EYT’liyim ama az günüm var, emekli olabilir miyim?
Emekli olmak tüm çalışanların hayalidir. İlk işe başlama gününe göre emekliliği hak edip eksik günü olanlar emekli olmak için nasıl bir yol izleyeceğini bilmediği için emeklilik süreci uzamaktadır.
İlk işe başlama tarihine göre prim gün sayısını tamamladığında emekli olacak fakat prim gün sayısı eksik olduğu için emekli olamayanların SSK/Bağ-Kur ve Emekli Sandığından prim günlerini tamamlamaları gerekir. Hangi statüden emekli olacakları da son ödenen 2520 güne bakılarak belirlenir. Son 2520 gün içinde en çok hangi statüden prim günü sayısı fazla ise o statünün prim gün sayısı şartını tamamlayarak emekli olabilirler.
Emekli olmak için çeşitli alternatifler vardır, bunları bilerek hangi alternatif size uygun ise bunu bilmeniz ve onu uygulamanız gerekir.
Türkiye’de ya da yurtdışında ne zaman sigortalı olduğunuz, yurtdışında sigortalı olduysanız Türkiye’nin ikili sosyal güvenlik anlaşması yaptığı bir ülke de mi sigortalı oldunuz, Türkiye’de mi yaşıyorsunuz, yurtdışında mı yaşıyorsunuz, yurtdışında yaşıyorsanız orada çalışıyor musunuz, Türkiye’ye dönme planınız var mı, kadınlarda ve erkeklerde 5510 sayılı yasanın 41. Maddesine göre SGK’ya borçlanma hakkı var mı, doğum, askerlik, yurtdışı gibi bir çok sorunun yanıtına göre emeklilik planlamanızı yapmanız gerekir.
Bugün sizlere bir örnek üzerinden emekli olmak için nasıl yollar izlemeniz gerektiğini alternatifleri ile yazdım.
Örnek:
28/06/1976 doğumlu bir kadın,
İlk işe başlama tarihi 01/01/1996
Prim gün sayısı 2496 gün
Bu kadın EYT’dir.
İlk işe başlama tarihine göre SSK’dan 5825 gününü tamamladığında yaş şartı aranmadan emekli olabilir. Ayrıca SSK’dan 2. Alternatif olarak 58 yaşında 3600 günle de emekli olabilir.
4/A (eski SSK) emeklilik 1.alternatif:
5825 gününü tamamlayabilmesi için 5825-2496 = 3329 gün yani 9 yıl 2 ay 29 gün eksiğini tamamlaması gerekir.
Bu kişi 2004 yılına kadar çalışmış daha sonra iş hayatından çıkmış, yurtdışına yerleşmiş ve Türkiye’den 2004 sonrası ödenen sigorta primi yoktur.
2007 ve 2013’de iki çocuk dünyaya getirmiştir.
Çocuklarından dolayı doğum borçlanması hakkı vardır. Bir çocuk için 720 gün, iki çocuk için toplam 1440 gün yani dört yıl doğum borçlanması hakkı vardır.
İki çocuk için doğum borçlanması yaparak günlük 277,39 TL’den 2 çocuk için 1440 gün * 277,39TL gün= Toplam 399.442 TL ödeyerek 1440 gün ilave prim günü satın alabilir. Bu durumda 2496 primim gün sayısı 1440 gün doğum borçlanması ile 3936 güne ulaşır.
Bu durumda emekli olmak için 5825-3936=1889 gün eksiği kalır. 1259 gün için yurtdışı borçlanması yaparak, YDB Günlük 390,08TL*1259=491.111 TL ödeyerek, prim gün sayısını 3936+1259=5.195 güne ulaştırabilir. Bu durumda 5825-5195= 630 gün prim eksiği kalır, kalan günlerini Türkiye’de çalışarak emekli olabilir.
1259 günden daha fazla yurtdışı borçlanması yapar ise, yurtdışı borçlanmaları Bağ-Kur statüsünde kabul edildiğinden SSK statüsünden çıkar Bağ-Kur statüsü şartlarına geçer.
Yurtdışı borçlanması yaparak eksik gününü tamamlayan kadın ya da erkekler emeklilik hakkı elde ettiklerinde yurtdışında yaşamaya devam edecekler ise Türkiye’den emekli aylığı bağlanabilmesi için yurtdışında çalışmıyor, sosyal yardım ya da işsizlik maaşı almıyor olmaları gerekir.
4/A (eski SSK) emeklilik 2.alternatif:
Bu kişi aynı zamanda 3600 günle 58 yaşında 4/A’dan (eski SSK) emekli olabilir.
58 yaş için istenen prim gün sayısı 3600-2496 (Türkiye’de mevcut 4/A prim gün sayısı)= 1104 prim gün sayısı eksiğini doğum borçlanması yaparak ödeyebilir. 2 çocuk için 1440 gün doğum borçlanması hakkı olduğundan, borçlanmaların günlük olarak kaç gün ödeyeceğini sigortalının kendisi tercih edebiliyor olmasından dolayı 1440 günün tamamı kadar doğum borçlanması yapmadan sadece eksik prim gün sayısı kadar doğum borçlanması yaparak 1104 gün için 306.239 TL ödeyerek 58 yaşını bekleyebilir. 28/06/2034’de emekli olabilir.
Doğum borçlanması için ödeyeceği miktarı 7.5 kata kadar fazla ödeme hakkına da sahiptir. Fazladan ödeyeceği primler emekli aylığında etkili olacaktır ancak cebinden çıkan paranın karşılığında emekli aylığına etkisinin bilinmesi ve ödenecek tutarın buna göre belirlenmesi gerekmektedir.
4/B (eski BAĞ-KUR) emeklilik 1.alternatif:
Bu kişi aynı zamanda Bağ- Kur’dan 7200 günle yaş şartı olmadan emekli olabilir.
Yaş şartına tabi olmadan emekli olabilmesi için Türkiye’de mevcut 2496 prim gün sayısını 7200 güne tamamlaması gerekir. 7200- 2496=4704 gün eksik günlerini doğum borçlanması ve yurtdışı borçlanması ile tamamlayabilir.
1440 gün doğum borçlanması için en az 399.442 TL, ayrıca
3264 gün yurtdışı borçlanması için 1.273.222TL
Toplam 1.672.663 TL ödeyerek emekli olabilir.
Türkiye’den emekli aylığı bağlanabilmesi için yurtdışında çalışmıyor, sosyal yardım ya da işsizlik maaşı almıyor olması gerekir.
4/A (eski BAĞ-KUR) emeklilik 2.alternatif:
Bağ-Kur’dan 5400 günle 56 yaşında emekli olabilir. Bunun için 1440 gün için 399.442TL doğum borçlanmasını ödeyerek, mevcut 3496 prim gün sayısını 3936 güne ulaştırabilir, sonrasında eksik kalan 1464 gün için yurtdışı borçlanması yaparak 571.077 TL ödeyerek, toplamda 970.519 TL ödeyerek 56 yaşında emekli olabilir.
Bu durumda toplam 970.519TL ödeyerek 28/06/2032’de 56 yaşında emeklilik hakkı elde eder. 56 yaşına geldiğinde yurtdışında çalışmadığında, sosyal yardım ya da işsizlik maşı almadığında Türkiye’den emekli kendisine emekli aylığı bağlanır.