Fırtına öncesi sessizlik değil, bayram havası

S&P 500 endeksindeki enerji şirketlerini takip eden borsa yatırım fonu, Doha’dan çıkan sonuca rağmen pazartesi günü yüzde 1.7 yükseldi. Ocak sonundan beri bu fonun getirisi yüzde 30 oldu. Enerji hisselerine olan ilginin devam etmesi, birçok yatırımcının petrol fiyatında uzun vadeli düşündüğünü gösteriyor. Esasen Doha’dan bir anlaşmanın çıkması bekleniyordu. İran’ın son dakikada yaptığı ‘‘Temsilci göndermiyorum’’ açıklaması diğer ülkelerin algısını değiştirmiş olabilir. Her ülke başkasının üretimi sabitlemesini istiyor. Çünkü herkesin gelire ihtiyacı var. Suudi Arabistan geçen hafta müşterilerine 10 cent indirim yaptı. İki gün sonra İran’dan benzer bir indirim geldi. Hiçbir ülke piyasa payını kaptırmak istemiyor. OPEC üretimi haziranda sabitleyecek görüşü hala dillendiriliyor. ABD’de günlük üretimin 9 milyon varilin altına inmesi ve aktif sondaj kuyusu sayısının düşmesi de enerji fiyatlarını destekliyor. Arz talep dengesinin yavaş yavaş oturacağını düşünüyorum. OPEC arzı sabitlemezse, ülkeler maksimum seviyede üretim yapmaya devam ederse, arz ve talebin dengesini bulması uzar. Dünyada petrol talebinin hızla toparlanacağı beklentisi zayıftır.

Küresel piyasaların tehlikeli bir yapıda olduğu görülüyor. Pazartesi günü petrol fiyatı cuma kapanışına göre bir ara yüzde 7 düştü. Aynı gün içinde kayıplarını geri aldı. Toplantı sonrasında, pazar gecesi petrolde satış pozisyonu alan bir yatırımcıyı düşünelim. Bu yatırımcı doğal olarak, ‘‘Petrol darbe alır’’ düşüncesine sahiptir. Tabii birkaç saat içinde fiyat toparlanınca, pozisyonun bütün getirisi kayboluyor. Bu dönem çok kısa vadeli düşük miktarlı pozisyonların dönemidir vurgusunu sürekli yapıyorum. Görüşlerimi muhafaza ediyorum. 2016’nın başında piyasalarda yaşanan türbülansa neden olan faktörler masanın üzerinde duruyor. Büyük Merkez Bankaları’nın hamleleri ve açıklamaları piyasaları sakinleştirdi. Dünyada düşük enflasyon probleminin devam edeceği düşünülürse, Merkez Bankaları’nın politikalarında majör bir değişiklik olmaz. Güvercin politikaların piyasaları bir süre daha destekleyeceği düşünülebilir. IMF’nin global ekonomideki riskler aşağı yönlü açıklaması önemlidir. IMF aslında, ‘‘Gıda ve enerji fiyatları dışındaki risklere hazır olun’’ mesajını veriyor. Haziran-temmuz dönemi hareketli geçecek. İngiltere’de AB referandumu ve Yunanistan’ın yüklü bir borç ödemesi var. Yunanistan anlaşmasından IMF’nin ayrılacağı spekülasyonu da yapılıyor. Bu dönemden önce oynaklık seviyesi yükselebilir. Oynaklık seviyesi denince akla TCMB’nin de yakından takip ettiği volatilite endeksi VIX geliyor. Korku endeksi olarak da bilinen VIX, Ekim 2015’ten beri en düşük seviyesinde. Buna göre risklerin düşük olduğu kanısına varılabilir. Hem VIX’in, hem de korunma amaçlı olarak alınan opsiyon pozisyonlarının eş zamanlı değil, gecikmeli göstergeler olduğunu vurgulayayım. 

Para Politikası Kurulu, Murat Çetinkaya Başkanlığındaki ilk toplantısını bugün yapacak. Faiz indirimi konusunda manevra alanı var. Türk Lirası dengelendi. Enflasyondaki yükseliş trendi kırıldı. Global risk alma iştahı güçlü gözüküyor. Fırsatı değerlendirmek gerekiyor. 26 Nisan’daki enflasyon raporu da geçtikten sonra yeni döneme ilişkin beklentilerimi ayrıntılı şekilde yazarım. Ancak TCMB’nin yeni dönemde güçlü bir iletişim politikası yürüteceğine inanıyorum. Son dönemde piyasalarla, reel sektörle ciddi kopukluklar yaşandı.