Fransa seçime gidiyor
66 milyon nüfuslu Fransa’da 43 milyon kayıtlı seçmen mevcut. 23 Nisan tarihinde Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu için sandığa gidecek olan halk, gelecek 5 yıl için ülke siyasetini dış politikada temsil edecek kişiyi belirleyecek. İlk turda sonucun belli olmaması neredeyse kesin gibi. İkinci tur ise 7 Mayıs tarihinde gerçekleştirilecek.
Fransız Cumhuriyeti yarı-başkanlık sistemi ile yönetiliyor. Cumhurbaşkanı dış politika ağırlıklı, Başbakan ise iç politika odaklı çalışmalarını yürütüyor. Her ne kadar iki kavram arasındaki fark Nicolas Sarkozy döneminde ortadan kalkmaya yakın bir görüntü çizse de François Hollande döneminde böyle bir durum ile karşılaşılmadı.
Malumunuz olduğunuz üzere, 2017 yılı Avrupa’da seçim döngüsü içerisinde geçecek. Konuya son olarak Theresa May’in erken seçim kararı ile birlikte Haziran ayında Birleşik Krallık da katıldı. Yükselen popülizm, milliyetçi kanadın güç kazanması, göçmen karşıtı duruşun safları sıklaştırması ve ortak para birimi euronun sürekli sorgulanır durumda olması gibi nedenlerle Fransa ve Almanya seçimleri merakla izleniyor. “Brexit” olarak tanımladığımız İngiltere’nin AB’deki akıbetini belirleyen referandum, ABD Başkanlık seçimi ve İtalya’daki anayasa referandumunun ardından anket şirketlerine olan güvensizlik ve imtina ile yaklaşma durumunu muhafaza etmekte fayda var. Her ne kadar şu an için bağımsız aday ve ekonomi eski bakanı olan Emmanuel Macron farkı 2 puana dek çıkarmış gibi gözükse de kararsızların duruşu kimi değerlendirmelerde %40 seviyeleri ile ifade ediliyor. Buradaki geniş bant aralığının %10-%40 şeklinde oluştuğunu da ayrıca belirtmek gerekiyor.
Milliyetçilik denilince akla gelen ilk isim Ocak 2011’den bu yana Ulusal Cephe (NF)’nin liderliğini yürüten Marine Len Pen oluyor. Politikaları ve söylemleri Fransızları ve AB’nin geri kalan kesimini bir hayli rahatsız ediyor. Bakmayın rahatsız ediyor dediğimize; anketlere göre %20-%22 aralığında ilk tur için oy alması bekleniyor. Söz konusu rakamın 1-2 puan önünde de Macron bulunuyor. Le Pen, savunduğu düşünceler yolunda ilerlerken gözü en yakınındaki isimleri dahi görmeyen bir profil. Öyle ki, Ağustos 2015’te parti kurucusu olan baba Jean-Marie Le Pen, onursal başkan konumunda iken, kızı ile yaşadığı gerginlik nedeniyle partisinden ihraç edildi. Dünya medyasında baba Le Pen’in alınan karara verdiği “onur kırıcı” yorumu uzun süre yer aldı.
Le Pen, göçmen karşıtı politikaları sert bir dille ön planda tutuyor. Seçilmesi halinde AB ile kurucu maddeleri müzakere etmeyi, başarısızlıkla sonuçlanması halinde ise üyeliği referanduma götürmeyi öneriyor. Fikirleri arasında Fransız frangına dönüş ve ülke borçlarının bu şekilde yeniden revize edilmesi de yer alıyor.
Piyasalar açısından Macron zaferi daha olası görülüyor ve bu yönde pozisyon alınıyor. Sahip olduğu hırs ve halk desteği de isminin parlamasına yardımcı oluyor. Siyasi oluşumunun adı “Yürüyüş (En MArche)”. 39 yaşında ve yatırım bankacılığı geçmişine sahip. 2014 yılında görevde olduğu dönemde kabul edilen ve “Macron Yasası” olarak bilinen düzenleme ile dikkatleri üzerine çekti. Nisan 2016’da ise esnek çalışma yasa tasarısı ile sokaklara dökülen halk kitleleri arasında eleştirilerin odağı oldu. Bu nedenle, Hollande döneminin başarısızlıkla tanımlandığı cümlelerde kimi zaman kendisine yer bulduğu oluyor.
Yarışın diğer iki önemli isimleri ise aile skandalı ile gündeme gelen merkez sağın adayı eski başbakan Fillon ve aşırı solun temsilcisi Melenchon. İkinci tura kalma noktasında her iki adaya da pek fazla şans tanınmıyor. %20’nin hafif gerisinde anket performanslarına sahipler.
Pazar gecesi euro kotasyonlarının nasıl şekilleneceği konusunda heyecanlanmak için savunduğu politikalar temelde göçmen konusu ve farklı dinlere saygı açısından ayrışan, AB konusunda ise özleşen Le Pen-Melenchon eşleşmesinin ikinci tur için belirmesi en önemli neden olacaktır. Devamında euro için satış baskısı beklemek şaşırtıcı olmasa gerek. Öte yandan Macron-Le Pen, Fillon-Le Pen eşleşmeleri ise popülist kanadın kaybedeceği olarak yorumlanabilir ve 1.0750/1.0830 dirençlerini paritede gündeme getirebilir.