Facebook şifrenizi verir misiniz?
Geçtiğimiz günlerde Facebook'un 1 milyar kullanıcıya yaklaştığı haberi geldi. Eksiği ise yalnızca 99 milyon kullanıcı. Belki bu yazıyı yayınlanırken birkaç milyon kişiyi daha bünyesine katmış olabilir. Öyle görünüyor ki gelişmekte olan ülkelerin de internet yaygınlığı arttığında ve çok daha ucuza internete bağlanabilir cihazlar ortaya çıktığında, Facebook'un üye sayısı tüm dünyayı kapsayabilir. Benim hatıralarımda Facebook ile ilgili ilk çarpıcı haber 2007 yılında Yahoo tarafından yapılmış 750 milyon dolarlık satın alma teklifiydi. Mark Zuckerberg, 2 milyar dolarlara varan teklifleri reddettiğinde, Facebook'un bağımsız kalmasını istediğini belirtmişti. Zaten aynı yıl hisselerin yalnızca 1.6'sını 240 milyon dolara Microsoft'ta satarak şirketin toplam değerini 15 milyar dolara çıkardı. Eğer Yahoo'nun teklifi kabul edilmiş olsaydı, muhtemelen Yahoo hissedarları bir yıl içerisinde 20 kat büyümüş bir şirket satın alması yapmış olacaklardı.
Birkaç haftadır Facebook hakkında yazacaklarım çok birikti. Instragram'ı 1 milyar dolara satın almaları, ellerinde bol miktarda patent biriktirmeleri ve online reklamcılık alanında ciddi bir noktaya gelmiş olmaları gibi. Ancak 1 milyara yaklaşan kullanıcı sayısını duyunca, geçtiğimiz aylarda yurt dışında çok gürültü koparan bir hususu gündeme getirmek istedim; o da Facebook hesabınızın mahremiyeti.
Nisan ayının başında Amerika'da Facebook hesap şifrelerinin, işverenler tarafından işe alım şartı olarak istenmesi büyük gürültü kopardı. Hem Facebook hem de bağımsız avukat meslek birlikleri işin üzerine giderek bunun kişisel haklara yönelik bir saldırı olduğunu ve bunu talep eden şirketlerin veya devlet kurumlarının cezalandırılmasını talep etti. Konu o kadar popüler hale geldi ki bundan nemalanmak isteyen siyasi aktörler de birbiri ardına demeçler vermeye başladı ve ne kadar çalışanın yanında olduklarını ispat etmeye çalıştılar. Meselenin aslında yaygın bir uygulama olmadığı sonradan anlaşıldı. Tepkinin bu kadar yoğun bir şekilde gelmesi de olası bir yaygın uygulamanın da önünü kesmiş oldu.
İşverenlerin Facebook veya başka sosyal ağ servislerinin şifresini talep etmesi zaten çok olası bir uygulama değildi. Zaten birçok kişi, böyle bir uygulamanın olduğu işletme çalışmak istemeyecektir. Ama işin gerçeğinde zaten kurumlar bu işi yoğun olarak yapıyorlar. Yine Amerika'da gerçekleştirilen bir çalışmaya göre hâlihazırda şirketlerin %60'ı yeni işe alımlarda başvuranların sosyal ağ profillerini kontrol ediyorlar. Hatta bunu kendileri için yapan ajanslar bile türemiş durumda.
Sosyal ağlarda tüm profilini herkese açık halde tutan, resimlerini, videolarını ve görüşlerini fütursuzca paylaşan yepyeni bir nesil geliyor. Bizler için mahrem olan birçok şey onlar için gayet normal ve ortalıkta bulunmasının herhangi bir sakıncası yok. Şimdiden 1 milyar kullanıcı kitlesini yakalamış olan Facebook'da biriken bu profiller, ilerde yalnızca işe alımlarda değil daha birçok uygulamada, sosyal analizde ve hatta ülkeler arası ilişkilerde bile kullanılabilen bir araç olabilir. Belki bir kez daha mahremiyet ayarlarınızı ve profilinizde neler paylaştığınızı gözden geçirmek isteyebilirsiniz.