Enflasyonda yumuşak iniş devam ediyor

TÜİK’e göre martta TÜFE bazında aylık enflasyon yüzde 2,29 çıkarken, yıllık enflasyon yüzde 50,51’e geriledi, on iki aylık ortalamalara göre yıllık TÜFE artışı ise yüzde 70,2 olarak gerçekleşti.

Enflasyonda, aylık oranların geçen yılın altında seyri ve buna bağlı olarak yıllık bazda düşüş devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı mart ayı enflasyon gerçekleşmelerine göre Türetici Fiyat Endeksi’nde (TÜFE) önceki aya göre artış yüzde 2,29 olarak gerçekleşti. Geçen yıl martta aylık enflasyon yüzde 5,46 olmuştu.

Geçen yıl ilk çeyrekte yüzde 22,81 olan kümülatif enflasyon, bu yıl aynı dönemde yüzde 12,52’de kaldı. Aylık enflasyonun geçen yılın altındaki seyrinin devamına bağlı olarak, şubat sonunda yüzde 55,18 olan yıllık enflasyon oranı mart sonunda yüzde 50,51’e geriledi.

Yıllık enflasyonda baz etkisiyle yaşanan gerilemeye karşılık, on iki aylık ortalamalara göre enflasyon yüzde 70,20 olarak gerçekleşti.

Giyim ve ayakkabıda düşüş

Mart ayında ana harcama gruplarından giyim ve ayakkabıda fiyatlar yüzde 1,92 düşerken, diğer tüm gruplarda yükseliş yaşandı. Önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 6,30 ile eğitim oldu. Lokanta ve oteller yüzde 3,85, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 3,84, eğlence ve kültür yüzde 2,86 ile aylık fiyat artışlarının yüksek olduğu harcama grupları arasında yer aldı.

Yıllık fiyat artışının en yüksek olduğu grup ise yüzde 70,73’le oteller ve lokantalar. Yıllık artış gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 67,89, sağlıkta yüzde 64,68, konutta yüzde 56,12, ev eşyasında yüzde 53,35 ile yüksek düzeylerde gerçekleşti. Yıllık artışın en düşük olduğu harcama grubu ise yüzde 17,27 ile giyim ve ayakkabı. Ayrıca ulaştırma yüzde 28,71’le, haberleşme de yüzde 32,43’le yıllık artışın görece düşük olduğu harcama grupları.

Özel kapsamlı TÜFE

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de, önceki aya göre yüzde 2,19 artış yaşandı. Özel kapsamlı TÜFE’de ocak-mart dönemindeki artış yüzde 12,27, son bir yıldaki kümülatif artış yüzde 52,11 ve on iki aylık ortalamalara göre yıllık artış da yüzde 63,72 olarak gerçekleşti.

ÜFE’de düşük artış

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) mart ayında önceki aya göre yüzde 0,44, aralık ayına göre yüzde 6,25, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 62,45 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 113,73 artış gösterdi.

Sanayinin dört sektöründen madencilik ve taş ocakçılığında aylık yüzde 1,48, imalatta yüzde 2,02 ve su temininde yüzde 2,62 artış yaşanırken, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 13,28 düşüş gerçekleşti. Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri ise madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 80,42, imalatta yüzde 55,19, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 95,46 ve su temininde yüzde 95,48 artış olarak gerçekleşti.

Ana sanayi gruplarının aylık değişimlerine bakıldığında; sermaye malında yüzde 1,28, ara malında yüzde 1,86, dayanıklı tüketim malında yüzde 2,03, dayanıksız tüketim malında yüzde 4,24 artış ve enerjide ise yüzde 9,32 azalış olduğu belirlendi.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında yüzde 46,96, dayanıklı tüketim malında yüzde 54,84, dayanıksız tüketim malında yüzde 85,23, enerjide yüzde 79,99 ve sermaye malında yüzde 51,86 artış olarak gerçekleşti. Yıllık Yİ-ÜFE’ye göre 17 alt sektör daha düşük, 12 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi.

Yıllık bazda en düşük artış yüzde 1,99 ile kok ve rafine petrol ürünleri, yüzde 19,04 ile ana metaller, yüzde 30,93 ile metal cevherleri alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık diğer madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri yüzde 127,88, içecekler yüzde 122,07, diğer metalik olmayan mineral ürünler yüzde 103,85 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

Üretim ve istihdam kaybına yol açmadan enflasyon inecek

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Türkiye’nin ve milletin menfaatlerini bütüncül bir anlayışla gözeterek ilerlediklerini belirterek, “Enflasyonu tedrici ve kalıcı bir şekilde indireceğiz” değerlendirmesinde bulundu.

Yüksek enflasyonun yol açtığı negatif etkilerin farkında olduklarının altını çizen Nebati şunları kaydetti: “Türkiye, enflasyonda bu düşüşü kaydederken, yatırımda, istihdamda ve üretimde kayıplar yaşamamış, tam aksine, bu süreçte Cumhuriyet tarihimizin istihdam ve ihracat rekorları eş zamanlı olarak kırılmıştır. Ekonomimiz, dinamik yapısını, üretim artışlarını ve büyüme trendini enflasyonla mücadeleye kurban etmemiştir.

Bizler, asla kolaycılığa kaçmadan yüzeysel çözüm önerilerine kulak asmıyor, ülkemizin ve milletimizin menfaatlerini bütüncül bir anlayışla gözeterek ilerliyoruz. Üretim ve istihdam kaybına yol açmaksızın kararlılıkla adımlarımızı atmaya devam edecek, enflasyonu tedrici ve kalıcı bir şekilde indireceğiz.”

Pozitif seyir sürer mi?

Tüketici enflasyonunda aylık oranlar geçen yıl özellikle ilk yarıda rekor düzeyleri görmüş, yılın ikinci yarısında ise hız kesmiş, son çeyrekte daha düşük düzeylerde gerçekleşmişti. Bu süreçte yıllık enflasyon Ekim 2022 sonunda yüzde 85,5’e kadar yükseldikten sonra, baz etkisiyle düşerek yılı yüzde 64,27’den kapamıştı.

Yıllık enflasyonda düşüş seyri bu yıl da devam etti. Geçen yıl ocak ayında yüzde 11,1 olan aylık artış bu yıl aynı ayda yüzde 6,65, geçen yıl şubatta yüzde 4,81 olan oran bu yıl yüzde 3,15, geçen yıl martta yüzde 5,46 olan oran bu yıl yüzde 2,29 çıkması ile yıllık enflasyon yüzde 50,51’e kadar indi. Enflasyonda baz etkisinin izleyen üç ayda da devam etmesi bekleniyor. Geçen yıl aylık TÜFE artışları nisan ayında yüzde 7,25, mayısta yüzde 2,98, haziranda yüzde 4,95 olmuştu.

Ekonomide beklenmedik olumsuzluklar yaşanmaması koşuluyla bu yıl aynı aylarda bunun altında gerçekleşecek aylık oranlar dolayısıyla yıllık enflasyonun yüzde 50’nin de altına inerek düşüşüne devam edeceği, yılın ikinci yarısı veya son çeyreğinde ise yeniden yükseliş eğilimine girebileceği belirtiliyor.

İstanbul’da yaşamanın maliyeti %86 arttı

İstanbul Planlama Ajansı’nın gerçekleştirdiği “İstanbul’da Yaşam Maliyeti” araştırmasına göre, İstanbul’da yaşamanın maliyeti geçen senenin aynı ayına göre yüzde 86,14 arttı. İstanbul’da yaşamanın ortalama maliyeti 31.788 lira olarak hesaplandı. Fiyatları incelenen ürünler arasında en fazla artışın yüzde 20 ile et ve kuşbaşı fiyatlarında yaşandığı görüldü.

Mart ayında İstanbul’da dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam maliyeti 31.788 lira olarak ölçüldü. İstanbul’da ortalama yaşam maliyeti, geçtiğimiz aya göre 1.225 lira arttı. Mart ayında geçtiğimiz aya göre en çarpıcı fiyat değişimlerinden biri yüzde 20 artışla et (kuşbaşı) olduğu görüldü.