Enflasyondaki yavaşlama maliyet gerilemesinden değil, talepteki daralmad

Yılın ilk 6 ayında tüketici fiyatları yüzde 3.59, üretici fiyatları yüzde 4.93 oranında arttı.

Üretici ve tüketici fiyatları arasındaki fark, maliyet artışlarının, tüketici fiyatına yansıtılamadığını gösteriyor. Bu ise, tüketici talebinin daraldığını ortaya koyar.

Genel olarak bizim için önemli olan yıllık enflasyonun yüzde 10'un altında kalmasıdır.

Bizde 10 enflasyon başka ülkeler için yüksek, ama bizim için makul bir enflasyon oranıdır.

Bizde enflasyon rakamlarını iki çevre heyecan ile bekler. Nerdeyse bu çevreler enflasyonun artmasını ister:

Memurlar enflasyonun kendilerini ezeceğini unutarak, enflasyonun yüksek çıkmasını ve böylece maaş ve ücretlerinin artmasını ister.

Faizciler, enflasyonun ekonomiyi çökerteceğini unutarak, enflasyonun yüksek çıkmasını ve de faizlerin yükselmesini ister.

Yılın ilk 4 ayında her ay artış gösteren TÜFE ve ÜFE endeksleri, son iki ayda mayıs ve haziranda eksi sonuç verdi.

Hükümet memura yılın ilk yarısı için yüzde 2.5 zam vermiş ve enflasyonun bu oranın üzerine çıkması halinde farkın kapatılacağını belirtmişti.

Şimdi 6 aylık yüzde 3.50 oranındaki TÜFE artışı memura yüzde 1.09 oranında maaş zammı imkanı yarattı.

Maaş ve ücretlere göre aylık 13 TL ile 45 TL. arasında bir ek ödeme gerektirecek bu zam kamu personeli için anlam ifade etmese de 800 milyon TL dolayında bir yük getirmektedir. Bu yük de doğal olarak vergilerden karşılanacaktır.

Açıklanan enflasyon tablosunda dikkat çeken noktalar şunlardır:

Üretici fiyatlarında genel olarak yıllık artış yüzde 7.64 oranında iken tarım ürünleri fiyatlarındaki artış yüzde 15.40 oranındadır. Demek ki tarım ürünlerinde ciddi bir artış vardır.

Acaba tarım ürünlerinde talep patlaması olduğu için üretici kâr marjını mı artırdı? Tüketici fiyatları endeksinde yıllık genel fiyat artışı yüzde 8.37 iken, gıda fiyatları artışı yüzde 5.62 oranında kalmıştır. Gıda ürünlerinin büyük bölümünü tarım ürünleri oluşturur. Görülüyor ki, tarım ürünlerinde maliyetten kaynaklanan fiyat artışı, talebin yetersizliği nedeniyle tüketici fiyatlarına yansıtılamamış durumdadır.

Tüketici fiyatlarında yıllık artış genel olarak yüzde 8.37 iken, giyim ayakkabı fiyatlarındaki artışın yüzde 5.01 oranında, ev eşyasında ise yüzde 4.03 oranında kalması, tüketici talebinin, gelir yetersizliği sonucu daraldığını teyit etmektedir.