Gebe kadınların çalışma yasaklarına dikkat!
Çalışma hayatında son yıllarda kadınların işgücüne katılım oranının hızla yükseldiğini görmekteyiz. Birçok sektörde kadınların etkin bir şekilde çalışma hayatında yer alması nedeniyle kadınlara yönelik birtakım koruyucu düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemelerle kadınlar, erkek çalışanlara oranla pozitif ayrımcılığa maruz bırakılmaktadır; böylece hem kariyerlerini devam ettirmeleri hem de aile, sosyal yaşam ile çalışma hayatı arasında denge kurabilmeleri amaçlanmaktadır.
Kadınların büyük bir bölümünün çalışma hayatında sahip olduğu hakları bilmemesinden dolayı hak kaybına uğradıkları görülmektedir. Kadın çalışanlar çalışma hayatında özel olarak korunması gereken gruplar içerisinde yer almaktadır. Kadın çalışanlar; kadınlara eşit davranılması gerektiği, yer ve su altında çalışma yasağı, gebe çalışanların gece postalarında çalıştırılma yasağı, gebe kadınların periyodik kontrollerine izin verilmesi, doğum halinde istirahat ve gürültü, radyasyon gibi özel risk etmenlerine karşı korunma hakkına sahiptir.
İş Kanunu'na göre, maden ocakları ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yeraltında veya su altında çalışılacak işlerde on sekiz yaşını doldurmamış erkek ve her yaştaki kadınların çalıştırılması yasaklanmıştır. Gebelik süresince çalışanların daha dikkatli ve sağlıklı bir ortamda çalıştırılmaları hem bebeklere hem de kendileri için büyük bir önem taşımaktadır.
Bu nedenle gebe veya emziren çalışan günde yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamaz. Ayrıca yeni doğum yapmış çalışanın doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılması yasaktır. Bu sürenin sonunda sağlık ve güvenlik açısından sakıncalı olduğunun sağlık raporu ile belirlendiği dönem boyunca gece çalıştırılmaz.
Gebe çalışanların yaptıkları işle bağlantılı hareketleri, duruşları, zihinsel ve bedensel yorgunluğu olumsuz etkilemeyecek şekilde olması gerekir. Gebe çalışan, gebeliğin tespitinin ardından işyeri hekimine durumu bildirmelidir. Gebe çalışanlar için işyeri hekimi tarafından özel bir politika belirlenmelidir.
Gebe çalışanların çalıştığı yerdeki gürültü seviyesinin, en düşük maruziyet etkin değeri olan 80 desibeli geçmemesi gerekmektedir. Eğer gürültü seviyesi düşürülemiyorsa çalışanın yeri değiştirilir. Limitleri aşan gürültülü ortamda gebe çalışanların kişisel koruyucu donanım kullanarak dahi çalıştırılmaları yasaktır.
Gebe çalışanın, ani darbelere, sarsıntıya, uzun süreli titreşime maruz kalacağı işlerde ve iş makinelerinde çalıştırılmaları yasaktır. Vücudun alt kısmını, özellikle karın bölgesini etkileyen düşük frekanslı uzun süreli titreşime ve sürekli sarsıntıya maruziyeti önleyecek tedbirler alınması gerekmektedir.
Kanserojen, mutajen, çok toksik, toksik, zararlı, alerjik, üreme için toksik ve emzirilen çocuğa zararlı olabilen kimyasalların üretildiği, işlendiği, kullanıldığı işlerde gebe, yeni doğum yapmış ve emziren çalışanın çalıştırılması yasaktır.
Gebe ve yeni doğum yapmış çalışanın kendilerinin ve bebeklerinin sağlığını olumsuz etkileyecek şekilde elle yükleme ve araçsız taşıma işlerinde çalıştırılmaları yasaktır. Bu tür işlerde risk değerlendirmesi yapılır, gerektiğinde iş değişikliği sağlanmalıdır.