Fonlarda stopaj avantajı için son günler

Bazı yatırım fonlarında alım-satım kazancı üzerinden hesaplanan yüzde 7,5 stopaj oranı ağustos ayıyla birlikte (düzenleme uzatılmazsa) yüzde 10’a yükselecek. 31 Temmuz’a kadar fon yatırımı yapan tüm yatırımcılar stopaj avantajından yararlanmaya devam edecek.

Temmuz ayı sonuna yak­laştığımız bu günlerde, yatırım fonlarıyla ilgili önemli bir avantajın da sonu­na yaklaşıyoruz. Eğer uzatıl­mazsa, bazı yatırım fonların­da alım-satım kazancı üzerin­den hesaplanan stopajın %7,5 olmasını kapsayan düzenle­me 31.07.2024 itibarıyla so­na erecek. TL enstrümanların özendirilmesi kapsamında uy­gulamaya alınan stopaj avan­tajı fonlara yatırımcı ilgisinin artmasında çok önemli bir rol üstlendi ve amacına uygun bir şekilde TL enstrümanlara gi­rişlerin arttığını değerlendir­mek mümkün.

Fonlarda stopaj oranları

Stopaj avantajından bahset­meden önce fonlardaki stopaj konusuna değinelim. Aslın­da oldukça basit bir vergilen­dirme mantığı var. Fonlarda alım-satımdan elde edilen ka­zançlar üzerinden %10 stopaj kaynağında kesiliyor ve devle­te ödeniyor. Yani 1000 TL fon aldınız, 1100 TL olarak sattınız diyelim. 100 TL kazanç üzerin­den %10 - 10 TL kaynağında ke­siliyor ve hesabınıza 1090 TL aktarılıyor. Yazının konusunu oluşturan stopaj avantajı ise bu %10’luk stopajı bazı fonlar için %7,5’a indiriyor.

Stopaj avantajının kapsamı

Sürecin başlangıcına bak­tığımızda 23.12.2020 tarihi­ne dönüyoruz, bu tarih önemli çünkü bu tarihten öncesi veya sonrasında fonun alınmış ol­ması da stopaj hesaplamaları­nı etkiliyor. Bu tarihte yayınla­nan 3321 sayılı Cumhurbaşka­nı Kararı’na göre bazı fonlarda alım/satım kazancı üzerinden alınan stopaj %10’dan %0’a çe­kildi.

30.04.2024 tarihinde alı­nan ve bu tarihten sonra alı­nan fonlar için geçerli kararla ise %0 stopajlı fonların stopaj oranının %7,5’a çekildiğini ta­kip ettik. Stopaj avantajının çerçevesi; eurobond, değişken, karma, dış borçlanma, yabancı, serbest fonlar ile unvanlarında döviz ifadesi geçen yatırım fon­ları hariç olarak tanımlanıyor. Belirtilen kümenin dışında ka­lan fonlarda stopaj 30.04.2024 öncesinde alınanlar için %0, 01.05.2024-31.07.2024 tarihle­ri arasında alınanlar için %7,5 olarak uygulanıyor.

İşte tam bu noktada soru işaretlerini görü­yoruz, düzenleme stopaj avan­tajına tabi olmayan fon türle­rini tanımladığı için hangileri dahil onu yatırımcının bulması ve/veya yatırım kuruluşların­dan öğrenmesi gerekiyor. Bu da alım/satım tarafında stopa­ja tabi mi değil mi tartışmasını yaratıyor. Düzenlemeyi ters­ten yorumladığımızda, stopaj avantajına tabi olan fonları şu şekilde söyleyebiliriz;

-Para Piyasası

-Borçlanma Araçları (Kı­sa/Orta/Uzun/Özel Sektör) - Unvanında Eurobond ve Ya­bancı ifadesi geçenler hariç

-Fon Sepeti - Unvanında Ya­bancı ifadesi geçen hariç

-Kıymetli Madenler

-Katılım - Döviz Kira Serti­fikaları Hariç

Bu fonlarda 30.04.2024 ta­rihine kadar alınanların satı­şından elde edilen kazançlar gerçek kişilerde %0 stopaj ora­nına tabi olacak. 01.05.2024- 31.07.2024 tarihinde alınan bu fonlardan elde edilen kazanç­lar ise %7,5 stopaja tabi. Burada önemli bir diğer nokta da fon­lar eğer 31.07.2024 tarihi iti­barıyla hesapta olursa, düzen­leme sona erse bile, satış tarihi fark etmeksizin stopaj avanta­jının geçerli olacağı. Örneğin

 stopaj düzenlemesi uzatılma­dı, avantaja tabi ve 01.05.2024- 31.07.2024 arasında aldığınız fonu 2030 yılında bile satsa­nız, stopaj %7,5 olarak hesap­lanacaktır.

Stopaj avantajı için 31 Temmuz tarihi önemli

Önemli bir noktayı hatırlata­lım; avantaj yararlanmak için 31.07.2024 tarihi itibarıyla he­sapta olması gerekiyor. Dolayı­sıyla Tefas’ta işlem gören Pa­ra piyasası fonları/Kısa Vadeli Borçlanma/KV Kira Sertifika­sı Katılım Fonları gibi aynı gün valörle alınabilen fonlar için en 31.07.2024 13:30’a kadar emir verilenler avantaja tabi olacak­ken, aynı gün hesaba geçmeyen, Tefasta işlem gören ve avantaja tabi fonlar için ise en son emir tarihi 30.07.2024 13:30 olarak düşünülmesi gerekiyor.

Bir yıldan uzun tutulan hisse fonları stopaja tabi değil

Yukarıda saydığım fon türleri dışında hisse senedi yoğun fonlar ve portföylerinin yüzde 51’i aşan miktarda Türkiye’de borsada işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının bir yıldan fazla süreyle elde tutulmasından elde edilen kazançlar da stopaja tabi değil. Burada zaten uzun zamandır uygulanan bir düzenleme mevcut.

Bunun sona eren stopaj düzenlemesi kapsamında olmadığı için bu avantajlar devam ediyor olacak. Stopajdaki avantaj fonların büyümesinde ve yatırımcılar nezdinde farkındalığının artmasında çok önemli rol oynadı. Uzatılması değerli olacaktır ama mevcut konjonktür ve ekonomik programın gerekliliklerini değerlendirdiğimizde ben tekrar bir süre uzatımı beklemiyorum. Bu nedenle son tarihlere dikkat ederek avantajdan yararlanmak değerli olacaktır.