ESM'ye bankacılık lisansı verilir mi?
Murat Akyol / Finansinvest
Avusturya Merkez Bankası Başkanı ve aynı zamanda Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyelerinden olan Ewald Nowotny hafta içinde Euro Bölgesi kurtarma fonlarından ESM'ye bankacılık lisansı verilebileceğine yönelik açıklamalarda bulundu. ESM'ye bankacılık lisansı verilmesi demek kurtarma fonunun sırtını Avrupa Merkez Bankası'nın sınırsız kaynağına yaslayarak mali durumu sorunlu ülkelere kredi sağlanmasının önünü açmak demek. Böylece bölge ülkelerinden ekstra bir kaynağa ihtiyaç duyulmadan gerekli likidite de kolaylıkla elde edilmiş olacak.
Avrupa'da seçenekler azaldıkça, daha radikal önlemler alınması ihtiyacı artıyor. Bu seçenek krizin çözümü için en etkili olabilecek alternatifler arasında yer alıyor; ancak önceden ECB Başkanı Draghi ve Bundestag Başkanı / ECB Üyesi Weidmann tarafından da çeşitli zamanlarda dile getirildiği gibi, Avrupa Parasal Birliği Anlaşması'nın "Bütçe Disiplini ve Tek Para Birimi" başlıklı maddesine ve ECB ve Eurosystem'in bağımsızlığına aykırı görünüyor.
Avrupa Merkez Bankası, ülkelerden sağlanan kaynaklarla fonlanan ESM'ye bankacılık lisansı verilmesini hükümetlerin finanse edilmesinin maskelenmesi olarak nitelendirirken Almanya da bu duruma sıcak bakmayan grubun başında yer alıyor. Ancak borç krizinin kontrol alınmasının sınırsız kaynak gerektirdiği noktaya ulaşıldığında en hızlı ve etkin biçimde uygulanması muhtemel senaryo da bu gibi görünüyor. Yine de mali birlik tam olarak sağlanmadan Almanya'nın yumuşaması çok muhtemel olmadığından borç krizinde daha kötüsü görülmeden bu yönde bir karar alınması kolay görünmüyor. Dolayısıyla yukarıdaki soruya kriz derinleşmeden kısa vadede ESM'ye bankacılık lisansı verilmesi yönünde bir adım görme ihtimalimizin çok yüksek olmadığı şeklinde bir cevap verebiliriz.
Aslında krizi başından beri çok yakından takip eden piyasalar da bunun bilincinde. Bu nedenle haber yatırımcı psikolojisinin de etkisiyle ilk etapta olumlu karşılansa da piyasalara sert yükselişler getirmeye yetmedi. Bunun temel sebebi ise bugüne kadar yapılan açıklamalarda bu yönde bir karar alınmasının özellikle muhalif tarafın sert tavrından dolayı çok kolay olmadığının net bir şekilde bilinmesiydi. Yine de Nowotny'nin açıklamaları özellikle yurtdışı borsalarda son birkaç gündür görülen değer kayıplarının son bulmasına ya da en azından sınırlanmasına yetti. Kaldı ki önümüzdeki günlerde piyasaların bol ve ucuz likiditeye yönelik her habere vereceği tepki de yükseliş yönünde olacaktır. Bu bakımdan 31 Temmuz - 1 Ağustos tarihleri arasında gerçekleşecek Fed toplantısından çıkacak kararlar da piyasaların seyri açısından oldukça önemli.