Enflasyonun 2018’deki muhtemel seyri erken seçime engel

Önceki gün açıklanan kasım ayı oranlarından sonra yılın tümünü tahmin etmek artık çok daha kolay.

Somut gerçek şu; yılı tek hanede kapatma olasılığı neredeyse sıfıra indi. Neredeyse, diyoruz çünkü bu teorik olarak mümkün. Aralık ayında tüketici fiyatları yüzde 1.05 gerilerse 2017 yılındaki artış yüzde 9.99 olarak gerçekleşecek. Bu teoride mümkün ama ya pratikte?

2017 yılını yüzde 12 dolayında kapatacağımız da kesinleşti sayılır; biraz yukarıda biraz aşağıda.

Bu gerçekler artık “cepte”... Şimdi önümüzde yeni bir yıl uzanıyor. 2018’de enflasyon nasıl seyredecek, bu tartışılmaya başlandı.

Enflasyonda aralık ayından itibaren keskin bir düşüş başlayacağı dile getiriliyor. Eline bir hesap makinesi alan ve TÜİK’in web sayfasına girerek fiyat endekslerine bir göz atan herkes çok olağandışı gelişmeler yaşanmadığı takdirde aralıktan itibaren yıllık fiyat artışının gerileyeceğini kolaylıkla hesaplayabilir zaten. Dolayısıyla bunu bilmek ve görmek için kahin olmaya gerek yok.

Normal koşullarda baz etkisi sayesinde yıllık oranlarda bir gerileme görüleceği ortada. 2003- 2017 dönemi esas alınarak yapılan teknik analiz, yıllık TÜFE artışının 2018’in ilk dört ayı boyunca düzenli olarak gerileyeceğini, sonraki dört ayda küçük dalgalanmalarla seyredeceğini, yıl sonuna doğru da gerilemenin daha belirgin hale geleceğini gösteriyor. Bu teknik analiz, 2018 sonu için yüzde 8.73’lük bir TÜFE artışına işaret ediyor.

Ama daha yolun çok başındayız, köprünün altından daha çok sular akar, bunu da dikkate almak durumundayız.

Ama şu gerçek çok yalın. Enflasyonda yaşanacak düşüş, ancak gelecek yılın son aylarında belirginleşecek. Dolayısıyla enflasyonun hala görece yüksek seyredeceği ve yüzde 10’a yakın oluşacağı bir ortamda erken seçim olasılığı biraz zayıfl ıyor gibi.

Ekonomik durum baskın çıkacak

Ekonomik gelişmelerin temel belirleyicisi hemen her zaman için siyasettir ama eğer bir seçim kararı alınacaksa bu kez baskın konuma geçen ekonomik durum olur genellikle. Başka etkenler de devreye girebilir elbette ancak ekonomi genellikle ön plandadır.

Siyasette 2018 için temel soru şu: “Bir erken seçim var mı, yok mu?”

Bu sorunun yanıtı “evet” ise devamında gelecek soru da şu: “Erken seçimde seçmenin önüne üç sandık mı konulacak?” Yani cumhurbaşkanı seçimi, genel seçim ve yerel seçim... (Yerel seçim için birden fazla sandık bulunduğu gerçeğini göz ardı ederek üç sandık diyoruz)

Eğer bir erken seçim olursa temel amaç zaten yerel seçimi diğer seçimlerle birleştirmek. Çünkü referandumda Ankara ve İstanbul’un kaybedilmesi iktidar partisinde yerel seçimde uğranılacak bir yenilginin cumhurbaşkanı seçimine olumsuz yansıyacağı kaygısı uyandırmış durumda. Bu yüzden de erkene alındığı takdirde tüm seçimler öyle görünüyor ki birlikte yapılacak.

İşte bu açıdan 2018’in ekonomik gelişmeleri ve bugünkü konumuz olan enflasyon, siyasette verilecek kararlar üstünde çok belirleyici olacak.

Biraz önce de vurguladık; enflasyon düşmeye düşecek ama öyle yarı yarıya da olmayacak bu düşüş. Kaldı ki daha önce de vurguladığımız gibi ara mal fiyatlarında gözlenen hızlı artıştan TÜFE de nasibini alacak ve şu anki koşullarda tahmin edilen 2018 enflasyonu daha yukarıda oluşabilecek. Enflasyonu zorlayacak bir etken de kuşkusuz kur artışından gelen baskı olacak. Bütün bu etkenler enflasyonda 2018’in hiç de öyle kolay geçmeyeceğini ve görece yüksek oranlarla seçime gitmenin de pek tercih edilmeyeceğini gösteriyor.

Ekonomide başka sorunlar da var hem. İşler genellikle pek iyi gitmiyor, bu açık. Durgunluk sinyalleri güçlü. Büyüme hızının bu yıl özellikle üçüncü çeyrek sayesinde yüksek gelecek olması bile 2018 için avantaj değil, baz etkisi yönüyle dezavantaj oluşturacak. Büyüme hızı, bu yılki oran yüksek olduğu için 2018’de yavaşlayacak.

Konut satışlarının yatay seyretmeye başladığı, kredi faizlerinin onca çabaya rağmen artış eğilimi içine girdiği bir dönemde haydi siz söyleyin, seçimler erkene alınır mı?

Enflasyonun zaten hızlı bir düşüş göstermeyeceğinin belli olduğu 2018'de, ekonomiyi daha da genişletici yönde politikalar uygulanabilir. Bu politikalarla enflasyon biraz daha artar belki ama bu iki yönden yarar sağlar. Birincisi, 2019 enflasyonu 2018’in baz etkisiyle düşük kalabilir; ikincisi de işler açılınca enflasyon daha az dikkat çeker hale gelir.