GAP'ta tuzlanma sorunu

OLAYLARIN İÇİNDEN / Tevfik Güngör GAP bölgesinin işlenebilir toprak büyüklüğü toplam 18 milyon dönüm. Bu kadar geniş arazinin 2 milyon 730 bin dönümünü devlet suluyor. Halkın kendi imkanlarıyla yapılan sulama da eklenince, sulanabilir arazi miktarı 4 milyon 500 bin dönüme ulaşıyor. Harran Ovası, GAP bölgesinin en geniş tarım alanlarından biri. Bu ovanın 1.5 milyon dönümü sulanabilir tarım alanı. Bu alanın da 1.4 milyon dönümünü devlet sulu tarıma açmış durumda. GAP bölgesi ve özellikle Harran Ovası sulamaya açılınca, üretici yıllardır bellediği pamuğu yetiştirmeye başladı. Toprakların yüzde 90'ında pamuk ekildi. Zamanla pamuğun yanında mısır üretilmeye başlandı. Bu yıl pamuğa tahsis edilen alanın yüzde 50'lere düşeceği söyleniyor. Mısır ekimi sürüyor. Sulu arazide buğday ekimi yayılıyor. Sebze ve meyve üretimi başlıyor. Bunlar iyi haberler. Fakat GAP'ta ciddi bir sorun var. Sorun, sulamanın yanlış yapılmasından (vahşi sulamadan/salma sulamadan) kaynaklanan toprakların tuzlanması ve de taban suyunun yükselmesinden kaynaklanıyor. Sorunun kaynağı GAP'ta suyu bol bulan üreticinin suyu vahşi sulamada kullanması. Burada yapılması gereken 2 şey var. (1) Vahşi sulamadan damla sulamaya geçilmesi. (2) Vahşi/salma sulamanın olumsuz etkisini yok etmek için drenaj yatırımı yapılması. Taban suyunun yükselmesini önlemek için tarla içi (toprağın 1.0-1.5 m altına boru döşenerek) drenaj yapılması gerekiyor. Bu işi daha önce Köy Hizmetleri müdürlükleri yapıyordu. Müdürlükler kapatıldı. Bu iş il özel idarelerine/valiliklere verildi. Ve de drenaj işi son iki yıldır durdu. Harran'da bugüne kadar drenaj döşenen tarım alanı 100 bin dönüm dolayında. Hükümet GAP'ta sulama alanlarının genişletilmesine çalışıyor. Sulama alanlarının genişletilmesi iyi de, yanlış sulama ve tuzlanma nedeniyle toprakların kullanılamaz hale gelmesi çok kötü.