Enflasyonda "Psikolojik eşik" aşıldı
2011 yılının Aralık ayı enflasyonu Tüfe'de yüzde 0.58 olarak gerçekleşince 2011 yılı enflasyonu tüketici fiyatlarıyla yüzde 10.45 olarak çift haneye yükseldi ve "Psikolojik eşik" yüzde 10 seviyesini aştı. Enflasyonu yeniden tartışma gündemimize soktu. 2012'nin yüzde 5.2'lik enflasyon hedefinin
Tutturulabilmesi için hem küresel kriz rüzgarının dünyada ve Avrupa'da son bulması ile başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarında önemli yükselme olmayışına ve ülkemizde kur yükselişinin frenlenmesine bağlı görülüyor.
Kasım ayı enflasyonu açıklandığında "Aylardır yazmadığımız konu: Enflasyon" başlıklı yazımda Aralık ayı Tüfe rakamının sıfır olmaması halinde 2011 tüketici enflasyonunun "Psikolojik eşik" olan çift haneyi aşacağını belirtmiştim. Dün açıklanan Aralık ayı enflasyonu aylık yüzde 0.58 olunca, 2011 yılının enflasyonu TÜFE'de yüzde 10.45 olarak çift haneli gerçekleştir. Böylece bu yılbaşında öngörülen yüzde 5'lik hedefte 2012-14 Orta Vadeli Programın 7.8'lik hedefi de, Merkez Bankasının revize ettiği yüzde 8.3'lük hedefte aşılmış oldu. Aralık ayında yüzde 1 artan ÜFE'de üretici fiyatlarında yıllık 13.33 oranına ulaşılması sonucunu getirdi.
Enflasyon 19 ay aradan sonra 2010 Nisan ayındaki yüzde 10.19'dan sonra, yeniden çift haneyi görürken, 2011 Mart'ında yüzde 4'ün altına indikten sonra, son aylarda kurdaki yükseliş ve emtia fiyatlarındaki artışın etkisiyle 2008 yılının Kasım ayındaki yüzde 10.76'dan sonra, son üç yılın en yüksek seviyesini gördü. Böylece uzun süredir unuttuğumuz enflasyon konusu yeniden gündemimize, tartışma ortamımıza oturdu. Yapılan değerlendirmelerde enflasyondaki bu hızlı artışın ve 2011 için beklenenin iki katı gerçekleşmenin içersinde artışın yüzde 4 kadarına kur artışının, yüzde 1 kadarına emtia fiyatlarının neden olduğu belirtiliyor. Kur artışının öncelikli olarak ÜFE'de etkisinin görüldüğünü, çift hanenin önce Ocak 2011'de ÜFE'de görüldüğü, Nisan-Mayıs'ta tek haneye indikten sonra Haziran'dan başlayarak yükseldiği ve son iki çeyrekte yükselişin daha da hızlı artış gösterdiği gözleniyor.
2012 yılında enflasyonun tek haneye inmesinin kurda artışın son bulması ya da gerilemesi ile özellikle petrol fiyatları başta olmak üzere emtia fiyatlarında önemli artış olmamasına bağlı olduğu görülüyor.
Yapılan tahminlerde geçen yılın yüzde 1'in altında gerçekleşen ilk dört aylık döneminde baz etkisiyle enflasyonun yükselişinin süreceği ve yüzde 10'un üzerinde seyredeceği tahmin ediliyor. Merkez Bankası'nın tahmini de o yönde. Geçen yıl Mayıs ayında yüzde 2.4'lük yükseliş nedeniyle bu yıl o ayda düşüş kaydedilebileceği, Eylül ayına kadar baz etkisiyle yükseliş olduktan sonra, yılın son çeyreğinde yeniden düşüşe geçebileceği belirtiliyor. 2012 hedefinin tutturulabilmesinin ise, yılın son çeyreğinde Ekim-Kasım enflasyonunun bu yılın yarısına inmesiyle mümkün olabileceği düşünülüyor.
Görüldüğü gibi, mali disipline ve bütçe disiplinine rağmen kur ve emtia fiyatları etkisiyle çift haneye yükselen enflasyonun, yeniden hedeflenen yüzde 5'ler seviyesine inebilmesi için öncelikle kurdaki yükselişin frenlenmesi, dünyada esen kriz rüzgarının son bulması, başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarında önemli artış olmaması gerekiyor. Ayrıca, yurt içinde de 2010 Kasım'ından bu yana TL'nin yüzde 30'luk değer kaybına bağlı olarak temel mal fiyatlardaki artışın kur artışının frenlenmesi ile durmasına bağlı olduğu gözleniyor.
Doğal olarak 2012 yılı enflasyonunun tek haneye gerilemesi çok zor görülmese de, hedeflenen yüzde 5.2'lik enflasyona ulaşılabilmesi hem dış konjonktürdeki olumlu gelişmelere, hem de ülkemizde belli beklentilerin gerçekleşmesine çok yönlü faktörün iyileşmesine bağlı görülüyor.