Enflasyonu gıda ve haberleşme frenledi

Başta Merkez Bankası olmak üzere hemen hemen tüm kesimler mayıs ayı sonundaki yıllık enflasyonun yeniden tek haneye inebileceği konusunda görüş birliği içindeydi. Nitekim bu köşede iki gün önce, mayıs enflasyonun geçen yılki yüzde 0.64'ten daha düşük gerçekleşmesinin beklendiği, hatta bu yıl az da olsa bir gerileme görülmesinin şaşırtıcı olmayacağı dile getirilmişti. Öyle de oldu ve mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0.36 oranında geriledi.

Bu gerilemenin TÜFE'yi oluşturan sektörlerin ikisi sayesinde gerçekleştiği çok açık. Gıda ve alkolsüz içecekler grubuyla haberleşme grubundaki fiyat düşüşü, toplamda bir düşüş gerçekleşmesini sağladı. Ama asıl etki gıdadan geldi. Endekste yüzde 27.6'lık ağırlığa sahip gıda ve alkolsüz içecekler grubunda ortaya çıkan yüzde 4.38'lik fiyat düşüşü, genel oranın da negatif olmasını sağladı. Toplam endeksteki payı yüzde 4.94 düzeyinde bulunan haberleşme sektöründe ortaya çıkan yüzde 1.34'lük düşüş de, genel artışı frenleyen ve negatife döndüren bir etki yaptı. Haberleşmede sektöründeki fiyat düşüşü, cep telefonu görüşme ücretlerindeki yüzde 2.69'luk gerilemeden kaynaklandı.

Yüzde 6.5 yine de çok zor

Merkez Bankası, yüzde 6.5'lik 2010 yılı enflasyon hedefine karşılık, son resmi tahmine göre yüzde 8.4'lük bir gerçekleşme bekliyor. Ancak, son Para Politikası Kurulu toplantısına ilişkin tutanaklarda yıllık TÜFE'nin hedef oran olan yüzde 6.5 dolayında gerçekleşebileceği belirtiliyor. Her ne kadar yüzde 6.5 resmi bir tahmin niteliğine bürünmemiş ve Merkez Bankası'nın son tahmini, ikinci enflasyon raporunda ilan edildiği gibi yüzde 8.4 ise de, ortada artık bir de yüzde 6.5 diye ifade edilen bir tahmin var.

İki gün önceki (2 Haziran) yazımızda bu konuyu irdelemiş ve nisan sonu itibariyle mevcut olan tabloya göre, 2010 için yüzde 6.5'lik oran dolayında kalmanın pek de mümkün görünmediğini ifade etmiştik.

Şimdi, fiyatlar mayıs ayında düştü ve yeni bir tablo oluştu. İlk dört aylık TÜFE artışı yüzde 4.55'ti ve yılsonuna sekiz ay vardı. Şimdi ilk beş aylık TÜFE artışı yüzde 4.17 ve yılsonuna artık yedi ay var. Yani, yüzde 6.5'te kalabilme olasılığı biraz daha arttı. Ancak, artmış olmakla birlikte bu düzeyde kalmak halen çok ama çok zor.

2010 TÜFE artışının yüzde 6.5'te kalabilmesi, son yedi aydaki artışın yüzde 2.24'ü aşmamasıyla mümkün. Peki, son yedi aydaki artışı yüzde 2.24 ya da daha aşağıda tutmak mümkün mü? Tabii ki mümkün, ama bu hiç kolay olmayacak, hatta olanaksız gibi...

İki gün önceki yazımızda geçmiş yılların son sekiz aylık değişimini vermiştik, bugün de son yedi aylık değişimlere bakalım. TÜFE, haziran-aralık, yani son yedi aylık dönem itibariyle 2003'te yüzde 4.08, 2004'te yüzde 6.06, 2005'te yüzde 5.11, 2006'da yüzde 4.91, 2007'de yüzde 4.10, 2008'de yüzde 3.46 ve 2009'da yüzde 4.73 artış kaydetti. Dolayısıyla, bu yıl yüzde 2.24'te kalabilmek hiç kolay görünmüyor. Geçmiş yıllar, bu konuda umut vermiyor. Yılın tümündeki fiyat artışını bırakınız yüzde 6.5'te, hatta Merkez Bankası'nın son resmi tahmini olan yüzde 8.4'te tutmak, yüzde 9'un altına indirmek bile çok zor olacağa benziyor. Aslında bu yıl için tek haneli bir bitişi başarı saymak gerekiyor.

Merkez Bankası rahatladı

Ağırlıklı olarak yaş meyve ve sebzedeki fiyat düşüşünün etkisiyle aylık TÜFE'nin gerilemesi ve yıllık bazda yeniden tek haneye inilmesi Merkez Bankası için kuşkusuz rahatlatıcı bir tablo yarattı. Faizlerin bir süre daha sabit tutulacağı, en azından tutulmak istendiği zaten biliniyor. Enflasyon mayıs verileriyle alıp başını gitse ve yıllık oran daha da yükselmiş olsa Merkez Bankası faiz kararını öne çekmek durumunda kalabilirdi. Ancak mevcut tabloda böyle bir risk neredeyse hiç yok artık. Yaz aylarıyla birlikte fiyat artışları zaten düşük seyredecek ve Merkez Bankası, olağandışı bir gelişme yaşanmadığı takdirde, sonbahara kadar faiz yönünden bir sıkıntı yaşamayacak.

Merkez Bankası, son çeyrekte yıllık enflasyonun yönünün yeniden aşağı döneceğini bekliyor. Mayısta ortaya çıkan tablo uzun soluklu olabilir ve son çeyrekte Merkez Bankası'nın tahmin ettiği yönde bir gelişme sağlanabilirse faizler tahmin edilenden çok daha uzun süre sabit tutulacak demektir.