Gayrimenkullerde, bazı makinelerde, bilgisayarlarda, mobilyalarda KDV in
Dr. Mehmet ŞAFAK
Bilindiği üzere, yaşanmakta olan ekonomik krize karşı alınan son tedbirlerde vergi indirimlerine ağırlık verilmiştir. Bu kapsamda, daha önce 16 Mart 2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olan 2009/14802 sayılı Bakanlar Kurulu kararı uyarınca, başta binek otomobilleri olmak üzere, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu'na ekli (II) sayılı listede yer alan diğer taşıtların ÖTV oranları düşürülmüş, keza, beyaz eşya olarak adlandırılan mallar için de ÖTV oranı sıfırlanmıştır. Yapılan bu düzenleme ile indirilen ya da sıfırlanan oranlar olan 17.03.2009-15.06.2009 (bu tarihler dahil) tarihleri arasında uygulanacak olup, bu düzenlemenin ayrıntılarını şu şekilde özetlemek mümkündür:
ÖTV oranları değiştirilen taşıtlar
- Yarı römorklar için çekicilerde %4 olarak uygulanan ÖTV oranı %1'e, şoför dahil 10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus araçlarda otobüs için %1'den sıfıra, midibüs için %4'ten %1'e, minibüs için %9'dan %2'ye indirilmiştir.
-Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlarda;
.İstiap haddi 850 kilogramı geçmeyip motor silindir hacmi 2000 cm3'ün altında olanlar, istiap haddi 850 kilogramı geçip motor silindir hacmi 2800 cm3'ün altında olanlar ve motor silindir hacmi 3200 cm3'ü geçmeyen sürücü dahil 9 kişilik oturma yeri olanlarda %10 olarak uygulanan ÖTV oranı %1'e indirilmiştir.
.Diğerleri için motor silindir hacmi 1600 cm3'ün altındakiler için ÖTV oranı %37 den %18'e, motor silindir hacmi 1600 -2000 arasındakiler için %60'tan %54'e motor silindir hacmi 2000 cm3'ü geçenler için %84'ten %80'e indirilmiştir.
- Eşya taşımaya mahsus taşıtlar için ÖTV oranı;
.motor silindir hacmi 3000 cm3'ün altındakiler için %10'dan %1'e,
.motor silindir hacmi 3000-4000 arasındakiler için %52'den %47'ye,
. motor silindir hacmi 4000 cm3'ü geçenler için %75'ten %71'e indirilmiştir.
- Özel amaçlı taşıtlar için ÖTV oranı (tamir araçları, vinçli taşıtlar, itfaiye taşıtları, beton karıştırıcı ile mücehhez taşıtlar, yol süpürmeye mahsus arabalar, tohum, gübre, zift, su ve benzerlerini saçan arabalar, atölye arabaları, radyoloji cihazları ile donatılmış arabalar) %4'ten %1'e indirilmiştir.
- Fabrika, antrepo, liman veya hava limanlarında kısa mesafelerde eşya taşımaya mahsus, kaldırma tertibatı ile donatılmamış kendinden hareketli yük arabaları; demiryolu istasyon platformlarında kullanılan türde çekiciler; bu taşıtların aksam ve parçaları için ÖTV oranı %4'ten %1'e indirilmiştir.
- Motosikletlerde ÖTV oranı; motor silindir hacmi 250 cm³'ü geçmeyenlerde %22'den % 11'e, motor silindir hacmi 250 cm³'ü geçenlerde %37'den %32'ye indirilmiştir.
ÖTV oranları sıfırlanan beyaz eşya ve diğer bazı mal grupları
Başta beyaz eşya olmak üzere ÖTV Kanunu'na ekli (IV) sayılı listede yer alan bazı mal gruplarının (klima, ısıtıcılar, gıda maddelerini öğütücüler ve karıştırıcılar; meyve ve sebze presleri vb., et kıyma makineleri vb, tıraş makineleri, ses kaydetme cihazları, video kayıt veya gösterme cihazları, lazer diskler, dijital çok yönlü diskler (DVD), monitörler ve projektörler ve diğer mallar dahil) ÖTV oranları sıfıra indirilmiştir.
150 metrekare ve üzerindeki konutlarda KDV indirimi
Öte yandan, aynı Bakanlar Kurulu kararı ile, 17.03.2009 ile 15.06.2009 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) yapılacak net alanı 150 metrekare ve üzeri konut teslimlerinde Katma Değer Vergisi oranı %18'den %8'e düşürülmüştür.
Bazı makine ve tezgahlarda, bilgisayarlarda, mobilyalarda ve işyeri satışlarında KDV indirimi
29.03.2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2209/14812 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile; daha önce %18 olarak uygulanmakta olan katma değer vergisi oranı, 30.03.2009- 30.06.2009 tarihleri (bu tarihler dahil) arasında yapılacak işyeri teslimlerinde ve bazı makinelerde, mobilyalarda, bilgi işlem makinelerinde %8'e indirilmiştir.
Öte yandan, daha önce 16.03.2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olan 2009/14802 sayılı Bakanlar Kurulu kararı uyarınca da 17.03.2009 ile 15.06.2009 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) yapılacak net alanı 150 metrekare ve üzeri konut teslimlerinde katma değer vergisi oranı %8 olarak uygulanacaktır.
Bilindiği üzere, indirimli orana tabi malların tesliminde yüklenen ve indirim konusu yapılamayan katma değer vergileri varsa bunlar iade edilebilmektedir. Mükelleflerin bu şekilde iade edilmesi gereken katma değer vergileri söz konusu ise, indirimli orana tabi işlemlerine ait iade hesabına, bu madde kapsamında teslim ettikleri işyerleri ya da net alanı 150 metrekare ve üzeri konut teslimleri nedeniyle yüklendikleri vergiler dahil edilmeyecektir. Başka bir deyişle; 30.03.2009- 30.06.2009 tarihleri arasında yapılacak işyeri teslimlerinde ve 17.03.2009-15.06.2009 tarihleri arasında yapılacak net alanı 150 metrekare ve üzeri konut teslimlerinde katma değer vergisi oranı indirimli olarak uygulansa bile, bu teslimlere ilişkin olarak yüklenilen vergiler iade konusu yapılamayacaktır. Buna karşılık, katma değer vergisi indirilmiş olan diğer malların (makineler, tezgahlar, mobilyalar, bilgi işlem makineleri) indirimli oranlı olarak teslim edildiği dönemlerde yüklenilmiş olup indirilemeyen katma değer vergileri olursa bunların iadesi istenebilecektir.
KDV indirimi yapılan diğer mallar
Ayrıca, 2209/14812 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile;
a) 17.03.2009 tarihinden itibaren yapılacak kullanılmış traktör teslimlerinde de (süre sınırlaması olmaksızın) % 1 oranında katma değer vergisi uygulanması kararlaştırılmıştır.
b) tarım makinalarının teslimlerinde olduğu gibi, parçalarının da 17.03.2009 tarihinden itibaren yapılacak teslimlerinde ( süre sınırlaması olmaksızın) %8 oranında katma değer vergisine tabi tutulması kabul edilmiştir.
Yapılan bu vergi indirimlerinin kısa vadede etkisi özellikle binek otomobillerinde görülmüş ve mevcut stokların büyük ölçüde eritilmesi sağlanmıştır. Umarız gayrimenkullerde ve diğer mallarda da aynı olumlu etkileri en kısa sürede görülür.