Engelli işçinin iş akdinin verimsizlik nedeni ile feshi

Av. Cihan AVCI

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2008/34233 E. 2009 14264 K. sayılı ve 25.05.2009 tarihli kararında engelli olarak çalıştırılan işçinin iş akdinin verimsizlik nedeni ile feshinin geçerliliğinin hangi kriterlere göre incelenmesi gerektiğini ortaya koymuştur. İncelediğimiz karar bu hususta verilmiş çok nadir kararlardan birisidir. Esasında karar yaklaşım tarzı ve vardığı sonuç itibari ile de son derece isabetlidir.

İncelememize konu Yargıtay kararında davacı işçi, iş sözleşmesinin geçerli sebep olmadan feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliği ile işe iadesine ve buna bağlı tazminat ile boşta geçen süre ücretinin hüküm altına alınması isteğinde bulunmuştur. Davalı vekili, davacının çalışma gücünü %90 oranında kaybettiğini ve çalışamaz raporu verildiğini, davacının hastalığının tedavi edilmeyecek nitelikte olmasının işyerinin normal yürüyüşünü olumsuz etkilediğini, işçinin iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, "Kocaeli Devlet Hastanesinin 15.08.2003 tarihli raporunda, davacının %70 oranında görme özürlü olduğu ve çalışamayacağına dair rapor verildiği, davalı işyerine girdiğinde ağır ve tehlikeli işlerde çalışacaklar için alınan raporda davacının ağır ve tehlikeli işlerde çalışamayacağının şerh verildiği, bu durumun işverence de bilindiği, davalı vekili beyanına göre; süreç içinde davacının rahatsızlığının ilerleyerek verilen işi yapamadığının anlaşılması üzerine iş akdinin feshedildiğinin belirtildiği, davacı hakkında davalı iddiasını doğrulayan Gelir İdaresi Başkanlığı'nın 20 Haziran 2005 tarihli Kocaeli Valiliği Defterdarlığına yazılan yazıda; davacının Merkez Sağlık Kurulunca raporu incelendiğinde çalışma gücünün %95 ini kaybettiğinin belirtildiği, mevcut raporlara göre davacının iş ve güç kaybının %95 olduğu ve çalışamayacak durumda olduğu, böyle bir rahatsızlığın davacının performansının düşük olmasına neden olacağının açık olduğu, kaldı ki metal iş kolunda ağır ve tehlikeli iş yapan işyerinde çalışmasının davacının güvenliği açısından da tehlike yaratabileceği, davalının davacının görme özürlü olduğunu bilmesi nedeniyle sözleşmeyi ilelebet devam ettirmesinin beklenemeyeceği" gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Yargıtay temyiz başvurusu üzerine önüne gelen dosya içeriğinden, taraflar arasındaki iş sözleşmesi gereğince, davacı işçinin 21.04.2007 yılında işe başladığı, buna karşın davacının engelli olduğuna ilişkin rapor ve Maliye yazısının tarihlerinin sırasıyla, 15.08.2003 ve 17.06.2005 olduğunu tespit etmiştir. Yargıtay davalı tarafın davacıyı engelli olmasına rağmen işe aldığını, engelli işçinin verimi nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilebilmesi için engellilik oranında bir performans beklenmesi gerektiğini ifade etmiştir. Yargıtay, beklenen bu performansın altında bir çalışma yapılmışsa, bunun somut verilerle kanıtlanması gerektiğini Genel ifadelere dayanan fesih gerekçesinin haksız olduğunu ve. Davacı işçinin işe iadesi gerekirken davanın reddine karar verilmesinin hatalı olup bozmayı gerektirdiğini söylemiştir.