Fosilden vazgeçmediler 180 milyar dolar kaybettiler

Uluslararası Enerji Ekonomisi ve Finans Analiz Enstitüsü (IEEFA), enerji ve çevre alanında finansal ve ekonomik konulara dair araştırma ve analizler gerçekleştiriyor. Enstitünün misyonu çok çeşitli, sürdürülebilir ve karlı bir enerji ekonomisine geçişi hızlandırmak. IEEFA yeni bir rapor yayınladı. Raporun adı, "Dönüşmekte Olan Küresel Elektrik Şirketleri: Liderler ve Geride Kalanlar: 11 Vaka Çalışması." 

Rapor, İtalya, Almanya, Fransa, Güney Afrika, ABD, Avustralya, Japonya ve Hindistan’daki kömür termik santrallerini ve bu tesislere sahip olan 11 şirketi inceliyor. Rapora göre, bu şirketler 2007-2016 yılları arasında düşük performans gösteren kömür santralleri yüzünden 180 milyar dolar değer kaybettiler. Yenilenebilir enerjiye yatırım yapan şirketler ise beklenenden çok daha iyi bir finansal performans gösterdi.

Raporun ortaya koyduğu gerçek net: Tüm dünyada, güneş ve rüzgara dayalı enerji üretimi fosil yakıta dayalı elektrik üretiminden daha düşük maliyete sahip.

Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEFFA) raporu, teknoloji alanındaki gelişmeler ile rüzgar ve güneşe dayalı enerji üretim maliyetlerinde hızlı bir düşüş izlendiğini ve bu doğrultuda, Asya, Avrupa, Güney ve Kuzey Amerika ve Afrika enerji piyasalarında herkesi şaşırtan hızda bir değişim yaşandığını ortaya koyuyor.

Rapor, Enel, RWE ve Engie’nin de aralarında bulunduğu 11 büyük elektrik üretim şirketini ve bu şirketlerin işlettiği elektrik santrallerini inceliyor ve 2007- 2016 yılları arasında düşük performans gösteren elektrik santrallerin bu şirketlere yol açtığı toplam piyasa değeri kaybının 180 milyar dolara ulaştığını ortaya koyuyor.

Yenilenebilir enerjinin gelişimi önlenemez

Raporun başyazarı ve IEFFA Enerji Finansmanı Çalışmaları Direktörü Tim Buckley raporun bulgularını şöyle özetliyor: "Yenilenebilir enerji üretimi sayesinde, Avrupa’dan Asya’ya, Kuzey ve Güney Amerika’dan Afrika’ya kadar toptan elektrik fiyatları aşağıya çekiliyor. Yenilenebilir kaynaklarla üretilen elektrik artık istikrarlı bir şekilde fosil yakıtla üretilen elektrikten daha az maliyetli konuma gelmiş durumda. Yenilenebilir enerjinin pazar payı halen göreceli olarak çok küçük olmasına rağmen, piyasalarda önemli dalgalanmalar yaratabiliyor. Her ne kadar yenilenebilir kaynakların küresel elektrik üretiminin temel kaynağı olması için birkaç on yılın daha geçmesi gerekse de, yenilenebilir enerjilerin bugünkü varlığı kalıcı ve gelişimleri önlenemez."

İlerici, ılımlı ve geride kalan şirketler

"Raporda incelenen 11 büyük elektrik şirketi üç gruba ayrılıyor: "İlerici" grup, yenilenebilir enerji liderlerini kapsıyor; "Ilımlı" grup, gecikmiş ancak yenilenebilir enerji dönüşümüne başlamış şirketleri içeriyor; yeterince modernleşemeyenler ise "geride kalan" şirketler grubunda yer alıyor.

Raporun temel sonucunu ise şöyle özetleyebiliriz: Elektrik şirketleri küresel düzeyde yenilenebilir kaynaklara geçişi hala nasıl ve ne zaman benimseyeceklerini düşünüyorlar. Fakat harekete geçmekte geç kalanlar atıl kalacak varlıkların nominal değerlerindeki düşüşün yol açtığı maddi zararlarla yüzleşmek zorunda kalacaklar. Bu nedenle hızlı davranmaları gerekiyor.

IEFFA Raporu’ndan öne çıkan sonuçlar

- Toptan elektrik fiyatlarındaki düşüş tüm Avrupa’da önemli piyasa dalgalanmalarına yol açtı ve yenilenebilir enerjinin sorumluluk ve gereklerini üstlenmekte geç kalmış başlıca elektrik şirketlerinin maddi kayıp riskiyle karşı karşıya kaldığını gösterdi.

- ABD’de yenilenebilir enerji lideri NextEra için yenilebilirler enerji düşük fiyatlara elektrik sağlamaya devam ederken, şirket aynı zamanda yenilenebilir enerjiyi "sürdürülebilir hissedar katkı değeri yaratma aracı" olarak görüyor. X Çin’de CEIC (China Shenhua ve China Guoadian’ın birleşmesinden doğan şirket) yenilenebilir enerjide 225 GW kurulu güce ulaşmayı hedefliyor.

- 2007’den bu yana elektrik fiyatlarının dört kat arttığı Güney Afrika’da, yenilenebilir enerjiler her zamankinden daha cazip kaynak gibi görünüyor.

- 2017 yılı Hindistan için bir dönüm noktası oldu: Güneş enerjisi tarifeleri başlıca ulusal elektrik şirketi NTPC’nin mevcut kömürlü termik santrallerde ürettiği elektriğin maliyetinden daha düşük seviyeye indi.

Liderler ve kaybedenler

1. Yenilenebilir enerji liderleri

- Enel: Kurulu gücünün yarısı yenilenebilir enerji kaynaklı. Hedefi yüzde 100 karbonsuzlaşma.

- Nextra ABD: Kuzey Amerika’nın en büyük rüzgar enerjisi üreticisi.

2. Dönüşüm için gecikenler

- Engie Fransa: Büyük bir borç ile karşı karşıya.

- RWE Almanya: Son beş yıldır gelirlerinde düşüş var.

- E.ON Almanya: Nükleer kurulu gücü kapatılma tehlikesi altında.

- AGL Avustralya: Kömürlü termik santral kurulu gücü önümüzdeki dönemde zor durumda kalmasına neden olabilir.

- NTPC Hindistan: Ülkedeki büyüyen elektrik ihtiyacı, kömürlü termik santral gücünü destekliyor.

- CEIC Çin: Kömüre bağımlılığı azaltmak için şirket birleşmesine gitti ve yenilenebilir enerjilere yöneldi.

3. Geride kalanlar

- NRG ABD: Teknoloji alanındaki gelişmeleri yakalamak için harekete geçmedi.

- TEPCO Japonya: Nükleer kurulu gücü devre dışı bırakıldı. Termik santrallere bağımlı hale geldi.

- ESKOM Güney Afrika: Teknoloji alanındaki ilerlemeleri göremedi.