Finansal kiralamaya konu bazı mallarda KDV indirimi
Daha önce, 09.01.2008 tarihinde yayımlanan "Finansal Kiralamada Katma Değer Vergisi Avantajının Kaldırılması" başlıklı yazımızda belirtildiği üzere, 30.12.2007 tarih ve 26742 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile finansal kiralama işlemlerinde düşük oranlı katma değer vergisi uygulamasına son verilerek, bu tür işlemlerde uygulanacak katma değer vergisi oranı, kiralamaya konu malın katma değer vergisi oranına eşitlenmişti. Dolayısıyla, 30.12.2007 tarihinden itibaren düzenlenen finansal kiralama sözleşmelerinde, finansal kiralamaya konu olan malların finansal kiralama şirketlerine veya finansal kiralama şirketlerince teslimi veya kiralanması işlemlerinde, normalde malın tesliminde uygulanan oran ne ise o oran uygulanmaktaydı.
Bu düzenleme anılan yazımızda eleştiri konusu yapılmış ve gerek sektör temsilcileri gerekse yatırımcıların görüşleri yeterince alınmadan ve bu alanda kötüye kullanımlar varsa, bu kötüye kullanımları engelleyecek başka tedbirler aranma yoluna gidilmeden bu yola başvurulmasının ve bir anda KDV avantajının ortadan kaldırılmasının finansal kiralama şirketlerini çok zor durumda bırakabileceği gibi, sermaye yetersizliği çeken pek çok KOBİ'lerin ve küçük yatırımcıların da yatırım yapmasına engel olabileceği, istihdam yetersizliği yaşayan ülkemizde, yeni istihdam yaratılması önünde engel oluşturabileceği ifade edilmişti. Bu anlamda, konunun bütün boyutlarıyla tekrar gözden geçirilmesinde ve gerekirse, Finansal Kiralama Kanunu'nun 12'nci maddesinde yer alan Bakanlar Kurulu'na tanınmış yetkilerin de kullanımıyla, finansal kiralama uygulamasının yapılacağı alanların yatırımlarla sınırlandırılması yoluna gidilmesinde fayda olacağı; kanımızca, kısa dönemde yapılabilecek uygulamanın, çıkarılacak yeni bir Bakanlar Kurulu Kararı ile yatırım malı kapsamında düşünülebilecek makine-teçhizat vb. kapsamındaki mallar için düşük oranlı katma değer vergisi uygulanmasına devam edilmesi, bunlar dışında kalan finansal kiralamaya konu mallarda ise malın tabi olduğu katma değer vergisi oranının uygulanması yoluna gidilmesi şeklinde olabileceği belirtilmişti.
Nihayet anılan konuda adım atılmış ve 27 Aralık 2011 tarih ve 28155 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 2011/2604 Bakanlar Kurulu Kararı ile finansal kiralama işlemlerinde bazı makine ve teçhizatın tesliminde Katma Değer Vergisi (KDV) oranı yüzde 1'e indirilmiştir. Anılan KDV oran değişikliği, 27 Aralık 2011 tarihinden sonra düzenlenecek finansal kiralama sözleşmeleri kapsamındaki kiralama ve teslimler için uygulanacaktır. Yapılan düzenleme iki kategoride aşağıdaki gibidir:
1- Yatırım teşvik belgesi kapsamında makine ve teçhizat için KDV oranı yüzde 1 (yüzde bir) olarak uygulanacaktır
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 13'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının (d) bendi uyarınca yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine ve teçhizat teslimleri KDV'den istisnadır. 2011/2604 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla KDV Kanunu'na ekli (I) sayılı listeye eklenen hüküm ile bu bent uyarınca yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine ve teçhizatın, 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu'na göre finansal kiralama şirketleri tarafından kiralanması işlemleri %1 oranında KDV'ye tabi olacaktır.
Ancak uygulama 27.12.2011 tarihinden sonra düzenlenecek finansal kiralama sözleşmeleri için geçerli olup, bu tarihten önce düzenlenmiş sözleşmelere dayanılarak yapılan kiralama işlemlerini kapsamamaktadır.
2- Bakanlar Kurulu Kararı'nda liste halinde belirtilen makine ve cihazlar
KDV Kanunu'na Ekli (I) sayılı listeye anılan BKK ile 17'nci bend eklenmiştir. Buna göre, yatırım teşvik belgesi kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın, aşağıdaki listede (Ek:1) yer alan ve amortismana tabi iktisadi kıymet niteliği taşıyan makine ve cihazların (kullanılmış olanları ile aksam, parça, aksesuar ve teferruatları hariç)
- Finansal kiralamaya konu olmak üzere, 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu'na göre finansal kiralama şirketlerine teslimi
ve
- Bu malların finansal kiralama şirketleri tarafından
- KDV mükelleflerine
ya da
- işlemleri KDV'den istisna edildiği için KDV mükellefiyeti bulunmayan ancak kazançları bilanço esasına göre tespit edilen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine
kiralanması ve tesliminde KDV %1 oranında hesaplanacaktır.
Makine ve teçhizatın yukarıda belirtilen kapsamda %1 KDV oranına tabi olabilmeleri için kullanılmış olmamaları, yani yeni olmaları şarttır. Keza, bu uygulama da 27.12.2011 tarihinden sonra düzenlenecek finansal kiralama sözleşmeleri kapsamında yapılacak kiralama ve teslimler için geçerli olup, bu tarihten önce düzenlenmiş sözleşmelere dayanılarak yapılan/yapılacak kiralama ve teslim işlemlerini kapsamamaktadır.
Yukarıdaki 1. ve 2. maddede belirtilen işlemlerin dışındaki diğer finansal kiralama işlemlerinde ise, işleme tabi olan malın tâbi olduğu Katma Değer Vergisi oranı uygulanacaktır.
| EK: 1 | ||||||||||||||||
| Pozisyon no | Eşyanın tanımı | |||||||||||||||
| 84.02 | Buhar kazanları (aynı zamanda alçak basınçlı su buharı da üretebilen merkezi ısıtma için sıcak su kazanları hariç); kızgın su kazanları | |||||||||||||||
| 84.03 | Merkezi ısıtma kazanları (84.02 pozisyonundakiler hariç) | |||||||||||||||
| 84.04 | 84.02 veya 84.03 pozisyonlarındaki kazanlarla birlikte kullanılmaya mahsus yardımcı cihazlar (ekonomizörler, kızgın su hasıl eden, | |||||||||||||||
| kurum temizleme ve gaz tasarruf cihazları gibi); su buharı veya diğer buhar güç üniteleri için kondansörler | ||||||||||||||||
| 84.17 | Sanayi veya laboratuvarlara mahsus elektrikli olmayan fırınlar ve ocaklar (çöp yakma fırınları dahil) | |||||||||||||||
| 8418.61.00.00.00 | Isı pompaları ( 84.15 pozisyonunda yer alan klima cihazları hariç) | |||||||||||||||
| 8418.69 | Diğerleri (Diğer soğutucu veya dondurucu cihazlar) | |||||||||||||||
| 84.19 | Isı değişikliği yoluyla (özellikle ısıtma, pişirme, kavurma, damıtma, rektifiye etme, steril hale koyma, pastörize etme, etüvleme, kurutma, | |||||||||||||||
| buharlaştırma, kondanse etme veya soğutma gibi) maddelerin işlenmesi için makineler ve tesis veya laboratuvar cihazları (ısıtması elektrikle | ||||||||||||||||
| olsun olmasın)(85.14 pozisyonundaki ocaklar, fırınlar ve diğer cihazlar hariç) (ev işlerinde kullanılmaya mahsus makina ve cihazlar hariç) | ||||||||||||||||
| elektrikli olmayan şofbenler ve diğer su ısıtıcıları | ||||||||||||||||
| 84.20 | KalenderIer ve diğer hadde makineIeri (metal veya cam hadde makineIeri hariç) ve bu makineIerin siIindirleri | |||||||||||||||
| 84.21 | Santrifüjler (santrifüj kurutma makineleri dahil); sıvıların veya gazların fiItre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makine ve cihazlar | |||||||||||||||
| 84.24 | Sıvı veya toz halindeki maddeleri püskürtmeye, dağıtmaya veya pülverize etmeye mahsus mekanik cihazlar (el ile kullanılan türde olsun olmasın); | |||||||||||||||
| yangın söndürme cihazları (doldurulmuş olsun olmasın); püskürtme tabancaları ve benzeri cihazlar; buhar veya kum püskürtme makineleri ve | ||||||||||||||||
| benzeri püskürtme makineleri | ||||||||||||||||
| 84.26 | Gemi vinçleri ("derricks"); vinçler ("cranes") (taşıyıcı halatlı vinçler dahil); hareketli kaldırma çerçeveleri, şasisi "straddle" tipi olan ayak mesafeIeri | |||||||||||||||
| ayarlanabilen Iastik tekerlekli taşıyıcılar ve vinçli yük arabaları | ||||||||||||||||
| 84.28 | Kaldırma, elleçleme, yükleme veya boşaltma işlerine mahsus diğer makine ve cihazlar (asansörler, yürüyen merdivenler, konveyörler, teleferikler gibi): | |||||||||||||||
| 84.29 | Kendinden hareketli buldozerler, angledozerler, greyderler, toprak tesviyesine mahsus makineler, skreyperler, mekanik küreyiciler, ekskavatörler, | |||||||||||||||
| küreyici yükleyiciler, sıkıştırma işini tokmaklamak suretiyle yapan makineler ve yol silindirleri: | ||||||||||||||||
| 84.30 | Toprağın, minerallerin veya cevherlerin taşınması, yayılması, tesviyesi, sıyrılması, kazılması, sıkıştırılması, bastırılıp sıkıştırılması, çıkarılması veya | |||||||||||||||
| delinmesine mahsus diğer makine ve cihazlar; kazık varyosları ve kazık sökme makineleri; kar küreyicileri ve püskürtücüleri: | ||||||||||||||||
| 84.32 | Toprağı hazırlamaya, işlemeye ve ekmeye mahsus tarla ve bahçe tarımında veya ormancılıkta kullanılan makine ve cihazlar; çimenlikler ve spor | |||||||||||||||
| sahaları için silindirler: | ||||||||||||||||
| 84.33 | Tarım ürünlerinin hasat ve harman edilmesine mahsus makina ve cihazlar (ot ve saman balyalamaya mahsus olanlar dahil); çim ve çayır biçme makine ve | |||||||||||||||
| cihazları; yumurtaları, meyveleri ve diğer tarım ürünlerini ağırlık ve büyüklüklerine göre ayıran ve temizleyen makine ve cihazlar | ||||||||||||||||
| (84.37 pozisyonundaki makine ve cihazlar hariç) Çim biçme makine ve cihazları | ||||||||||||||||
| 84.34 | Süt sağma makineleri ve sütçülükte kullanılan makine ve cihazlar | |||||||||||||||
| 84.35 | Şarap, elma şarabı, meyve suları veya benzeri içeceklerin imaline mahsus presler, fulvarlar ve benzeri makine ve cihazlar | |||||||||||||||
| 84.36 | Tarla ve bahçe tarımına, ormancılığa, kümes hayvancılığına veya arıcılığa mahsus diğer makina ve cihazlar (mekanik veya termik tertibatlı çimlendirmeye | |||||||||||||||
| mahsus olanlar dahil); kümes hayvancılığına mahsus civciv çıkartma ve büyütme makina ve cihazları: | ||||||||||||||||
| 84.37 | Tohumların, hububatın, kuru baklagillerin temizlenmesine, tasnif edilmesine veya ayıklanmasına mahsus makine ve cihazlar; kuru baklagillerin veya | |||||||||||||||
| hububatın öğütülmesine veya işlenmesine mahsus makine ve cihazlar (çiftlik tipi makine ve cihazlar hariç) | ||||||||||||||||
| 84.38 | Bu faslın diğer pozisyonlarında yer almayan veya belirtilmeyen yiyecek ve içeceklerin sınai amaçlarla hazırlanması veya imaline mahsus makine ve | |||||||||||||||
| cihazlar (hayvansal, bitkisel sabit katı veya sıvı yağların çıkarılmasına veya hazırlanmasına mahsus olanlar hariç): | ||||||||||||||||
| 84.51 | Dokumaya elverişli ipliklerin, mensucatın veya dokumaya elverişli madde mamullerinin yıkanması, temizlenmesi, sıkılması, kurutulması, ütülenmesi, | |||||||||||||||
| preslenmesi suretiyle ütülenmesi (ısı ile yapıştıran presler dahil), ağartılması, boyanması, aprelenmesi, finisajı, emdirilmesine mahsus makine ve | ||||||||||||||||
| cihazlar (84.50 pozisyonundakiler hariç) ve zemin kaplamalarının imalatında kullanılan (linoleum gibi) mensucat veya diğer mesnetlere pasta kaplama | ||||||||||||||||
| makineleri; mensucatı top halinde sarmaya, açmaya, katlamaya, kesmeye veya şekilli kesmeye mahsus makineler | ||||||||||||||||
| 84.55 | Metalleri haddeleme makineleri ve bunların silindirleri | |||||||||||||||
| 84.68 | Lehim ve kaynak yapmaya mahsus makine ve cihazlar (kesmeye elverişli olsun olmasın) (85.15 pozisyonundakiler hariç); gazla çalışan satıh tavlamaya | |||||||||||||||
| mahsus makine ve cihazlar | ||||||||||||||||
| 84.74 | Toprak, taş, cevher veya katı haldeki diğer mineral maddeleri (toz ve hamur halinde olanlar dahil) tasnif etmeye, elemeye, ayırmaya, yıkamaya, kırmaya, | |||||||||||||||
| öğütmeye, karıştırmaya veya yoğurmaya mahsus makine ve cihazlar; mineral katı yakıtları, seramik hamurlarını, sertleşmemiş çimentoyu, alçıyı ve toz | ||||||||||||||||
| veya hamur halindeki diğer mineral maddeleri aglomere etmeye, kalıba dökmeye veya bunlara şekil vermeye mahsus makine ve cihazlar; kumdan | ||||||||||||||||
| dökümhane kalıpları yapmaya mahsus makineler | ||||||||||||||||
| 85.01 | Elektrik motorları ve jeneratörler [elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları hariç] : | |||||||||||||||
| 85.02 | Elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları ve rotatif elektrik konvertörleri: (8502.31, 8502.39, 8502.40 hariç ) | |||||||||||||||
| 85.04 | Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler | |||||||||||||||
| 85.14 | Sanayi veya laboratuvarlarda kullanılan elektrik ocak ve fırınları (endüksiyon veya dielektrik kaybı yoluyla çalışanlar dahil); endüksiyon veya dielektrik | |||||||||||||||
| kaybı yoluyla termik işlemlerde kullanılmaya mahsus diğer sanayi veya laboratuvar cihazları | ||||||||||||||||