Enflasyonda umut kıran eğilimler

Şubat ayı verileri, enflasyonda baz etkisine bağlanan umutları zayıflatıcı yönde çıktı. Şubatta aylık enflasyon yüzde 0.49’un altına inebilseydi yıllık enflasyon kılpayı da olsa yüzde 10’un altına inebilecekti. Ama şubatta aylık enflasyon yüzde 0.73 ile bu sınırın neredeyse 1.5 katı düzeyde çıkınca, yıllık enflasyon yerinde sayarak çift haneli olarak kaldı.

Enflasyonda son dönem hareketlerin ayrıntılarına baktığımızda ortaya çıkan sonuç da gelecek açısından pek umut verici değil.

Yıllık enflasyon gelişmelerine baktığımızda çift haneli yüksek enflasyonun ana nedeni olarak gösterilen taze meyve ve sebzede yıllık enflasyon yüzde 3.47’ye kadar inmiş durumda. Buna rağmen toplam enflasyon hala yüzde 10’un üzerinde kalmaya devam ediyor. Çünkü taze meyve ve sebze dışındaki enflasyon yüzde 10.38 düzeyinde.

Bu durum, yüksek enflasyonu esas olarak taze meyve ve sebze fiyatlarındaki artışa bağlama yaklaşımına karşı hep dikkat çektiğimiz bir gerçek. Son veriler de enflasyonun ne kadar köklü ve yaygın sorun haline geldiğini bir kez daha teyit ediyor.

Bu noktada taze meyve ve sebze başta olmak üzere gıda fiyatlarında yeni gelişen eğilime dikkat çekmek gerekiyor.

Birincisi taze sebze ve meyvedeki enflasyon düşüşü diğer işlenmemiş gıdaya pek yansımıyor, işlenmiş gıdaya ise adeta hiç etki etmiyor. Sebze ve meyve dışındaki işlenmemiş gıdada yıllık enflasyon hala yüzde 8.96 düzeyinde. İşlenmiş gıdada ise yıllık enflasyon yüzde 13.76 ile genel enflasyonun üzerinde olduğu gibi hala yükselme eğiliminde.

İkinci nokta taze meyve ve sebze enflasyonundaki düşüş eğilimi yavaştan tersine dönüyor. Taze meyve ve sebzede yıllık enflasyon ocakta eksi yüzde 1.63 idi. Şubatta 5.11 puanlık bir artışla yüzde 3.47’ye çıktı. 

Enflasyonda düşüş umutlarına gıdadan gelen desteğin sonuna gelmiş olabiliriz.

Gıda dışındaki cephelerdeki gelişmeler de pek umut vermiyor.

Birincisi temel çekirdek enflasyon göstergelerinin tamamında yıllık enflasyon, genel enflasyonun üzerinde. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altını dışlayan B (eski H) endeksi, hala yüzde 12’nin de üzerinde.

İkincisi üretici fiyatları cephesinde ise hala tüketici enflasyonunu yukarı yönlü baskı altında tutacak bir görünüm var. Yılık enflasyon, Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi’nde yüzde 13.71, ara mallarında yüzde 17.66 ve dayanıklı mallarda yüzde 13.23 düzeyinde.

Son olarak kurlarda yaşanacak bir çıkışın, enflasyondaki cılız düşüş eğilimini kolaylıkla tersine çevirmesi mümkün.