Finansal belirsizlik, sanat eserinin değerini etkilemiyor

Christie's Gelişen Pazarlar Yönetici Direktörü Paul Hewitt:  Finansal belirsizlik, sanat eserinin değerini etkilemiyor

Christie's'in Gelişen Pazarlar Yönetici Direktörü Paul Hewitt, "Finansal yatırım araçlarında belirsizlik sürerken, yatırım portföyünün bir bölümünü sanat eserlerinde tutmak finansal açıdan anlamlı olabilir" diyor ve ekliyor; "Fakat bence insanlar öncelikle güzel bir resmin keyfini çıkarmalılar."

Dünya genelindeki ekonomik belirsizlik ortamından etkilenmeyen, hatta bunun olumlu yansımalarını hisseden alanların başında sanat piyasası geliyor. Dünyanın en önemli müzayede evlerinden Christie's'in Gelişen Pazarlar Yönetici Direktörü Paul Hewitt, "Sanatın çok daha çekici olmaya başlamasının nedeni, ekonomik açıdan belirsizliklerin yaşandığı bir dönemde, değerini korumaya devam etmesi. Finansal yatırım araçlarında belirsizlik sürerken, yatırım portföyünün bir bölümünü sanat eserlerinde tutmak finansal açıdan anlamlı olabilir" diyor. Hewitt, uluslararası sanat piyasasında takdir edilen Türk ressamları arasında Devrim Erbil, Azade Köker, Aydan Çelen, ve Ahmet Elhan'ı sayıyor.

Dünya Ekonomi TV'de Feyzan Ersinan Top ile birlikte sunduğumuz 1+1 programının Skype bağlantısı ile konuğu olan Christie's Gelişen Pazarlar Yönetici Direktörü Paul Hewitt'le hem küresel sanat piyasalarını, hem de Türk sanat piyasasını değerlendirme şansımız oldu. Hewitt'in yorumlarından bazı satır başları şöyle:

Sanat eserleri yatırım portföyü çeşitlendiriyor

"Küresel açıdan bakıldığında, sanatın, moda bir yatırım alanına dönüştüğünü görüyoruz. Sanatın çok daha çekici olmaya başlamasının nedeni, ekonomik açıdan belirsizliklerin yaşandığı bir dönemde, değerini korumaya devam etmesi. Diğer finansal yatırım araçlarında belirsizlik sürerken ya da yüksek enflasyon söz konusu olduğunda, yatırım portföyünün bir bölümünü sanat eserlerinde tutmak finansal açıdan anlamlı olabilir. Fakat bence insanlar öncelikle güzel bir resmin keyfini çıkarmalılar. Anlamsız kağıt parçaları yerine, duvardaki güzel resme bakmalılar. Bugün bazıları yatırımı temel alıyor; bazıları ise tamamen duygusal şekilde yaklaşıyor. Ama en önemlisi sanatın değerini koruyor olması. Büyüyen pazarlarda insanlar portföylerini çeşitlendirmeyi tercih ediyorlar. Danışmanlık alıyorlar ve bu çeşitlendirme stratejisi kapsamında yatırımlarında sanata daha fazla yer veriyorlar."

2010'da dünyanın en büyük sanat pazarı Çin oldu

"Son 10 yıldır, paranın şekli ve konumu ciddi şekilde değişti. Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin'den oluşan BRIC ekonomilerindeki büyüme bunun kanıtı. Bugün Türkiye gibi hızlı büyüyen başka ekonomiler de bu sürece eklendi. Afrika ve Orta Asya ekonomilerini buna dahil edebiliriz. Bu bölgelerde çok ciddi bir alım gücü oluştu. Bu ülkelerdeki sanayiciler, kendi sanat koleksiyonlarını oluşturmaya başladılar. Özel müzeler kuruyorlar, hatta bazı ülkelerde ulusal müzelere yatırım yapıyorlar. Tüm bu bireyler, küresel sanat piyasasında anahtar oyuncu konumuna geliyorlar. Uluslararası sanat piyasasını yakından takip ediyorlar; müzayedeleri izliyorlar. Uluslararası sanat fuarlarında; ya da internette farklı sanat gruplarında bir araya gelebiliyorlar. Bugün gerçek anlamda küresel bir sanat piyasasından ve küresel sanat eseri koleksiyonerlerinden bahsedebiliriz. 2010 yılında Çin dünyanın en büyük sanat pazarı oldu. Uluslararası sanat piyasasının özelliklerinden birisi, hisse senedi piyasasından farklı olarak, pazarın uluslararası açıdan ölçülebilir olmaması. Ama en büyük pazar Çin ve ardından ABD geliyor. Bazı sanat piyasaları çok hızlı büyüyor. Örneğin Ortadoğu ve Rusya'da çok sayıda sanat kategorisi söz konusu ve bunlar hızla büyüyor."

Türk sanat piyasasının hacmi büyüyor

"Türk sanat piyasasına baktığımızda, bir yanda geleneksel Osmanlı sanatını kapsayan klasik pazar var, diğer yanda ise çağdaş Türk pazarı. Klasik pazar şu sıralar çok moda olmaya başladı. Hem Türkiye'deki koleksiyoncular hem de uluslararası koleksiyoncular geleneksel Osmanlı sanatına ilgi gösteriyorlar. Bu eserler uluslararası piyasalarda işlem görüyor. Diğer yandan, çağdaş Türk sanatı hem Türkiye'de çok güçlü bir yere sahip; hem de Christie's ve diğer önemli müzayede evlerinin çalışmaları ile dünya genelinde de hızla tanınmaya, kabul edilmeye, satılmaya başlıyor. Geçtiğimiz son 12 ay içinde Christie's Dubai, Amsterdam ve New York'taki müzayedelerinde çağdaş Türk sanatına ait eserlere yer verdi. Türk sanat piyasasının hacmi büyüyor."

Türk koleksiyonerler eserler konusunda bilgili

"Türkiye'de sanat eseri satın alanlar bu konuda oldukça bilgili kişiler. Kendileri sanat piyasası konusunda eğitiyorlar. Online teknolojiler sayesinde gerekli bilgilere ulaşabiliyorlar. Pazarı ve sanatçıyı anladıklarından emin olmak istiyorlar; pazardaki fırsatları değerlendirmeye çalışıyorlar. Art.net gibi bazı web sitelerinde, eserlerin eski fiyatlarını görebiliyorlar ve tüm bunlar doğrultusunda kararlarını veriyorlar. Sonuçta, teknolojiyi kullanarak çok daha seçici davranıyorlar. Umarım, yürekleri ile satın alıyorlardır; çünkü sanat, finansal bir yatırımdan çok, duygusal bir yatırımdır. Daha fazla getiri sağlayan eseri tercih etmek yerine, sevdikleri eseri tercih ettiklerini umuyorum." 

Hedef şeffaf sanat piyasası oluşturmak

"Christie's olarak bizim yapmaya çalıştığımız sanat eserlerinin ve koleksiyonerlerin bir araya geldiği ve adil fiyatların belirlendiği açık, şeffaf bir sanat piyasası oluşturmak. Piyasada balon yaratmaya yönelik kısa vadeli spekülasyonların iyi olduğunu düşünmüyorum. Bu yönde bazı düzenlemeler gerekiyor. Dolayısıyla en başta söylediğimi yineleyeceğim. Sevdiğiniz ve alabildiğiniz en iyi eseri satın alın. Spekülasyonlar doğrultusunda satın almayın."