Fed'de o cesaret var mı?

Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişen piyasalar grubundaki hava yumuşadı. Para birimlerinde toparlanma var. USD/TL bu hafta 2.22’ye kadar düştü. Gerçi piyasaların dengelenmesi biraz da doların sakinleşmesinden kaynaklanıyor. EUR/USD paritesi son bir haftadır dar bir bant içinde hareket ediyor. EUR/USD’da bu hafta 1.27 civarında büyük miktarlı opsiyonlar bulunuyor. Pazartesi günü kurumsal yatırımcılara ait toplam 5.5 milyar dolarlık opsiyon vardı. Miktar büyükse, vade gününde bu opsiyonlar bir çekim etkisi yaratıyor. Örneğin opsiyonlar 1.27 civarına toplanmışsa, spot fiyat vade gününde bu bölgeye yaklaşabiliyor. Kurumsal yatırımcıların 1.27 bölgesinde yarın da birkaç milyar dolarlık opsiyonu var. EUR/ USD’ın pazartesi günkü hareketinden feyzalarak, ‘‘Parite yarın akşam 17:00’ye kadar 1.27’nin yakınlarında olabilir’’ gibi bir tahmin yapılabilir. Ancak bugün piyasaların merakla beklediği Fed toplantısı var ki her şeyi değiştirebilir. Fed’in tahvil alım programını bitirmesi bekleniyor. Kritik nokta; programın bitişinden ilk faiz artırımına kadar geçecek süreyi belirtmek için kullanılan ‘‘belirgin bir süre’’ ifadesinin Fed bülteninde kalıp kalmayacağıdır. Fed’in belirgin bir süreden bahsetmemesi, ‘‘Global ekonomideki zayıfl ık bizi ilgilendirmiyor. ABD ekonomisi iyi gidiyor. Doların güçlenmesinden rahatsız değiliz.’’ anlamına gelir. Bu durumda birkaç hafta önce piyasalarda yaşanan dalgalanmanın ikinci perdesi izlenebilir. 

Fed toplantılarından sonra Başkan’ın basın toplantısının olup olmaması mühimdir. Geçen ayki toplantıdan sonra Yellen’ın basın toplantısı vardı. Bugün yok. Kasımda bir toplantı olmadığına göre, kritik açıklamalar 17 Aralık’taki Fed bültenine ve Yellen’ın basın toplantısına kalabilir. Bugünkü toplantıda istihdam piyasasının istenen düzeyde olmadığına vurgu yapılabilir. İlk faiz artırımına uzun bir süre olduğu belirtilebilir. Fed’in acele etmesine gerek yok. ABD’de özel sektörün borcu hala çok yüksek. Faiz artırım sinyalini verdikten sonra geri dönüş olmaz. Zaten küresel ekonomiye yönelik beklentiler son birkaç haftada kötüleşti. Enfl asyon beklentileri zayıfl adı. Fed biraz daha bekleyip olayların gelişimini görmek isteyebilir. Hem dünya ekonomisi hem de enfl asyon beklentileri için iyi bir gösterge olan petrol fiyatı çöküyor. Bunun ikinci bir ayağı olabilir. Suudi Arabistan’ın düşük petrol fiyatından rahatsız olmadığı görülüyor. Geçenlerde de yazdığım gibi Suudi Arabistan’ın farklı amaçları olabilir. İran’ın sesinin çok yükseldiği OPEC’te disiplini sağlamak bir hedeftir. Kaya gazı üreticilerini zor durumda bırakmak başka bir amaç olabilir. Önemli bir alternatif enerji kaynağı olan kaya gazına ABD’de büyük yatırımlar yapıldı. Bu projelerin geri dönüşünün olması için petrol fiyatının yüksek kalması gerekiyor. Seksen doların altında kalıcı olacak fiyat bu üreticileri çok zor durumda bırakabilir. Başka bir açıdan, Suudi Arabistan ve ABD, krizdeki Rus ekonomisine bir darbe daha indirmek istiyor olabilirler. Yazdığım her nedenin altı doldurulabilir. Güçlü senaryolar yazılabilir. Büyük üretici Suudi Arabistan’ın tavrı önemlidir. Çünkü son kırk yılda petrolde yaşanan sert hareketler ağırlıklı olarak arz kaynaklıdır. Petrol fiyatının düşmesi küresel tüketim açısından olumludur. Bu etki sadece ABD’de değil diğer bölgelerde de görülebilir. Ancak bu sert düşüş dünya ekonomisinde gerçek bir durgunluğun sinyaliyse, ilk etaptaki pozitif etki kaybolup gider. 

Küresel piyasalarda her şey birbirine karışmış gözüküyor. En büyük kredi derecelendirme kuruluşları, euro bölgesi bankacılık sektörü için yapılan stres testinin sonuçlarına çok farklı pencerelerden bakıyorlar. Moody’s ‘‘Stres testi bankaların dirençli olduğunu gösterdi’’ derken, S&P ‘‘Bankaların zayıfl ıkları görüldü’’ diyor. Algıların bu kadar farklılaştığı bir ortamda Fed bir kahramanlık peşinde koşmayabilir. Bir süre daha durumu izleyebilir. Dünya piyasalarının verdiği mesajlardan Fed’in bile emin olamadığını düşünüyorum.