FED toplantısının ardından

UZMAN GÖRÜŞÜ / Şant Manukyan Her futbol seyircisinin aynı zamanda futbol antrenörü olduğu gibi merkez bankalarının ön plana çıktığı dönemler her finansçının da içinde bir merkez bankası başkanı olduğunu keşfettiği dönemlerdir. Öyle ki Greenspan bir zamanlar "Maestro" olarak adlandırılırken şimdi herkes Konut balonundan sorumlu olduğunu ve çöküşün mimarı olduğunu söylüyor. Veya bir finans kanalını dinlediğinizde Bernanke'nin panik içinde olduğunu ve kontrolü elinden kaçırdığı yorumunu duyabiliyorsunuz. Oysa sene başında pek çok raporda ABD ekonomisinin ilk çeyrekte çok büyük bir resesyon yaşayacağı ve endekslerin çökeceği iddia ediliyordu. Merkez bankalarının tek işi olaylara faiz indirip artırarak müdahale etmek olmadığı gibi gücünün de belli limitleri olduğunu düşünüyorum. "Resesyon" kavramı iş döngüsünün içinde doğal bir yere sahip bir olgudur. 2000 yılında teknoloji balonunda ardından şu anda da konut sektöründe gördüğümüz gibi fazla kapasite bir noktada işlerin yavaşlamasına, fiyatların düşmesine neden olur ve piyasa kuralları içinde bir düzeltme yaşanması ile ekonomi yeniden sağlıklı bir hale gelir. Merkez bankaları bir resesyonu engelleyemez sadece öteler veya etkilerini azaltır. Ancak resesyonu engellemek için yanlış sinyal vermesi (2002-03 döneminde Greenspanın eleştirildiği konu) işadamlarının, tüketicilerin cari ekonomik koşulları yanlış anlayarak rasyonel olmayan davranışlarda bulunmasına neden olur. Tıpkı 2002-2003 döneminde faizlerin aşırı düşürülüp likidite pompalanması ile işadamlarına yatırım yapın tüketicilere harcama (daha doğrusu konut alın) sinyali verildiği gibi. Kısacası resesyon normal bir gelişmedir, ancak merkez bankaları yanlış müdahalelerde bulunduğu vakit "deflasyon, stagflasyon vb." diğer ekonomik koşulların oluşumuna neden olabilir. Konut balonunun etkilerini geç anlayan Bernanke, hiç şüphesiz gelişmelerden sorumlu, ancak krize müdahalesi bence son derece profesyonelce ve eleştiri getiren insanların önerisi olan "faizler indirilsin/artırılsın" yaklaşımından çok daha geniş temeller üzerine kurulu. Şayet dünkü toplantıda bir faiz artırım kararı veya sinyali geldi ise bu FED'in son 6 ayda yaptığı her şeyi dinamitlediği anlamına gelecek ve büyük satışlara neden olacaktır. Ancak eğer beklediğimiz gibi hem faizleri sabit tuttu, hem de açıklamasında çok ufak değişiklikler yaptı ise piyasa yeniden 13000 seviyesinin üzerine doğru toparlanacaktır.