sigortalı işe giriş bildirgesi verilmesine rağmen prim hizmet belgesi sehven verilmeyen, unutulan sigortalıların mağduriyetini önlemeye yönelik tasarlanmıştır. Sigortalı işe giriş bildirgesi ve Aylık Prim Hizmet Belgesi'nin yasal süresi dışında verilmesi halinde işleme alınması ancak SGK'nın yapacağı incelemeyle mümkün olacaktır.
Tebliğ hükmüne göre hem işe giriş bildirgesi hem de prim hizmet belgesi yasal süresi dışında, ya da işe giriş bildirgesi yasal süre içinde verilmesine rağmen prim hizmet belgesi üç aylık süre sonunda verilmiş ise, yasal süresi geçirildikten sonra kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgeleri, doğruluğu, fiilen yapılan denetimler sonucu veya işyeri kayıtlarından yapılan tespitlerden anlaşılması hâlinde işleme konulur. Ancak, Aylık Prim ve Hizmet Belgesi'nin fiilen yapılan tespitler sonucunda işleme alınmasında, tespitin yapıldığı tarihten geriye doğru en fazla bir yıllık süreye ilişkin olan kısmı dikkate alınır.
Daha önce kuruma belge türü veya kanun numarası hatalı seçilerek verilmiş olan Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri'ne ilişkin düzeltme amaçlı olarak yasal süresi dışında verilen Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri (düzeltme ile fiili hizmet süresi zammı kazandırma hali hariç) belgede kayıtlı sigortalılar ve bu sigortalıların prim ödeme gün sayısı ile prime esas kazanç tutarının aynı olması kaydıyla, ayrıca incelemeye gerek kalmaksızın işleme alınır. Bu nitelikte verilen Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri'ne idari para cezası da uygulanmayacaktır.