Etiyopya’nın yenilenebilir enerji mucizesi
İrlandalı rock şarkıcısı Bob Geldof, bundan tam 30 yıl önce, 1984 yılında Etiyopya'daki açlığa dikkati çekmek üzere, "Do they know it's Christmas?" adlı bir şarkı yazdı.
Şarkı, Geldof'un düzenlediği yardım kampanyası çerçevesinde "Band Aid" adı verilen İngiliz ve İrlandalı şarkıcıların oluşturduğu topluluk tarafından seslendirildi. Albüm, satışa sunulduğu 29 Kasım 1984'de bir günde 95 bin adet sattı. Geldof, bir yıl sonrasında, savaş ve açlıktan felce uğrayan Etiyopya’ya yardım toplamak için Live Aid konserlerini düzenlemeye başladı.
Eski rock yıldızı bugün Etiyopya için gitar çalmıyor. Ülkenin başkenti Addis Ababa’daki şarap fabrikası Awash Winery’yi satın almak için bir yatırım fonu kurdu. Ve aslında bu olay, doğu Afrika ülkesindeki büyük değişimi özetler nitelikte.
Yerel dilde "yeni çiçek" anlamına gelen Addis Ababa’da beş yıldızlı oteller yükseliyor. Bu otellerde dünyanın dört bir yanından gelen yatırımcılara rastlamak mümkün. Hepsinin ülkede olma nedeni aynı: Etiyopya’da yaşanan ekonomik devrim.
Ülkedeki sivil toplum kuruluşları yok olmuş değil, tam tersine. Etiyopya, hala uluslararası kuruluşlardan en fazla kalkınma yardımı alan ilk üç ülkeden birisi. Bir tarafta dev binalar yükselirken, diğer tarafta fakirlik devam ediyor; fakat yıllık ekonomik büyümesini istikrarlı bir şekilde yüzde 7 ila 10’da tutmayı başaran ülke, yarına çok daha umutlu bakabiliyor. Ve hatta önümüzdeki 10 sene içinde sanayileşmiş bir ülke olmayı hedefliyor.
Peki Etiyopya mucizesinin sırrı ne?
Yenilenebilir enerjilere öncelik veren bir devlet kapitalizmi. 2025 yılında orta gelirli ülke seviyesine ulaşmaya çalışan Etiyopya, bu hedefini geliştirmek için yeşil ekonomiye güveniyor.
Afrika’nın su şatosu
Yaşadığı kuraklık dönemlerine rağmen, “Afrika’nın su şatosu” olarak değerlendirilen Etiyopya, kıtanın en önemli hidroelektrik kaynaklarına sahip. Ülke, Nil üzerinde 4 baraj inşa etmek istiyor. Bunu da sulama amaçlı değil elektrik üretimi için yapmak istediğini net bir şekilde ortaya koyuyor. Bunlardan birisi son dönemde inşası hız kazanan Renaissance Barajı. Baraj tamamlandığında 6 bin MW enerji üretecek ve ülkenin her sene ortalama yüzde 20 oranında artan enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü karşılamış olacak.
Mekele şehrinin tepelerine kurulan Ashegoda rüzgar çiftliği ise 84 rüzgar türbini ile Afrika’nın en büyük rüzgar çiftliği.
Bu arada yabancı yatırımcılar ülkedeki biyoyakıt sektörü ile yakından ilgileniyorlar.
Etiyopya’nın yeşil enerji planı dört temele dayanıyor:
• Karbon emisyonlarını azaltarak daha yüksek bir gıda güvenliği için tarım ve hayvancılık uygulamalarını geliştirmek
• Gerek ekonomi gerek eko-sistem adına ormanların korunması ve doğru yönetilmesini sağlamak
• Enerji üretiminin büyük bir bölümünün yenilenebilir enerjilerden sağlanması
• Ulaşım, sanayi ve inşaat sektörlerinde modern ve enerji verimliliği sağlayan teknolojiler kullanılması.
Dünyanın en fakir ülkelerinden biri olan Etiyopya sürdürülebilir büyümenin yenilenebilir enerjilere yatırımla mümkün olduğunu anlamış durumda. Darısı, hızlı büyümek isteyen diğer gelişen ülkelerin başına!