Fonlarla doğru yatırım

Biraz klişe bir lafla başlayalım, piya­sa açısından oldukça zor bir yıl ge­çiriyoruz. Her sene belki bu klişe­yi dönem dönem duyuyoruz ama bu sene gerçekten farklı. Hemen hemen tüm piya­sa katılımcılarının az veya çok para kazan­dığı bir 2022 yılı sonrası; dışarda Fed, Çin, Avrupa, Rusya-Ukrayna içeride enflasyon, faiz derken getiri yaratacak finansal varlığı bulmak ve sürekli getiri sağlamak çok zor­laştı.

Bu nedenle yatırımcıların birikimle­rini değerlendirecekleri finansal araçları her zamankinden daha dikkatli bir şekil­de seçmesi ve risk/getiri tercihine göre bir portföy dağılımı oluşturmasında fayda var. Yatırım fonları bu dönem bir alternatif ola­bilir, ama yatırım fonu yatırımında da dik­kat edilmesi gereken noktalar mevcut.

Bu yazıda biraz onlardan bahsetmek istiyo­rum. Yatırım fonları uzman portföy yöne­ticileri tarafından yönetiliyor ve riskin da­ğıtılması ilkesi benimseniyor ama sonuçta fonların içinde de piyasada işlem gören fi­nansal varlıklar var ve tek bir varlık sını­fını içeren yatırım fonuna yatırım, benzer kayıpları yaşatabilir.

Örneğin, hisse senedi fonlarını ele alırsak, Borsa İstanbul’un ne­gatif bir performans gösterdiği bir dönem­de, pozitif performans beklemek çok ola­sı değil. Rakamsal ifade edersek, yılbaşın­dan itibaren %11 üzeri negatif getiri olan bir Borsa İstanbul’da, hisse senedi fonları­nın %5’e yakın negatif getiriyi ortalamada sağladığını görüyoruz. Yumurtaları farklı sepete koyma kuralı fonlar için de geçerli, tek varlık içeren birden fazla fon almak ye­rine, farklı varlıklara yatırım yapmak ve­ya değişken, karma ve fon sepeti fonları­nı değerlendirmek bir çözüm olabilir.

Bir diğer nokta, geçmiş performansın gelecek için bir taahhüt içermemesi. Buna en gü­zel örnek, 2021 yılında çok ciddi getiri sağ­layan ancak 2022 yılında enflasyon getiri­si altında kalan yabancı hisse senedi içe­ren teknoloji temalı fonlar. 2021 yılındaki performansları çerçevesinde kısa vadeli olarak bu fonları alan yatırımcılar, benzer performanslar için 2023 Ocak ayını bekle­mek zorunda kaldı.

Hatta 2023 yılı başında bu fonları iyi performansı için alanlar Şu­bat ayında olumsuz, Mart-Nisan aylarında ise görece olumlu getirilerle karşılaştılar. Yani bir fonun geçmiş performansı, fonun yönetimi ve içerik seçimlerine dair bir fi­kir vermekle beraber, aynı performansın yakalanacağına dair bir taahhüt içermi­yor. Bu nedenle fona yatırım yapılırken, portföy içeriği ve içerdiği finansal araçlar ile ilgili beklentiler daha belirleyici rol oy­namalı. Dikkat çekmek istediğim bir diğer konu ise; fonun bir al/sat aracı olmadığı ve fonlar üzerinden piyasa zamanlaması yap­manın beklenilen sonuçları vermeyeceği.

Fonları yöneten portföy yöneticileri, fon içinde piyasa hareketine göre pozisyon ayarlamasını yapabiliyor. Bu nedenle fon­larda tekil bir finansal varlıktaki gibi fiyat yükselince sat, düşünce tekrar al anlayışı çok uygun değil. Yazının başında söyledi­ğim mantıkta, farklı varlıkları içeren fon­ları orta-uzun vade olarak değerlendirir­seniz daha sağlıklı bir yatırım olacaktır. Önümüzdeki bir ay piyasada belirsizlik ve dalgalanmanın çok olacağı bir dönem. Bu dönemde yatırım için fonlardan oluşan ve tüm varlık sınıflarını içeren bir sepet oluş­turmak değerli olacaktır. Bunun için hafta­lık ve aylık bültenler aracılığıyla örnek da­ğılımları sunan portföy yönetim şirketleri de takip edilebilir.