Enflasyondan iyi haber de var, 2018 tek haneli ve yatay seyredecek

Yazımız ekindeki grafiğin dikkatle incelenmesini önererek başlayalım. Grafikteki oranlar, yıllık TÜFE gerçekleşmesini ya da tahminini gösteriyor.

Mavi renkli düz çizgi, 2016 yılı gerçekleşmesine işaret ediyor.

Bu yılla ilgili iki çizgi var. Birisi yılın ilk iki aylık oranı belli olduktan sonra mart ayında yaptığımız tahmin. Kırmızıyla izleyeceğiniz kesik kesik olan çizgi bu. 2017'ye ilişkin diğer çizgi ise açık yeşil ve bu çizgiyi eylül gerçekleşmesi belli olduktan sonra oluşturduk. Artık dokuz aylık gerçekleşme belli, son üç ay ise kesik kesik çizgiden oluşuyor ve tahmini gösteriyor.

Mart ayında yaptığımız tahminle gerçekleşmenin birbirine ne kadar yakın gittiğine dikkatinizi çekmek isteriz. Bu durum, tahminde kullandığımız yöntemin doğruluğunu ortaya koyuyor.

Tahminimizi nasıl yapmakta olduğumuzu da kısaca aktaralım. TÜİK, yeni seri TÜFE hesaplamasını 2003 yılını baz alarak yapıyor. Biz de TÜFE'deki aylık endeksleri dikkate almak suretiyle 2003'ten bu yana olan dönemlerin aylık ortalama artışlarını buluyor ve bu oranları tahmin yapacağımız yıla uyguluyor, bu şekilde elde ettiğimiz endeks değerlerini de bir önceki yılla kıyaslıyoruz.

2018'de yatay ve tek hane

Peki bu yöntem bize 2018'de yıllık TÜFE'nin nasıl seyredeceğini söylüyor?

Grafiğimize dönelim yeniden. Siyah kesik kesik çizgi 2018 tahminimizi gösteriyor.

2018'e ilişkin en önemli detay, yıllık oranın bütün yıl boyunca tek hanede oluşacağı. Yıllık TÜFE'nin gelecek yıl ocak ayında yüzde 9.25 düzeyinde gerçekleşeceği, sonrasında ise yüzde 8.40 ile yüzde 9.00 arasında salınacağı tahmin ediliyor. 2018 sonu için tahmin edilen oran ise yüzde 8.60.

2018-2020 dönemi orta vadeli programında 2018 yıl sonu TÜFE tahmininin yüzde 7 olduğunu hatırlatalım. Yani öngörülen enflasyonu yine tutturamayacağız ama hedef ile gerçekleşme arasındaki makas örneğin bu yılki kadar açık olmayacak.

Bu yıla yüzde 6.5'lik hedefle başladığımızı, gerçekleşmenin ise yüzde 10.6 dolayında beklendiğini bir kez daha hatırlatmakta yarar var.

Artık her şey 2019 için

Motorlu taşıtlar vergisinde yapılması öngörülen, daha sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın müdahalesiyle "makul düzeye" çekilmesine karar verilen zam da gösteriyor ki artık bundan sonra vergi düzenlemesi ve zam gibi kararlarda vatandaşın cebini koruma görüntüsü altında bu kararların yaratacağı siyasi tahribat ya da yarara çok daha fazla önem verilecek.

Dolayısıyla her yılbaşında yapılan vergi düzenlemelerinde artık çok daha ılımlı gidileceği söylenebilir. Yoksa MTV'de olduğu gibi önce yüksek oranlar açıklanır, sonrasında bu oranlar Cumhurbaşkanı'nın müdahalesiyle aşağı mı çekilir bilinmez ama sonuçta oranların yüksek olmayacağını söylemek mümkün. Bu, hem 2018 için geçerli olacak, (çok uzak sayılabilecek bir tarih için öngörüde bulunmak daha kolay belki) hem 2019 için çok daha geçerli olacak.

Her yılbaşında yapılan vergi ayarlamaları, ocak ayındaki enflasyonu zıplatır. Bu durum son beş yıldır çok belirgin yaşandı. Hele hele 2017, bu alanda rekor kırılan yıl oldu.

Ocak ayındaki fiyat artışı 2013'te yüzde 1.65, 2014'te yüzde 1.98, 2015'te yüzde 1.10, 2016'da yüzde 1.82, bu yıl ise rekor düzeye çıkarak yüzde 2.46 düzeyinde gerçekleşti.

İşte TÜFE'de eylül sonunda yüzde 11.20 olan, kasımda yüzde 12'ye ulaştıktan sonra yıl sonunda yüzde 10.6 düzeyinde gerçekleşeceği tahmin edilen yıllık oran, 2018'in ocak ayında bu yılki yüzde 2.46'dan çok daha düşük bir artış beklendiği için keskin bir inişle tek haneye gerileyecek.

2018'i sıçrama tahtası yapmak da var

Teknik anlamda bu tahmini yapıyoruz yapmasına ama şu olasılığı da tümüyle göz ardı edemeyiz. Eğer enflasyon gelecek yıl görece düşük ve yatay seyrederse 2019'da bir hızlanma görülmesi söz konusu olabilir. O yüzden 2018 enflasyonunun çok düşük gerçekleşmesi istenmeyebilir. Yüksek seyredecek 2018 enflasyonu, 2019'da hızlı düşüş sağlanmasını kolaylaştıracaktır.

Dolayısıyla hükümetin tercihi önemli olacaktır. Görece düşük enflasyon 2018'de mi başlasın ve 2019'da tüm olanaklar zorlanarak daha da aşağı çekilsin, yoksa 2018'de ipler gevşek bırakılarak yüzde 10'un biraz altında bir oranda gidilsin ve frene 2019'da mı yüklenilsin...