Fuar ve Kongre Merkezi’ne tamam ama uçak getiremezseniz nafile

Eskişehir’e fuar merkezinin kurulması ilk 1960’lı yıllarda dillendirilmeye başlanmış... Yapımı devam eden fuar ve kongre merkezini basına göstermek için yaptığı basın toplantısında konuşmasına öyle başladı Eskişehir Ticaret Odası (ETO) Başkanı Metin Güler... O yıllardan bu yana da Eskişehir’in bir fuar merkezi olamamış.

Yaşım gereği 60’lı yılları hatırlamam mümkün değil ama bundan 10-15 yıl öncesinde de yine bir fuar merkezi tartışması almış başını yürümüştü. Şehrin bir kesimi fuar merkezlerinin artık günümüz koşullarında işlevini yitirdiğini savunup, bu yatırıma ölü yatırım gözüyle bakarken, bir kısmı da Eskişehir’den de küçük çevre illerde olan fuar merkezlerini de işaret ederek, ekonomik olarak gelişen bir kentte fuar merkezinin bulunmasının şart olduğunu savunuyordu.
Bu tartışmalar sürerken, dönemin ETO Başkanı Cemalettin Sarar bir arsayı ETO adına satın alarak fuar merkezi olarak tahsis edip noktayı koydu. Ama başkanlık ömrü fuar merkezinin inşasına yetmedi.

Onun ardından başkan seçilen ve şimdinin AK Parti Eskişehir Milletvekili olan Harun Karacan da fuar merkezinin rantabl bir yatırım olmadığını düşünenlerdendi. ETO’nun kaynaklarını işlevsiz bir yatırım olması muhtemel fuar merkezine kullanmak istemedi.

Karacan’a göre internet çağında sanal ortamlarda tanıtım ve satışlar yapılırken, böylesi maliyetli fuarlar düzenlenmesinin modası artık bitiyordu, böyle bir merkeze çok paralar harcamak yersizdi. Yine de hem yurtiçi hem yurtdışı fuar merkezlerine dönük ziyaretler, araştırmalar, anketler yaptırdı ve kendi tezini doğrulayan sonuçlara ulaşınca da fuar merkezi yapmayı planlarından çıkardı.

78 milyon liraya mal olacak

Şimdiki başkan Metin Güler’in ise fuar alanı olarak tahsis edilen arsanın öylece durmasına gönlü razı olmadı, kolları sıvadı. Fuar alanı olarak düşünülen projeyi biraz daha geliştirdi, fuar ve kongre merkezi olarak planlarını yaptırdı, içine ETO hizmet binasını da ekledi ve kompleks bir yatırıma başladı. Kendi anlatımıyla, o da hem yurtdışı hem yurtiçi fuar merkezlerini gezdi, inceledi, anketler ve araştırmalar yaptırdı, böyle bir merkeze ihtiyaç olduğu kararını verdi. Şimdi kompleksin inşaatı tüm hızıyla sürüyor. Tamamlanıp, işletmeye alındığında rantabl mı, değil mi bekleyip göreceğiz.

Güler, fuar ve kongre merkezi yatırımını ETO’nun 123 yıllık tarihinin en büyük projesi olarak değerlendiriyor. Eskişehir ekonomisine yıllık 200 milyon dolarlık bir katkı sağlaması bekleniyor. Toplam 78 milyon liralık bir yatırım maliyeti öngörülüyor, projeye Kalkınma Bakanlığı’ndan da 10 milyon liralık bir kaynak aktarılmış. Tamamlandığı 2018 yılında 4 fuar ve 4 kongre düzenlenmesi hedefleniyor. Sonraki yıllarda ise yıllık ortalama 10-12 fuar yapılması planlanıyor. Güler, Eskişehir Ticaret Odası’nın bugün 16 bin üyesi olduğunu ve hızlı büyüyen bir oda olduklarını belirtiyor ve “Geleceği planlama zorunluluğumuz var” diyor. Eskişehir’e yapılan her yatırım kenti ileriye götürecek yatırımdır muhakkak. Fuar merkezinin işlevsizliği tartışılsa bile kongre merkezi olarak kentin böylesi bir merkeze ihtiyacı olduğu ise tartışma götürmez bir gerçek, zira iki üniversitesi olan ve üçüncüsü projelendirilen bir kentte büyük kongrelerin yapılacağı mekanların sınırlı sayıda olması, büyük organizasyonların kente gelmesinin önünde bir engel olarak duruyor. Bu merkezin önemli bir açığı kapatacağı kesin. Ancak Eskişehir’in bu eksikliği kadar maalesef ki ulaşım konusunda da ciddi sıkıntıları mevcut. Her ne kadar Anadolu’nun ortasında, tüm yolların kesiştiği bir kavşakta bulunan bir kent olsa da, ülke içinden ve ülke dışından Eskişehir’e karayolu ve tren yoluyla ulaşım sağlanması gerekiyor.

Asıl ihtiyaç havayolu

Hızlı tren Ankara-Eskişehir arasında sorun değil belki ama İstanbul- Eskişehir arasında var ile yok arası bir durumda. Zira, Eskişehir- Pendik arasında çalışan bir hızlı tren hiç kimsenin ihtiyacına yanıt vermiyor. Eskişehir’in İstanbul’un Avrupa yakası ile doğrudan bağlantısı yok, Pendik’te inip, karşıya geçmek bir ızdırap olduğu için herkes kendi aracıyla İstanbul’a gitmeyi tercih ediyor, bu da ciddi zaman kaybı. Eskişehir’in asıl ihtiyacı havayolu ulaşımı. Bölgesel hizmet verebilecek kapasiteye sahip olmasına karşın, Anadolu Üniversitesi’nin bünyesinde bulunan Hasan Polatkan Havaalanı maalesef tarifeli uçuşlara kapalı, THY dahil hiçbir firma Eskişehir’e tarifeli uçuş gerçekleştirmiyor. Bununla ilgili çok ciddi girişimler yapılsa da bir sonuç alınamıyor ve Eskişehir’e verilmiş bir ceza gibi uçuşlar yapılamıyor.

Kongre merkeziniz olsa bile, çok afilli kongreleri düzenleseniz bile, yurtdışından kongreye katılmak isteyen biri, önce İstanbul’a veya Ankara’ya uçak ile gelecek, ardından Ankara ise ne ala ama İstanbul ise uzun bir yolculuktan sonra Eskişehir’e ulaşarak, kongresine katılabilecek. Siz kongre katılımcısı olsanız böylesi bir zahmete katlanır mısınız? Fuar’ı sormuyorum bile, onca malzemeniz, fuar standınız ile Eskişehir’e nasıl ulaşırsınız da fuara katılım sağlarsınız, tüm bu yorgunluğa ve zahmete değeceğini düşünür müsünüz, yoksa daha kolay ulaşacağınız, hem tatilinizi yapıp, gezip göreceğiniz, hem de yorulmadan fuar ve kongreye katılacağınız ülkeleri, kentleri mi tercih edersiniz? Ben sadece soruyorum. Verilen yanıt, fuar ve kongre merkezinin iş yapıp yapmayacağının da yanıtı olacak.