G7 kömür karnesini aldı: En çalışkan Kanada en tembel Japonya

Enerji sektörünün önemli düşünce kuruluşlarından E3G, G7 toplantısının son gününde ülkelerin kömür karnesini yayınladı. Beşinci kez yayınlanan kömür karnesi, G7 ülkelerinin elektrik üretiminde kömür kullanımının azaltılmasına dair ne kadar yol aldıklarını ortaya koyuyor. Bu yılın karnesi; özel sektörün iklim değişikliğiyle mücadelede yavaş kaldığını ortaya koysa da, G7 ülkelerinin ekonomilerini kömürden arındırmada ilerleme kaydettiklerini de yadsımıyor.

G7 genelinde, mevcut işletme kapasitesinin yüzde 31'ine denk gelen 118 GW’lık kurulu gücün 2030 yılından önce kullanımdan kaldırılması planlanıyor.

Kanada, İngiltere ve Almanya’nın geçtiğimiz yıla göre iklim değişikliğiyle mücadele konusunda performanslarını geliştirdiği izleniyor. Japonya ise iklim değişikliği ile mücadelede son sırada yer alıyor. Japonya’nın düşük performansının temel nedeni, yurt içinde ve yurtdışında yeni kömür santrali yatırımlarına devam eden tek G7 ülkesi olması.

G7 kömür karnesinin beş yıllık geçmişindeki temel eğilim, Japonya dışındaki G7 ülkelerinin yeni kömürlü termik santrallerinin iptali ya da mevcut olanların kullanımının sonlandırılması oldu.

2019 yılında, Japonya’da bile, planlanan enerji santrallerinin iptalinde artış yaşandığını ve proje stoğunda yalnızca 4,5 GW kurulu güçte kömürlü termik santralin kaldığı izleniyor. Eylül 2018’den bu yana tamamlanan ya da planlanan kömürden çıkış planları yüzde 22 artış göstererek 264 GW’a ulaşmış durumda.

G7 ülkeleri kömür konusundaki işbirliğini güçlendirmeli

E3G tarafından hazırlanan raporun ortaya koyduğu temel sonuç şöyle: “Daha fazla ülkenin planlı bir şekilde kömürden çıkış politikasını mümkün kılacak mevzuat altyapısını geliştirmesini bekliyoruz. Bu politika süreçleri ve piyasa eğilimlerine cevaben, hükümetlerin işbirliğini artırma ve iyi uygulamaları hayata geçirme fırsatı var. Japonya, 2019 yılındaki G20 Başkanlığı esnasında sunulan fırsatı yakalamak yerine kömüre dayalı elektrik üretim teknolojisi ihracatına yönelik lobi çalışmalarına devam etti. Benzer şekilde, 2020'de G7 Başkanlığı'nı yürütecek ABD'nin, kömür üretiminin topraklarını terk etmesine rağmen kömür lehine bir dizi politikayı desteklemesi mümkün. Bu nedenle, ilerici G7 üyelerinin, 2020 yılına kadar yeni kömür santrallerini durdurma ve mevcut kömür santrali kurulu gücünü azaltma çağrısı yapan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'in çabalarını desteklemeleri ve kömürden elektrik üretimini sonlandıracak dönüşüm için birlikte çalışmaları gerekiyor. Fransa, Eylül 2019’da yapılacak Birleşmiş Milletler İklim Eylemi Zirvesi kapsamında gerçekleşecek İklim Finansmanı ve Karbon Fiyatlandırması girişimlerinin eş başkanlığını yürütüyor. Fransa bu fırsatı, kömür finansmanını sonlandırmak için ilerici ülkeler ve özel sektör kuruluşlarından oluşan bir platform oluşturarak değerlendirebilir.”

●Kömür karnesinde G7 ülkelerine yönelik değerlendirmeler

✓İNGILTERE: HENÜZ YASAL DÜZENLEMELER OLUŞMADI

İngiltere’nin ikinci sırada yer almasının başlıca iki nedeni; kömürden elektrik üretiminde yaşadığı önemli düşüş ve kömürlü termik santrallerin kullanımına son verilmesiyle sonuçlanan elektrik sektörü piyasa koşulları. İngiltere, kömürden çıkış taahhüdünü yerine getirebilmek için henüz yasal düzenlemeleri oluşturmadı. Ülke şu sıralar ihracat kredileri ve kalkınma fi nansmanını ne şekilde daraltabileceğini değerlendiriyor.

✓FRANSA: KÖMÜRDEN ÇIKIŞ TAAHHÜDÜNÜ HENÜZ YÜRÜRLÜĞE KOYMADI

Fransa, İngiltere ve Kanada’nın artan performansı sebebiyle birinci sıradan üçüncü sıraya gerilemiş durumda. Kömürden çıkış taahhüdünün mevzuat uyarlamalarını henüz yürürlüğe koymayan Fransa, 2019 yılında G7 Başkanlığı’nı yürütmenin yanı sıra, Eylül 2019’da gerçekleşecek olan Birleşmiş Milletler İklim Eylemi Zirvesi kapsamındaki İklim Finansmanı ve Karbon Fiyatlandırması girişimlerinin eş başkanlığını yürütüyor. Fransa'nın diplomatik liderlik notundaki düşüş, uluslararası ölçekte kömüre olan vurgusunun sınırlı olmasından kaynaklanıyor.

✓İTALYA: 2025’TE KÖMÜR KULLANIMININ SONLANDIRILMASI İÇİN HENÜZ YASAL MEVZUAT YOK

İtalya’da koalisyon hükümeti, önceki yönetimin 2025 yılında kömür kullanımının sonlandırılması önerisini yeniden onayladı. Önerinin uygulamaya geçmesi için henüz yasal mevzuat oluşturulmadı. Bunun yanı sıra, koalisyon hükümeti içindeki siyasi gerilim, İtalya’nın gerek iklim değişikliği, gerekse kömürden çıkış konularındaki uluslararası etkinliğini azaltarak diplomatik liderlik performansını zayıfl attı.

✓ALMANYA: KÖMÜRDEN ÇIKIŞTA ULUSLARARASI ÖLÇEKTE OLUMLU ADIMLAR ATIYOR

Almanya’da, Kömür Komisyonu olarak da bilinen ve çok paydaşlı bir yapıya sahip olan Büyüme, Yapısal Değişim ve İstihdam Komisyonu, en geç 2038'e kadar kömürden çıkışın tamamlanmasını ve bu dönüşümden etkilenecek bölgelere destek vermeyi önerdi. Bu olumlu adımın yasalaştırılması ve zaman sınırının uluslararası iklim hedefl eriyle uyumlu şekilde 2030'a alınması gerekiyor. Uluslararası ölçekte, ulusal kalkınma ajansı olan KfW’nin kömür fi nansmanına son vermesi olumlu karşılandı.

✓ABD: KÖMÜR SANTRALLERİNİN EMEKLİYE AYRILMASI HIZ KAZANDI

ABD’de Trump yönetiminin kömür sektörünü büyütme girişimlerine rağmen, mevcut kömür santrallerinin emekliye ayrılması geçtiğimiz sene hız kazandı. Federal Hükümet ve yasal düzenleyiciler tarafından önerilen bir dizi olumsuz politika değişikliği yasal mücadelelerle karşı karşıya kaldı. Kamu şirketleri ve devletlerin kömürden temiz enerjiye geçişi desteklemeye devam etmesi, bu politikaların hayata geçmesini zorlaştırdı ve küresel eğilimi etkilemedi.

✓JAPONYA: YENİ KÖMÜR SANTRALİ YATIRIMLARINA DEVAM EDEN TEK G7 ÜLKESİ

Japonya, yurtiçinde ve yurtdışında yeni kömür santrali yatırımlarına devam eden tek G7 ülkesi olarak geçtiğimiz beş senede olduğu gibi son sırayı aldı. Ancak, özel sektör dinamikleri hükümet politikalarından daha etkili oldu ve geçtiğimiz yıl 4 GW'lık kömürlü termik santral projesi iptal edildi. Japonya hükümeti, G20 Başkanlığı kapsamında uluslararası ölçekte savunduğu 'Kaliteli Altyapı' yaklaşımını, kömürden elektrik üretimini de içeren yüksek karbonlu altyapısına sınırlandırma getirme sürecinde hayata geçiremedi.

✓KANADA: YENİLENEBİLİR ENERJİYE DAYALI DÖNÜŞÜMÜ BAŞLATTI

Kanada hükümeti, 2030’a kadar kömürlü termik santrallerden elektrik üretimini sonlandırma taahhüdünü hayata geçirecek yeni yasal düzenlemeleri kabul etti. Federal hükümetin uluslararası girişimleri, kömür yerine temiz enerjiye dayalı enerji dönüşümüne yönelik girişimlere 275 milyon Kanada doları aktarmasıyla daha da güçlendi. Bunun yanı sıra, Kanada’nın ihracat kredisi kuruluşu olan Export Development Canada, kömür yatırımlarını sonlandıran yeni iklim değişikliği politikası benimsedi.