Fındıkta hasat öncesi gelişmeler…

Fındık hasadı bir hafta sonra başlayacak. Rekolte ile ilgili rakamlar yine havada uçuşuyor.

Uluslararası Sert Kabuklu Meyveler Konseyi(INC) verilerine göre, Türkiye'nin 2010 yılı kabuklu fındık üretimi  630 bin ton olacak.

Ulusal Fındık Konseyi'nin tahmini 603 bin ton.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın tahmini 650 bin ton.

Üreticilerin tahmini ise 500- 550 bin ton.

Karadeniz Bölgesi'nde fındık hasadı öncesinde endişeli bir bekleyiş var.

Hasat bir hafta sonra başlayacak. Üretici fındığını kaç liradan ve kime satacak belli değil. Hükümet geçen yıl fındığı serbest piyasaya bıraktığını açıklayarak bu işten sıyrıldı.

Daha üretim rakamları üzerinde bile uzlaşma sağlanamazken fındığın tamamen serbest piyasaya bırakılması örgütlü olmayan üreticiyi az sayıdaki fındık alıcısı karşısında savunmasız bırakıyor.

Geçen yıl açıklanan "fındık stratejisi" bu yıl da gelecek yılda uygulanacak.

Neydi fındık stratejisi?

1- Fındık dikim alanları 462 bin hektardan 406 bin hektara indirilecek.

2- Destekleme alımları yerine alan bazlı destekleme sistemi uygulanarak, yasalarla belirlenmiş ruhsatlı alanlarda fındık üreten çiftçilere 3 yıl boyunca her yıl dekar başına 150 lira doğrudan ödeme yapılacak.

3- Ruhsatlı olmayan alanlarda fındık üreten çiftçilere fındıklarını sökmek şartı ile dekar başına 150 lira söküm desteği, 150 lira da alternatif ürün desteği olmak üzere iki yılda dekara toplam 600 lira ödeme yapılacak.

4- Devlet tarafından 2006-2008 döneminde 3 yıl süreyle fındık almakla görevlendirilen Toprak Mahsulleri Ofisi(TMO) veya herhangi bir kuruluş devlet adına fındık alımı yapmayacak.

5- Devlet fındık fiyatı açıklamayacak, fiyat serbest piyasada belirlenecek.

6- Fındık stratejisi çerçevesinde 3 yılda üreticiye toplam 2.8 milyar lira doğrudan ödeme yapılacak.

Fındık stratejisi açıklandıktan 4 ay gibi kısa bir zamanda çöktü. Hükümet, 27 Ekim 2009 tarihli Resmi Gazete'de yayınladığı değişiklik kararı ile daha önce sökülmesine karar verilen 750 metrenin üzerindeki fındık ağaçlarının sökülmesine gerek olmadığı, burada alternatif ürünlerin yetişmeyeceği açıklandı.

Fındık dikim alanlarının sınırlanması bir yana Karadeniz Bölgesi'nde 5 ilçeye daha fındık dikme izni verildi. Böylece fındık stratejisinde 406 bin hektarla sınırlandırılması öngörülen ruhsatlı fındık dikim alanı, bu değişiklikle 471 bin hektara çıkarıldı. Fındık dikim alanlarını sınırlandırılmasını öngören strateji, dikim alanlarını genişletilmesine dönüştü.

Hatırlarsanız, fındık stratejisi açıklanırken, üreticiye fındıktan 10 kat 20 kat daha fazla gelir getirecek "mucize" meyveler olduğu anlatılmış ve alternatif olarak bu meyvelerin dikilmesi önerilmişti. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker ve Bakanlık Müsteşarı Vedat Mirmahmutoğulları ellerinde bir tablo, sanki dünyayı yeniden keşfetmiş gibi televizyon kanallarını gezerek fındık üretim bölgesinde "mucize" yaratacak bu meyvecilik projesini anlattı.

Fakat, alternatif olarak sunulan bu mucizevi formül kısa zamanda fos çıktı. Bir tek üretici bile önerilen bu meyveleri dikmedi.

Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker'in Salı günü Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki konuşmasında  alan bazlı ödeme kapsamında üreticiye 2009 ürünü için 650 milyon lira ödeme yapıldığını söyledi.

Fındığını söken olmadığı için fındık söküm ve alternatif ürün desteği kapsamında kayda değer bir ödeme yapılmadı.

Hasat öncesinde Toprak Mahsulleri Ofisi'nin deposunda 2006 ürünü 20 bin ton, 2007 ürünü 74 bin ton ve 2008 ürünü 266 bin ton olmak üzere toplam 360 bin ton kabuklu fındık stoku var. Toprak Mahsulleri Ofisi, yeni ürünün piyasaya çıkmasına bir hafta kala fındık satmayı sürdürüyor. 2008 ürünü kabuklu fındığın kilosu 4 lira 80 kuruştan satılıyor. Buna göre 2010 ürünü fındığın fiyatı 5.5- 6 lira olması gerekiyor. Fakat alivre satış yapanların 2010 ürünü kabuklu fındığın kilosunu 3.2 ile 3.5 liradan sattıkları ifade ediliyor. Bu şartlarda serbest piyasada yeni mahsul fındığın kaç liradan alıcı bulacağı merak ediliyor.

Fındık üretim bölgesinde, 12 Eylül'de yapılacak referandum ve sonrasında yapılacak genel seçim nedeniyle Hükümetin, Toprak Mahsulleri Ofisi'ni yeniden devreye sokabileceği ve fındığa yüksek fiyat açıklayacağı beklentisi de var.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın yakın zamanda bölgedeki Tarım İl Müdürlüklerinden ve Toprak Mahsulleri Ofisi'nin ilgili birimlerinden bilgi istemesi bu beklentiyi güçlendiriyor.

Hükümetin muhtemel bir müdahalesine karşı muhalefet partileri de boş durmuyor. Türkiye'de fındığın en çok üretildiği Ordu'da  günlerdir Cumhuriyet Halk Partisi İl Yöneticisi ve Fındık Komisyoncusu Osman Çakmak'ın öncülüğünde hazırlanan ve  CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu tarafından İl Başkanları toplantısında "örnek çalışma" olarak sunulan "fındık raporu" bölgede yoğun olarak tartışılıyor.  Kemal Kılıçdaroğlu'nun fındık hasadının başladığı günlerde Ordu'ya gitmesi ile bölgenin daha da hareketlenmesi ve fındığın daha çok gündeme gelmesi bekleniyor.

Milliyetçi Hareket Partisi ve diğer muhalefet partileri de referandum öncesi fındık bölgesinde çeşitli etkinlikler yapacak.

Özetle, fındıkta yeni bir sezon başlıyor. Önce referandum, sonrasında yapılacak muhtemel erken seçimin Karadeniz'deki en önemli malzemesi yine fındık olacak.