Fındıkta badem modeli
Ülkemiz bu yıl fındık ihracatında rekor kırdı. Bu rekorun altyapısını fındık ihracatçıları 2009 yılında çıkan serbest piyasa ekonomisinin başarısı olarak görüyorlar. Bu başarı bize Amerika’nın bademde yakaladığı başarıyı hatırlattı.
Hatırlayın badem fiyatları çok düşük seyrederken, fındık fiyatları müdahale alımlarından dolayı pahalı kalıyordu. Badem de 5 yıl uygulanan sabit fiyat tüm sanayinin badem sektörüne yatırım yapmasını sağladı. Şimdi bakıyoruz sabrın sonu selamet. Badem fiyatları fındıktan daha pahalı hale geldi. Çünkü sanayi yatırım yapmış, ürünlerini ona göre çıkarmış, badem almaya zorunlu kalmış. Böylece bademi artık yüksek fiyat ödeyerek alıyorlar. Bugün baktığımız zaman 2009 yılından bugüne fındık ihracatın devamlı arttığını net olarak görüyoruz. Fındık ihracatçıları Amerika’nın badem de yaşadığı başarıyı ülke olarak fındıkta yaşamaya başladığımızı söylüyorlar. İhracatçı 5 yıl sonra fındık fiyatlarının badem de olduğu gibi çok yüksek rakamlara çıkacağını öngörüyorlar. Müdahale alımları yapılırken yani Fiskobirlik ve TMO alınırken, bu başarının yakalanmadığını, şimdi fındıkta tüm yüzlerin güldüğünü ortaya rakamlarla beraber ileri sürüyorlar.
Hemen hatırlatalım, fındık stratejisi 2015’e kadar uzatıldı. Üreticiye 2013’te dekar başına 150, 2014’te 160, 2015’te ise 170 lira destek verilecek. Fındık Tanıtım Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Dursun Oğuz Gürsoy, bu veriler ışığında rekabet gücünün ve dolayısıyla da ihracatın arttığının altını çiziyor. Gürsoy, şunları söylüyor: “2009 yılında çıkan bu yasa ile ihracatçımızın rekabet gücü arttı, bu yeni durum ihracatımıza ivme kazandırdı ve pazarlarımızın gelişmesine ek destek sağladı. Dünyanın en iyi ekolojik şartlarını elinde bulunduran ülkemiz dünyanın en kalite fındığını yetiştiriyor. Türkiye dünya fındık üretiminin yüzde 75’ini karşılıyoruz. Rakamlarla ifade edecek olursak, 2009 yılında alınan kararın etkisi görüldü. Fındık ihracatımızda döviz girdisi olarak son 12 yılda yüzde 160 sağlandı. Son 3 yılda yüzde 27, miktar olarak ise son 12 yılda yüzde 50, son 3 yılda yüzde 37 oranında büyüme sağladı. 300 bin tonu aştık ve tarihi bir başarı yakaladık.”
Şimdi üreticimizi daha güçlü kılmak adına fındıkta maliyetleri düşürmeye kafa yormalıyız. Üreticimizi çok daha bilinçli hale getirmek, gübreleme, ilaçlama, yaşlı fındık dallarının gençleştirilmesi ve verimi artırmak adına 2023 hedefi için 1milyon ton fındık üretimi için çalışmalıyız. Bunu yaparsak 500 bin ton ihracatı da hedefleyebiliriz.