Fındık mevsimi başladı
OLAYLARIN İÇİNDEN / Tevfik Güngör Her yıl fındık mevsimi ile birlikte fındık tartışmaları da başlar. FİSKOBİRLİK ile Başbakan'ın arasının iyi olmadığı dönemde AKP Hükümeti fındık alım-satım-destekleme sorumluğunu TMO'ya devretti. TMO'da stok birikti. Doğal olarak TMO elindeki fındıkları satmak zorunda. Hem de satın aldığı fiyattan daha düşük fiyattan satmak zorunda. Fakat TMO fındık satınca, piyasa dalgalanıyor. TMO ihale ile iki firmaya 3 ve 3.8 YTL fiyatla Giresun fındığı satınca fındık üreticileri üzüldü. 13 Mayıs tarihinde gerçekleştirilen ihalede 2005 yılı ürününden Kümbetli Tarım'a kilosu 3 YTL'den 120 ton, 2006 ürününden Şenocak Gıda'ya kilosu 3.8 YTL'den 550 ton fındık satıldı. Bu ihalede ismi açıklanmayan iki alıcıya da levant kalite 2006 ürünü fındık satıldığı duyuldu. Bilindiği gibi TMO tarafından 3 YTL'ye satılan 2005 ürünü fındığı FİSKOBİRLİK kilosu 7 YTL'den satın almış, daha sonra bu fındığı 3.8 YTL'den TMO'ya devretmişti. TMO ise ihale ile kilosu 3.8 YTL'den sattığı fındığı 2006 yılında 4.25 YTL'den satın almıştı. Açık anlatımıyla daha önce FİSKOBİRLİK'in başına gelenler şimdilerde TMO'nun başına geliyor. Daha önceleri TMO Genel Müdürü alım fiyatının altında fiyatla fındık satılmayacağını açıklamıştı. Bu satışı önce Trabzon Ticaret Odası Meclis Başkanı Mehmet Cirav, daha sonra da Giresun Ziraat Odası Başkanı Özer Akbaşlı eleştirdiler. Korkulan bu ucuz satışların yeni ürün fındık fiyat oluşumunda fiyatı aşağıya çekmesi. Bu satışla ilgili olarak okuyucularımdan Sami ve Osman Atik'ten bir mesaj aldım. Diyorlar ki, "2006-2007 fındık alım yılı başladığı günden bugüne kadar, bütün amacı fındık piyasasını regüle etmek olan ve her fırsatta kendisine ihtiyaç duyulmadan asla fındık satmayacağını, kendisine ihtiyaç duyulduğunda ise kesinlikle maliyet fiyatlarının altında fındık vermeyeceğini açıklayan TMO, birden bire karar değiştirerek maliyet fiyatlarının altında fındık sattı. Bunun nedeni nedir? Özellikle piyasada fındık miktarının çok azaldığı, ilerleyen günlerde mutlaka TMO'nun elindeki fındığa ihtiyaç olduğu bütün kesimler tarafından kabul edilirken zamansız fındık satışı kime yarar sağlayabilir? TMO'nun deposunda 2005-2006-2007 mahsul yıllarına ait 320 bin ton fındık bulunmaktadır. 2007 fındık sezonunun sonlarına geldiğimiz bu günlerde piyasada kalan fındıklar da göz önüne alındığında, bugünden itibaren içeride ve dışarıda pazarlanabilecek fındık miktarını topladığımızda TMO'nun satabileceği fındık miktarı en fazla 25-30 bin ton kabuklu fındık olacağı görülmektedir. Bunun üzerinde bir satış bugünkü şartlarda mümkün gözükmemektedir. Alıma başladığı günden bugüne kadar her fırsatta politikasını değiştirmeyeceğini açıklayan TMO'nun 25-30 bin ton fındık satabilmek için daha önce belirlenen ve açıklanan politikadan vazgeçmesi yanlış olmuştur. Çünkü TMO'nun fındık satışına çıktığında piyasaların nasıl tepki verdiğini ve vereceği, fiyatların hemen en az 0,20-0,25 YTL gerileyeceği bilinmeyen bir şey değildir. TMO, 2005 Giresun kalite fındığı 3.00 YTL, 2006 Giresun kalite fındığı 3.80 YTL satmak ile bundan sonra fındık fiyatlarındaki yükselme trendini tamamen kırmış, 2008 ürününe büyük zarar vermiştir. Hiçbir şekilde TMO'nun fındık satmasına karşı değiliz. Ama her şeyin bir zaman ve zemini vardır. TMO 1 ay süre ile beklese satabileceği fındık miktarını mutlaka yine satacak ama bu sefer kendi maliyet fiyatlarında, belki de üstünde satacak idi. Bu dönemde TMO'nun fındık satması birilerini zor durumdan kurtarıp, birilerinin daha fazla para kazanmasını sağlamaktan başka bir işe yaramaz." Okuyucu tepkisini de aktardım. Ama tartışma burada bitmeyecek. Yeni başlıyor. Fındık konusu kapanamaz. Çünkü fındık, Karadeniz Bölgesi'nin ana gelir kaynağı ve çok kişiyi ilgilendiriyor.