Fitch’in not artışı beklentisi bozulan moralleri düzeltebilir

Son 1 ayda yüzde 14 düşen Borsa İstanbul’da tepki alımları bekleyenlerin sayısı oldukça fazla. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in cuma akşamı hakkındaki istifa söylentilerini yalanlamasının yanında Fitch’in 6 Eylül’deki Türkiye kararına yönelik beklentiler yukarı yönlü hareketi destekleyebilir.

Borsa İstanbul’da olduk­ça hareketli günler ya­şanıyor. BIST 100 En­deksi bundan tam 1 ay önce 11 bin 245 puan ile tarihi zirve­sini görmüştü. O tarihten iti­baren borsaya satış ağırlıklı günler hakim. Enflasyon mu­hasebesi sonrası beklentileri karşılamayan şirket bilanço­ları, yabancı çıkışı sonrası yerlilere kalan bir piyasa, kısa vadeli çalkantılı günler geçi­ren küresel piyasalar ve jeo­politik gelişmeler…

Son 1 ay­da aslında Borsa İstanbul’da etkili olan ana gündem mad­deleri bunlar. Geride bıraktı­ğımız haftanın son işlem gü­nünde ise yurtiçine yönelik siyasi spekülasyonlar fiyatla­malar üzerinde oldukça etkili oldu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in istifa et­tiğine yönelik söylentiler as­lında haftanın ilk günlerinde gündeme gelmişti. Bu iddia­lar resmi makamlar tarafın­dan yalanlansa da spekülas­yon belki de manipülasyonla­rın arkası kesilmedi.

İstifa söylentilerine inceleme

Cuma gününe gelindiğinde asparagas iddialar öyle bir ya­yıldı ki hafta sonu riskini al­mak istemeyenlerin artan sa­tışlarıyla endeks son işlem gü­nünü yüzde 2.55’lik kayıpla 9 bin 668 puandan tamamladı. Böylece endeks nisan ayından bu yana en düşük seviyesini görmüş oldu.

Borsa kapandık­tan sonra Bakan Şimşek, sos­yal medya hesaplarından yap­tığı paylaşımlar istifa iddia­larını bir kez daha yalanladı. Yaşananlara yatırımcılardan büyük tepki gelirken yalan bilgileri yayıp fiyatlarda dal­galanma yaratanların tespit edilmesi ve cezalandırılması talep edildi. Sermaye Piyasa­sı Kurulu (SPK) bir açıklama yaparak konuyla ilgili incele­menin başlatıldığını duyurdu.

Japonya merkezli küresel piyasalarda 5 Ağustos’ta ya­şanan sarsıntının yarattığı kayıpları birçok borsa telafi etti, hatta sarsıntı öncesi sevi­yelerinin üzerine çıktı.

Ancak Borsa İstanbul o gün düştü­ğü yerden bir türlü kalkama­dı. Üstüne üstlük ‘Kara Pa­zartesi’ olarak tabir edilen 5 Ağustos’ta gördüğü en düşük seviyenin de altına indi. Bor­sa İstanbul’un toparlanmakta zorlanmasının en büyük ne­deni olarak yeni para girişinin olmaması gösteriliyor. Yeni ekonomi yönetiminin göre­ve başlamasıyla yabancı ya­tırımcılar, 2023 yılında his­se senetlerinde 2 milyar do­lar civarı net alım yapmıştı.

Yabancı yatırımcı 16 Ağustos haftasında da hisselerde net satım yaptı. Son satışla bir­likte son 4 haftada 920 mil­yon dolarlık hisse çıkışı oldu. Böylece yıl genelinde yaban­cılar, geçen yıl aldıkları kadar hisseyi sattı. Yabancılar hisse senedinden çıkarken tahvil­lerde alımlara devam ediyor. Yabancılar 16 Ağustos hafta­sında 1.4 milyar dolarlık da­ha tahvil aldı. Yabancıların tavrı aslında yerli yatırımcı­lar için de bir gösterge. Çünkü yerli yatırımcı yıllık yüzde 55- 60 gibi risksiz bir yatırım ara­cı varken hisse senetlerinden uzak duruyor.

Fitch’in 6 Eylül’deki Türkiye kararı kritik!

Borsa İstanbul ile ilgili bu haftaya yönelik genel bek­lentiler olumlu yönde. Son 1 ayda yüzde 14 gerileyen BIST 100 Endeksi’nin Bakan Şimşek’in spekülasyonlara son noktayı koymasının et­kisiyle haftaya yukarı yönlü hareketle başlaması bekleni­yor.

Öte yandan uluslararası kredi derecelendirme kuru­luşu Fitch, 6 Eylül’de Türki­ye’nin kredi notunu gözden geçirecek. Genel beklenti Fitch’in yeni bir not artışına gideceği yönünde. Derece­lendirme kuruluşlarının bu yılki not kararlarına bakar­sak borsa kararlar öncesinde yukarı yönlü hareket yaptığı ve karar sonrası kar satışla­rıyla karşılaştığı görülüyor. Fitch kararı öncesinde bor­sada son 1 aydır yaşanan sert geri çekilme aslında bir baş­ka tartışma konusu. Teknik açıdan bakılırsa, 10 bin puan seviyesi psikolojik olarak ol­dukça kritik bir direnç sevi­yesi. Zira endeks son hafta­larda bu seviyeyi geçmekte zorlanmıştı.

Şimşek: İstifa söylentilerini çıkartanlar iyi niyetli olamaz

Hakkındaki istifa ettiği iddiala­rı üzerine açıklama yapan Ha­zine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Anlaşılan yapılan res­mi açıklamalar yetmemiş, bir de buradan yazayım. İstifa et­medim. Dolaşıma koyulan se­naryolar doğru değildir” dedi. Ekonomi yönetiminin bir ekip ruhuyla çalıştığını dile getiren Şimşek, “Aldığımız büyük ve zor sorumluluğun farkında­yız. Bu sorumluluğun bilinciy­le her gün daha iyiye ulaşmak için çalışıyoruz. Ekonomik istikrar ve reform programı­mız başarıyla işliyor ve hedef­lediğimiz sonuçları almaya başladık” ifadelerini kullandı.

Cari açıkta daralma yaşandı­ğını belirten Şimşek açıkla­masında şu noktalara dikkat çekti: “Merkez Bankası’nın rezervleri iyileşti, KKM’den çıkış hızla devam ediyor, EYT ve depremin bütçe üzerindeki etkilerini giderecek tedbirleri alarak bütçe dengesini iyileş­tiriyoruz ve en önemlisi fiyat istikrarı hedefine doğru güçlü adımlarla ilerliyoruz. Enflas­yonda belirgin ve kalıcı bir dü­şüş başladı. Bu zorlu süreçte Sayın Cumhurbaşkanımızın bizlere kuvvetli desteğini her zaman hissediyoruz.

Cumhur­başkanımızın liderliğinde aziz milletimizin refahını kalıcı ola­rak artırmak tek hedefimizi­dir. Milletimize hizmet dışında başka hiçbir amacımız ve mis­yonumuz yoktur. Görevimizin sorumluğu ve bilinci omuz­larımızdayken, periyodik uy­durma hikayelerin masa başında imalatı, yolumu­zun doğru olduğunu gös­teriyor. Uydurma hikayeler­le ekonomimizin ve piyasala­rımızın etkilenmesine asla izin veremeyiz. Yalanlamamıza rağmen hala bu söylenti­leri çıkartanlar ve ya­yanlar iyi niyetli olamaz.Lüt­fen aldanma­yın!”

Piyasaların dezenformasyon ile mücadelesi bitmiyor

Pandemi dönemi ile birlikte Borsa İstanbul’a artan yatırım­cı ilgisi, peş peşe gelen halka arzlar derken yıllardır yerinde sayan yatırımcı sayısı bugün yaklaşık 7.5 milyon kişiye ulaş­tı.

Başta sosyal medya olmak üzere kamuoyunda yayılan ‘teyit’ edilmemiş bilgiler son dönemde piyasa uzmanları­nın odağına ‘dezenformas­yon’ ile mücadeleyi de aldı. Piyasa çevreleri manipülas­yon ve spekülasyona da neden olan yanlış haber akışına yeni bir düzenleme bekliyor. Daha önce forex düzenlemeleri çer­çevesinde yapılan düzenle­meleri örnek gösteren piyasa çevreleri Borsa İstanbul’da manipülasyonun hapis ve para cezası olduğunu da hatırlattı. Nitekim finansal okur yazarlık bilgilendirmeleri kapsamın­da Borsa İstanbul daha önce yaptığı bazı videolarla konu­ya dikkat çekti.

Son dönemde sadece hisse bazlı değil eko­nomi yönetimine ilişkin artan dezenformasyon sonrasında hem hükümet yetkililerinden hem de SPK başta olmak üzere kurumlardan peş peşe açıkla­malar gelirken yetkisiz kişi ve/ veya kişilerin açıklamalarına itibar edilmemesi istendi. Piya­sanın son yıllarda yaşadığı ve regülatörlerin üzerine bir dizi karar alarak tamamladığı olay­lardan biri de ilk VİOP krizi ola­rak nitelendirilen bankacılık hisselerinde yaşanan gelişme­lerdi. Kaldıraçlı pozisyonlar­daki teminat açığı o dönemde piyasalarda büyük sarsıntılara neden olmuştu.

İki şirket daha halka arz oluyor

Halka arzlar kaldığı yerden de­vam ediyor. Bu kapsamda Cem Zeytin ve Özata Denizcilik'in hal­ka arz başvurusu SPK tarafın­dan onaylandı. Cem Zeytinci­lik'in Bulls Yatırım liderliğinde gerçekleştirilecek halka arzında pay başına satış fiyatı 15,30 TL olarak belirlendi. Cem Zeytin’in 100 milyon TL nominal değerli payların halka arz büyüklüğü­nün 1 milyar 530 milyon TL bü­yüklükte olması hedefleniyor.

Halka arz sonrası halka açıklık oranının %24,87 olarak gerçek­leşmesi öngörülüyor. Halka arz edilecek payların %60’ının yurt içi bireysel yatırımcıya, %40’ının ise yurt içi kurumsal yatırımcı­ya tahsis edilmesi planlanıyor. Vakıf Yatırım Menkul Değerler liderliğinde gerçekleştirilecek Özata Denizcilik, halka arzında pay başına satış fiyatı 105 TL ola­rak belirlendi. Sermaye artırımı ve ortak satış yoluyla payları hal­ka arz edilecek Özata Denizci­lik’in çıkarılmış sermayesinin 60 milyon TL’den 71 milyon 350 bin TL’ye çıkartılması planlanıyor.

SPK: Yanıltıcı haber yapanlarla ilgili işlem başlatıldı

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), olağan dışı fiyat ve miktar hareketlerine neden olan maksatlı ve yanıltıcı haberleri yapanlar ile bu haberleri yayanlara ilişkin gerekli hukuki işlem ve incelemelerin başlatıldığını duyurdu. SPK’dan yapılan yazılı açıklamada, Borsa İstanbul pay piyasasında yapılan işlemlerin anlık olarak takip edildiğine, gerçek ve tüzel kişilerin piyasa bozucu hareketlerine karşı denetim mekanizmasının sürekli işlediğine işaret edildi. Açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Haftanın son işlem gününde sosyal medya mecralarında Hazine ve Maliye Bakanı’mız Sayın Mehmet Şimşek hakkında asılsız istifa haberleri üzerinden Borsa yatırımcısını yanlış yönlendiren ve onların zarara uğramalarına sebep olan sosyal medya hesaplarıyla ilgili gerekli incelemeler başlatılmıştır.

6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun ‘Piyasa Dolandırıcılığı’ başlıklı 107’nci maddesinde işlem bazlı piyasa dolandırıcılığı ile bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı suçları düzenlenmiştir. Anılan düzenlemeler uyarınca, ‘sermaye piyasası araçlarının fiyatlarına, fiyat değişimlerine, arz ve taleplerine ilişkin olarak yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandırmak amacıyla alım veya satım yapanlar, emir verenler, emir iptal edenler, emir değiştirenler veya hesap hareketleri gerçekleştirenler’ ile ‘sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkilemek amacıyla yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi veren, söylenti çıkaran, haber veren, yorum yapan veya rapor hazırlayan ya da bunları yayan ve bu suretle menfaat sağlayan kişilerin 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5000 güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılacağı’ hükme bağlanmıştır. Yukarıda da bahsi geçtiği üzere Kurulumuzca, olağan dışı fiyat ve miktar hareketlerine neden olan bu maksatlı ve yanıltıcı haberleri yapanlar ile bu haberleri yayanlara ilişkin gerekli hukuki işlem/incelemeler derhal başlatılmıştır.”