Eşiyok: Üretim ve ihracat yeniden yapılandırılmalı
Türkiye Kalkınma Bankası ekonomisti Ali Eşiyok, yapısal reformlarla “Üretim, dolayısıyla ihracat yapısı ile ihracatta sıçrama gerçekleştirmek ve orta gelir tuzağını aşmak mümkün gözükmektedir. Bu çerçevede öncelikle imalat sanayinin üretim yapısının yüksek teknoloji yoğunluklu sektörler ekseninde dönüştürülmesi gerekmektedir” önerisini dile getiriyor.
Eşiyok, TÜİK verilerine dayalı olarak tesislerin üretim yapısı ve katma değer paylarını ortaya koyuyor.Tesislerin yüzde 61.4’ünün düşük teknolojili üretim yaparken, değerlerinin yüzde 39.4, katma değerlerinin yüzde 39.6 olduğunu, düşük orta teknolojili üretim yapan tesislerin payının yüzde 9.9, üretim değerlerinin 34.3 , katma değerinin 30.9, orta yüksek teknolojili tesislerin yüzde 8.4, üretim değerlerinin 24, katma değerlerinin yüzde 26.2, yüksek teknolojililerin yüzde 0.3, üretim değerlerinin 2.2, katma değerlerinin yüzde 3.3 olduğunu bir tabloda ortaya koyuyor. Bu tablodan sanayi 5.0’ın çıkamayacağını belirtip, düşük ve orta teknolojilere kilitlenmiş yapının üretim yapısının değişmesi gerektiğinin altını çiziyor.
Eşiyok, bir diğer tabloda imalat sanayinin teknolojik yapısını ve ihracattaki paylarını yine TÜİK verileriyle ortaya koyuyor: İmalat sanayi ihracat toplamının 35 milyon 519 bin dolar olduğunu, bunun içinde düşük teknolojili ürünlerin payının 11 milyon 895 bin dolarla yüzde 33.5 paya sahip. Orta düşük teknolojili ürünlerin payının 10 milyar 615 bin dolar ile yüzde 29.9 paya sahip. Orta yüksek teknolojili ürünlerin payı, 11 milyar 96 bin dolar ile yüzde 33.7, yüksek teknolojili ürünlerin payı ise 1 milyar 48 bin dolar ile yüzde 3 seviyesinde.
Eşiyok, bu tablonun Türkiye’nin gelişmekte olan büyük ekonomilerin, ihracatının teknolojik yapılarından olumsuz sonucu olduğunu gösterdiğini belirtiyor.
Eşiyok’un üçüncü tablosunda ise imalat sanayinin 14 alt kaleminin ihracat ve ithalat sonuçları ve dış ticaret açıkları oraya konuluyor. 2015 sonuçlarına göre toplam ihracatın 134. 411 milyar dolarken ithalat 166. 792 milyar dolar dış ticaret açığı isa 32. 381 milyar dolar. 14 alt sektörden en büyük açık 7.469 milyar dolar ihracata karşı 30.437 milyar dolarlık ithalatıyla kimyasal madde ve ürünleri sektöründe görülüyor. 18.534 milyar dolar ihracatına karşın 20.022 milyar dolar ithalatı olan motorlu taşıtlar ve römorkorların dış ticaret açığı ise 1.487 milyar olarak tabloda yer alıyor. 14 alt sektörün tümünde ithalat, ihracattan fazla yani tümünde açık söz konusu. Eşiyok, üretim ve teknolojik yapısını dönüştürmenin yanı sıra açık veren sektörlerde ithalatı ikame edecek yatırımların yapılmasının da yapısal reform açısından önemli olduğunu belirtiyor. Ali Eşiyok, ülkemizin gelişmiş ekonomilere yakınsaması için üretim ve ihracat yapısının yeniden yapılandırılmasının yapısal reformlar açısından önemini ortaya koyduğu tablolarla gündeme getiriyor.