Fırsat
Barack Obama’dan sonra Donald Trump’ın ABD Başkanı olması ile Amerikan siyasetinde enteresan bir dönem başladı. Yaşı ne olursa olsun Obama, Reagan, Kennedy, Eisenhower, Franklin D. Roosevelt, Theodore Roosevelt gibi topluma heyecan veren figürlerin yerine Trump, John McCain, Joe Biden, Mitt Romney, Elizabeth Warren, Ted Cruz, Bernie Sanders gibi daha durağan isimler başkanlık için ön plana çıkmaya başladı.
Geçen kasım ayında öyle bir isim parlamaya başladı ki, hem Cumhuriyetçi Parti’de hem de ABD siyasetinde farklı kitleler heyecan duymaya başladılar. Bu isim, Florida’nın genç valisi Ron DeSantis’den başkası değildi.
Kasım'daki seçimlerden sonra Cumhuriyetçi Parti'nin muhtemel adayları listelendiğinde, Donald Trump yüzde 46 ile önde görünürken, hemen arkasından yüzde 39 ile Ron DeSantis yer alıyordu. Trump’ın daha önceki seçimde aday olabilmesi ve Cumhuriyetçi partinin gitgide sağa kayması; parti içerisindeki karizmatik ve herkese hitap eden lider sıkıntısından kaynaklanıyordu.
ABD’deki göçmen sayısının artışı, eskiden doğal olarak avantajlı durumda olan Cumhuriyetçi Parti'ye bu avantajını zaten kaybettirmişti. Bir de üstüne lider sıkıntısı yaşanmaya başlayınca, Cumhuriyetçi Parti’de işler iyice karıştı. Oysa ki Ron DeSantis, Florida eyaletinde birçok kişi tarafından sevilen, genç ve dinamik bir isim olarak parlamaya başladı.
Florida, New York ile ABD’nin en çok “electoral vote”a sahip üçüncü eyaleti. Birinci sırada yer alan Kaliforniya gibi doğal Demokrat ya da ikinci sırada yer alan Teksas gibi doğal Cumhuriyetçi bir eyalette değil.
Florida; bağımsız seçmen sayısı çok olan ve Amerika Birleşik Devletleri Başkanlık seçimlerindeki oyu her dönem adaya göre değişkenlik gösteren bir eyalet. Bir de bu eyaletin genç, dinamik ve sevilen, çiçeği burnunda valisiyseniz, bu Cumhuriyetçi Parti için sadece başkan seçtirmek için değil, aynı zamanda Cumhuriyetçi Parti’ye yıllardır gereken değişimi sağlayacak bir fırsattır. Herkesin beklentisi, kasımdaki seçimlerden büyük başarı ile çıkan DeSantis’in hızını kesmeden en geç mart ayında ABD başkan adaylığını açıklamasıydı.
ABD seçimlerindeki en önemli avantajlardan biri; bir adayın, bir rüzgâr yakalamışsa bu rüzgârın dinmesine fırsat bırakmadan, yelkenleri pupa yapması gerekir.
İkincisi ise; Trump’ın Hillary’ye karşı kazandığı seçimlerde olduğu gibi geçmişe dair bir hizmet tarihçeniz yoksa bu size büyük avantaj sağlar. Çünkü; söylediklerinizde yapamayacağınıza dair bir kayıt yoktur. İşte DeSantis; bu iki avantajdan birincisine tamamen hakimken, ikincisinde ise büyük ölçüde avantajlıydı. Mart ayı DeSantis için kritikti.
Ben adayım demeden son 1.5 seneye girdiğinizde hem kampanya finansı etkilenir hem de siyasi destekçiler azalmaya başlar. Çünkü gerek finansörler gerek siyasi destekçiler yavaş yavaş ben adayım diyenin yanında saf tutmaya başlarlar. Nitekim kasımda 46/39 olan oran bugünlerde yapılan kamuoyu yoklamalarında Trump 53, DeSantis 31 olarak değişmeye başladı. Gelelim ikinci avantaja; DeSantis, ABD siyasetinde yeni bir figür.
Ama Florida valiliği gibi bir pozisyon, hizmet tarihi oluşturma noktasında kişiyi gözler önüne çıkarıyor. DeSantis’in silah yasası konusundaki tavrı, liselerdeki reforma karşı duruşu, kürtaj konusundaki önce 15 hafta, sonra da altı hafta kanunlarındaki tutumu, bilhassa da Florida’da son 4 ayın en önemli konularından biri olan Disneyland-DeSantis kapışmasındaki uzlaşmasız duruşu, DeSantis ile ilgili bir kayıt oluşturuyor.
DeSantis’in niyeti 2024’ten ziyade 2028 ise, iki yaşlı kurtun (Trump, Biden) 2024'te kozlarını paylaşıp galip ve mağlup taraflar olarak 2028 de siyaset sahnesinden çekilmesini bekliyorsa, beş sene Amerikan siyasetinde gayet uzun bir zaman.
Yeni isimler, yeni fikirler ve yeni söylemler, yeni rüzgarlarla buluşursa, DeSantis’in 2028 hayalleri, hayal olmaktan öteye geçemeyebilir. Sonuç olarak; DeSantis sadece 2024 seçimlerinde Cumhuriyetçilerin Trump’a alternatif olarak beklediği bir isim değildi. Cumhuriyetçi Parti’nin özlenen değişimini yapması beklenen bir figürdü. DeSantis’in Trump korkusu onu geri bırakıyor. ABD siyasetinde tarih yazanlar, risk almayı tercih edenler olmuştur.