Faiz neden ucuzlamıyor?
Hükümet faizin yüksekliğinden yakınıyor. Borçlular faizin yüksekliğinden yakınıyor.
Ama faiz bir türlü ucuzlamıyor.
Faiz ucuzlayacak ise, önce Hazine'nin ve sonra da Merkez Bankası'nın faizi aşağıya çekmesi beklenir. Hazine yüzde 11 faiz ile borçlanabilirken, Merkez Bankası bankaları yüzde 11.96 faiz ile fonlarken, bankalar faizi nasıl ucuzlatabilir?
Enflasyon yüzde 10-yüzde 11 arasında dolanırken birikimi olanlar paralarını nasıl daha düşük faiz ile kullandırabilir?
Yurt dışında da faizler yükseliyor ama ne kadar yükseliyor? Almanya'da 10 yıllık tahvil faizleri 10 baz puan yükselişle yüzde 0.57 seviyesine ulaştı. Bu seviyeler, yaklaşık bir buçuk yılın en yüksek düzeyleri. ABD 10 yıllık tahvil de, yüzde 2.39 seviyelerinde.
Referans faizlerdeki küresel çapta yaşanan yükseliş doğrultusunda, Türkiye 10 yıllık devlet tahvil faizi yaklaşık 30 baz puan artışla yüzde 10.86 seviyelerinde işlem gördü.
Merkez Bankası, bankaları her gün 100 milyar TL dolayında fonluyor. Hafta sonu fonlama faizi yüzde 11.96 idi.
Bankalarımız Türk Lirası kaynağın yetersizliğinden yurt dışından döviz ile borçlanıyor. Dövizi TL'ye çevirerek, TL kredi dağıtıyor.
Bankalarımızın yurt dışında borçlanmalarında dolar faizi yüzde 6.70'e kadar yükseldi.
Hazine, neden daha düşük faizle borçlanamıyor? Merkez Bankası neden bankaları yüksek faizle fonluyor? Çünkü iç tasarruflar yetersiz. Bankaların mevduata yüzde 14 faiz vermelerine rağmen mevduat artmıyor. Merkez Bankası verilerine göre 30 Aralık'tan 30 Haziran'a banka kredileri yüzde 10.85 artarken, bankalardaki toplam mevduat yüzde 8.81 oranında arttı.
Yurt içi yerleşiklerin mevduatındaki artış yüzde 6.91 oranında.
Artan mevduatın büyük bölümü döviz hesaplarında.
Yabancı yatırımcılar hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi satın almak için yılın ilk yarısında net 6.2 milyar dolar getirdiler.
Getirdikleri dövizin 6.2 milyar doları ile hisse senedi, 3.9 milyar doları ile DİBS satın aldılar
Yabancıların getirdikleri döviz sayesinde borsa canlandı. Dolar fiyatında artış olmadı.
Yabancılar döviz getirince, döviz arzı arttı. Küresel piyasalardaki ve içerideki olumlu rüzgarlar da döviz arzına eklenince dolar fiyatı 3.52 TL'ye kadar geriledi.
TCMB verilerine göre, mevduat ve katılım bankalarındaki döviz mevduat hesapları toplamı yılbaşında 173.2 milyar dolarken Haziran sonu 199.9 milyar dolara yükseldi. Önemli olan yurt içi yerleşiklerin döviz hesaplarındaki artış.
Mevduat ve katılım bankalarında yurt içi yerleşiklerin döviz birikimi yılbaşında 89.3 milyar dolarken, haziran sonunda 13.3 milyar dolar artarak 102.6 milyar dolara yükseldi. Yüzde 14.8 oranında arttı.
Yabancıların hisse senedi ve DİBS satın almak için getirerek Türk parasına çevirdikleri dövizleri yerliler satın alarak döviz hesaplarına yatırıyor.