FED daha ne yapabilir

UZMAN GÖRÜŞÜ / Şant Manukyan ABD finans piyasalarında işlerin daha kötüye gitmesi durumunda FED'in herkesin her fırsatta dile getirdiği faizleri indirmesi olanağına ek olarak yapabileceği diğer bazı hareketler de var. Öncelikle FED'in yapabileceklerinin bilançosunun olanakları dahilinde olduğunu hatırlamamız gerekiyor. Bu noktadan yola çıkarsak Hazine standart borçlanma sınırlarını aşarak daha fazla bir miktarda borçlanabilir. Satış karşılığında gelen para banka rezervleri hesabından çıkarak yine FED'deki Hazine hesabına geçer (Hazine'nin parayı bu hesapta tutmayı tercih ettiğini varsayıyoruz zira FED faiz vermiyor). Rezervlerde oluşan gerileme ise bankalar arası borçlanma faizini yükselteceği için FED açık piyasa işlemleri (APİ) ile Hazine tahvilleri satın alarak piyasaya para verir ve rezervleri yeniden artırır. Bu operasyon sonucunda FED'in hem aktifleri hem de pasifleri büyümüş olur. Diğer bir alternatif ise FED'in kendi borçlanma senedini ihraç etmesi olarak gösteriliyor. Borç neticesinde oluşan para ile FED uygun gördüğü operasyonu gerçekleştirebilir. Ancak burada kanunda "sıra dışı ve acil koşullar altında" olarak geçen koşulunun gerçekleşmesi gerekiyor. Üçüncü bir opsiyon FED'in hesaplarında tutulan rezervlere faiz ödemesidir. FED böyle bir girişimde bulunması sonucunda bankalar arası günlük borçlanma faiz oranlarına taban bir oran çizmiş olur. Böyle bir taban çizilmesi durumunda ise FED kredi açarken veya varlık alımı yaparken bankalararası piyasada günlük faiz oranları üzerinde yaratacağı etkileri düşünmek durumunda kalmaz. Diğer bir alternatif ise FED'in daha önce de yaptığı bir işlem olan banka dışı aracı kurumların ellerindeki bazı mortgage tahvillerini teminat olarak alıp buna karşılık Amerikan Hazine tahvilini vermesi olarak özetlenebilecek TSLF işleminde revizyona gitmesi olabilir. Yani FED bu işlemi Hazine tahvilleri karşılığında aldığı Mortgage tabanlı enstrümanları piyasadaki diğer kurumlara vermek yolu ile onlardan Hazine tahvili alarak tersine çevirebilir. FED'in batması söz konusu olmadığı için başkalarından bu tip bir enstrüman kabul etmeyen kurumlar FED'in verdiği Mortgage tabanlı senetleri teminat olarak kabul etmekte sorun görmeyebilirler. Bir adım ileri giderek FED bu kağıtlar üzerine sigorta (CDS) yazarak kredi riskini paylaşması ve piyasaya güven vermesi olabilir. Ancak sorun şu ki işlerin bu noktaya varması durumunda alınacak olan bu önlemlerin pozitif etki yaratması çok zor olacaktır. (Kaynak olarak FED'in 19 Temmuz 2004 tarihli çalışması kullanılmıştır)