Gaziantep’te depremin yaraları halen sarılamadı
6 Şubat tarihinde yaşanan büyük deprem sonrası Gaziantep’te hiçbir şey eskisi gibi değil. Tarihte örneği görülmemiş üst üste yaşanan yıkıcı depremler sonrası yaralarını sarmak için Gaziantepliler önce kendi imkanlarını seferber etti.
Ancak güçleri ve nefesleri bu büyük depremin olumsuzluklarını bertaraf etmeye yetmedi, yetmiyor. Sadece Gaziantep OSB’de yaklaşık bin 200 tesiste hasar gören firma oranı yüzde 10 olarak verildi.
Daha sonraları bölgedeki makine parkurlarında önemli hasarlar oluştuğu açıklandı. Bina ve makine hasarlarının yanında en önemli kayıp insan kaynağında oldu. Kentten özellikle önemli bir beyaz yaka göçü yaşandı.
Diğer tarafta ihracat konusuna değinecek olursak bu yıl ülke ihracatında genel bir düşüş yaşanıyor. Önceki dönemlerde ülke genelinin dışında kalarak Gaziantepliler her ne yaşanırsa yaşansın şartları zorlar, yeni pazarlar keşfeder ve bir şekilde ihracatını ülke ortalamasının üzerine çıkarır “ihracatçı kent” kimliğinin hakkını verirdi. Depremin yaşandığı Şubat ayında bu yana yine şartları zorlayıp gece gündüz demeden üretmeye, ihracat yapmaya, istihdam sağlamaya devam etti.
Ancak tüm çabalara rağmen başta da dediğim gibi kentte açıklanan ekonomik verilerdeki düşüşün önüne geçilemedi. 2022 Ocak-Haziran dönemindeki 5,2 milyar dolarlık kent ihracatı maalesef 2023 yılında 4,6 milyar dolara geriledi. 2022 yılına göre Ocak-Haziran döneminde yüzde 10,8’lik bir ihracat kaybı yaşandı.
-Kenti temsil eden isimler sorunlarını ve beklentilerini her platformda yüksek sesle dile getiriyorlar. Ama verilecek destek ve teşvikler ya dar kapsamda kalıyor ya da olumlu bakılan söz verilen konularda kararlar uygulamaya konulamıyor. Ben de burada Gaziantep iş dünyasının bazı sorunlarını ve çözüm önerilerini tekrar iletmek istiyorum.
- Öncelikle son aylarda vizelerde yaşanan ret oranlarının artması, randevu sürelerinin uzaması dış ticaret faaliyetlerinde aksamaya sebep oluyor. Vize engelini aşmak için bazı Schengen bölgesi ülkelerince uygulanan prosedürler de ayrı bir maliyet ve haksızlığa neden olmakta. Yüksek maliyetli vip vize uygulamasını birçok kişi kabul etse de vizenin çıkma garantisi de yok. Randevu önceliğinin haftanın belli günlerinde ticari vize başvurularına uygulanmasının sürece hız kazandıracağı aktarılıyor
-İş gücü kaybı önemli sorun. Mavi ve beyaz yakalı kalifiye elemanların deprem sonrasında farklı şehirlere gitmeleri üretimde aksamalara neden oldu. Bölge insanın bir an önce tekrar kendi şehrine ve işine dönmesi için teşvik edilmesi, cazip imkanlar sunulması gerekiyor. Deprem bölgesinde 2023 yılı boyunca çalışanlardan kesilen gelir vergisi ve sigorta primlerinin çalışanlara iade edilmesi faydalı bir teşvik olacaktır. Gaziantepliler konuyu yetkili kurumlara iletti ve olumlu karşılandığı bilgisini aldık. Ama henüz uygulama için karar alınmadı.
-Gaziantep iş dünyası için önemli bir konuda limanlar. Deprem sonrasında İskenderun Limanı’nda çıkan yangından dolayı iş dünyasının ciddi bir zararı söz konusu. Mersin Limanı’nda oluşan yoğunluk nedeniyle lojistik anlamında zor bir süreç geçiriliyor. İş dünyası zararlarının telafi edilmesini ve Mersin Limanındaki yoğunluğa çözüm bulunmasını bekliyor. Özetle, deprem yaralarının bir an önce sarılması için zaman kaybetmeden Gaziantep’in de içinde olacağı deprem kentlerinin tamamına özel teşvik ve desteklerin uygulamaya alınması gerekiyor. Son söz; Gaziantep güçlenirse, deprem bölgesi güçlenirse ülke güçlenir.