Enflasyonda yıllık hedefin bile altında kalınması şaşırtıcı olmayacak

Yıllık TÜFE ocak ayında en yüksek düzeye çıktıktan sonra başladığı düşüşte neredeyse dip noktaya geldi. Ocak ayında yüzde 9.58 olan, şubatta yüzde 8.78'e, martta yüzde 7.46'ya gerileyen yıllık oran, nisanda yüzde 6.57 olarak gerçekleşti. 

Artık bu oranın altına inmek zor. Çok küçük bir olasılık, belki mayısta da bir miktar gerileme olacak ve sonrasında yön keskin dalgalanmalar izlemeksizin yukarı dönecek. 

Geçmiş yıl eğilimleri bize mayıs ayında yüzde 0.70 gibi bir gerçekleşme beklenmesi gerektiğini söylüyor. Oysa geçen yılın mayısındaki artış yüzde 0.56 olmuştu. Yani bu yıl yüzde 0.70'lik bir gerçekleşme olursa, yıllık oran hesaplamasında geçen yılın yüzde 0.56'sının yerine yüzde 0.70 gireceği için yıllık oran bir miktar artacak ve mayıs sonunda yüzde 6.71'e çıkacak. İşte sonrasında da hafif yukarı olmak üzere dalgalı bir seyir izlenecek. 

Hedefin altında kalınabilir 

Bu görüşü dile getirmemizi sağlayan varsayımımızın dayanağını hep söylüyoruz. 2003-2014 dönemi ortalamasındaki oranlar bu yıl da gerçekleştiğinde oluşacak endeksi, geçen yılın endeksiyle kıyaslamak... Yaptığımız bundan ibaret. 

İşte nisan gerçekleşmesinden sonra yaptığımız bu hesaplama bizi 2016 yılının sonu için yüzde 7.50'lik hedefin altına, yüzde 7.38'lik bir gerçekleşmeye doğru götürüyor. Zaten mayısla birlikte yılsonuna kadar neredeyse yatay denilebilecek çok dart bantta bir yıllık gerçekleşme göreceğe benziyoruz. 

Mayıs sonunda yüzde 6.71 olarak hesaplanan orandan sonra en yüksek gerçekleşmenin yüzde 7.42 ile kasımda görülmesi, yılın da buna çok yakın bir düzeyde, yüzde 7.38'de kapatılması bekleniyor. 

Yani yılın kalan sekiz ayını yüzde 6.71 ile yüzde 7.42 arasında kalan 0.71'lik bir bantta geçireceğiz, şu anda görünen bu. 

Gıdanın katkısı 

Nisan 2015... Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda aylık fiyat artışı yüzde 1.63 olarak gerçekleşmiş. Dört aylık artış yüzde 10.60, nisan itibariyle yıllık artış ise yüzde 14.36 düzeyinde. 

Nisan 2016... Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda nisan ayında fiyat artışı yok, aksine yüzde 1.48 oranında düşüş gerçekleşmiş. Dört aylık artış yalnızca yüzde 1.13, nisan itibariyle yıllık artış ise yüzde 1.38 olmuş. 

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda fiyatların geçen yılla kıyaslanmayacak ölçüde düşük seyrediyor olmasında, hatta nisanda gerilemesinde birkaç etken ön plana çıkıyor. 

Bunlardan biri Rusya pazarının neredeyse tümüyle kapanmasından kaynaklanan arz fazlası. 

Gıda maddelerinde arz fazlasına yol açan bir diğer etken de turizmdeki sıkıntı. Kaldı ki, bu sıkıntıdan kaynaklanan etkiyi nisanda henüz öyle çok fazla hissetmiş de değiliz. Turizmdeki talep eksikliğinden kaynaklanacak gıda maddelerindeki arz fazlası, sezonla birlikte çok daha belirgin olarak kendini gösterecek. 

İşte bu yüzden, her yıl başımıza bela olan gıda enflasyonu, bu yıl yerini çok daha düşük bir orana bırakacak. Gıda, her yıl genel oranı yukarı iterken, bu yıl tam tersi bir etki doğurabilecek ve genel oranı aşağı çekecek. 

Merkez'in tahmini çok yüksek kaldı 

Gıdadaki yıllık enfl asyonda müthiş bir iniş var. Yıllık oran ocakta yüzde 11.69, şubatta yüzde 8.83, martta yüzde 4.58 düzeyindeydi, nisanda ise yüzde 1.38'e kadar inildi. 

Merkez Bankası ise sona açıkladığı enfl asyon raporunda gıdada enflasyon tahminini değiştirmedi ve yüzde 9'da tuttu. Raporda, bu oranın aşağı yönlü kırılmasının söz konusu olabileceğine vurgu yapıldı, ama yine de temkinli duruş elden bırakılmadı. Hani, "gerçekleşme yüzde 9 değil de daha düşük olursa olsun, biz yüzde 9'luk tahmini elden bırakmayalım, ne olur, ne olmaz" yaklaşımı sergilendi de diyebiliriz.