Evet, F klavyeyi geri istiyoruz!
Bir kaç gün önce Habertürk.com'da yayınlanan "F klavye, Q klavye" tartışması haberine kayıtsız kalamayanlardanım. İlk bakışta "sırası mı şimdi, bütün derdimiz bu mu?" diyenler olabilir. Doğrusu ben de konuyla ilgilenen çok kişi var mıdır merak ediyordum, ama salı günü yayınlanan haberin altına 24 saat içinde 320 yorum bırakıldığını görünce, konunun hiç de söylendiği gibi sınırlı sayıda insanı ilgilendiren "sırası gelmemiş" bir konu olmadığını gördüm.
Habere göre hükümet bugünlerde, F klavyeyi yaygınlaştırmak için girişimlerde bulunmaya başlamış. Artık burada üretilen veya ithal edilen bilgisayarların F klavyeli alternatifi de satışa sunulmak zorunda olacak, ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı, yeni neslin F klavyeye alışkın olarak yetişmesini sağlamak için projeler geliştirecekmiş... Doğrusunu isterseniz hükümetin çok uzunca bir süredir, ilk kez bir konuda doğru adım atmaya hazırlandığını gördüm desem yalan olmaz.
1980'li yılların sonlarından itibaren kişisel bilgisayarlar hayatımıza girerken, Türkiye'de dönemin sanayi bakanlarının ve bürokratların konuyla ilgilenmemesi nedeniyle çevremiz bir anda "Türkçe Q klavye" denilen uydurma ürünlerle doldu. 90'larda ve 2000'lerde bilgisayarlaşma o kadar hızlı oldu ki, bir ara değil F klavyenin geri gelmesi, Türkçe karakterler bile tartışılır oldu. Hatta benzer biçimde, yine ilgili bürokratların ayakta uyuması sonucunda cep telefonlarında mesajlaşma için Türkçe karakterler uluslararası sisteme dahil olamadı ve bugün kısa mesajlarda kullanılmaz hale geldi.
Bazı malumatfüruş "dil bilimciler" ve köşe yazarlarının Q klavye düzenini uluslararası bir standart sanmaları ve "kendinizi Microsoft'tan daha mı büyük görüyorsunuz" tarzı kraldan çok kralcı yaklaşımları bir yana bırakılırsa, Türkçe diline önem veren hemen herkes F klavyenin tekrar yaygınlaştırılması gerektiği konusunda hemfikir.
Zaman zaman konuştuğumuz ve yazdığımız; Akşam'dan Yurtsan Atakan gibi yazarların ısrarla üzerinde durduğu F klavye standardı, bilgisayarlarda daha hızlı yazı yazılmasından öte bir anlam ifade ediyor. Türkçe Latin alfabesine özgü karakterlerin, uyduruk Q klavyede kenara köşeye atılmış olması, aynı zamanda bu karakterlerin aslında birer "fazlalık" olduğu mesajını veriyor. Bu nedenle ş, ı, İ, ç, ğ, ü gibi Türkçeyi Türkçe yapan karakterlerin kullanımından kolayca vazgeçilebiliyor ve bu durum özellikle gençlerin gözünde Türkçeyi adeta "ikinci sınıf" bir dil haline getiriyor.
Üstelik bazılarının sandığı gibi Q klavye düzeninin yayılması, ne Microsoft'un, ne de başka bir yazılım şirketinin dayatması değil. Tamamen bürokrasideki ve siyasetçilerdeki adamsendeciliğin, kolaycılığın ve ithalatçıların üç kuruş daha fazla kazanma hırslarının bir sonucu. Windows öncesinde; daha kelime işlemci yazılımları ve hesap tabloları MS DOS'un siyah ekranı üzerinden çalıştırılırken dahi tüm yazılımlar F klavye düzenine uyumluydu. Klavye tuşlarını tek tek söküp F klavye düzeninde tekrar monte ettiğinizde sorunsuz çalışan bir sistem elde edebiliyordunuz. Windows işletim sisteminde de F klavye seçeneği aynen devam etti ve hâlâ da ediyor. Bunun yanı sıra Apple çok uzun yıllar ağırlıklı olarak gazetelere, yayınevlerine, matbaalara ve reklam ajanslarına sattığı ürünlerin neredeyse tamamını hem yazılım, hem de donanım olarak F klavye standardına uygun olarak Türkiye'ye getirdi. Ayrıca Linux tabanlı Ubuntu gibi açık kaynaklı, kullanımı yaygın işletim sistemlerinin içinde de her zaman F klavye düzeni seçeneği yer aldı ve almaya da devam ediyor. Sonuç olarak Amerika'ya da gitseniz, Çin'e de, Japonya'ya da, karşınıza gelen bilgisayarın yazılımı kolaylıkla F klavye düzenine dönüşebiliyor.
Israrla "Türkçe Q Klavye" özelliğiyle satılan günümüz dizüstü bilgisayarları için ben uzun süredir çıkartma harfler kullanıyorum. Önceleri özel dijital baskı yaptırmak zorunda kaldığım çıkartma harfler, şu anda değişik ebatlarda siyah ve beyaz seçeneklerde kırtasiyecilerde 5-10 lira gibi bir fiyata kolaylıkla bulunabiliyor. Üstelik yapıştırdıktan sonra harflerin çıkartma olduğunu dahi unutturacak kadar iyi bir görünüme sahip.
Diğer yandan hükümetin girişimde bulunduğu gibi F klavye standardına geri dönülse bile internet ortamında Türkçe karakter kullanımı ve Türkçe yazım konusunda başka ciddi sorunlar var. Üstelik bunlar da büyük ölçüde yazılımlarda var olan özelliklerin doğru kullanılmamasından kaynaklanıyor. Ama bunlara başka bir zaman değiniriz.