Enflasyonda hedefin üzeri yüzde kaç?

Merkez Bankası'nın eylül ayı fiyat gelişmeleri değerlendirmesinde, "Eylül ayında tüketici fiyatları yüzde 0.75 oranında artarken yıllık enflasyon yüzde 6.15'e düşmüştür. Para Politikası Kurulu'nun eylül ayı değerlendirmesinde de öngörüldüğü gibi, temel fiyat göstergelerinin yıllık artış oranı döviz kuru hareketlerine bağlı olarak yükselişini sürdürmüştür. Hizmet grubu fiyatlarının ana eğilimi ise ulaştırma dışındaki kalemlerde ılımlı seyrini korumuştur" denildikten sonra şu ifadeye yer veriliyor:

"Enflasyonun yılın kalan aylarında artmaya devam edeceği ve yılsonunda hedefin belirgin olarak üzerinde gerçekleştikten sonra tekrar düşüş eğilimine gireceği tahmin edilmektedir."

Enflasyonda iki kavram fena halde karışmış durumda; yıllık hedef ve yıllık tahmin… Yıllık hedef 2010 sonunda belirlendi ve sabit tutuluyor, değiştirilmiyor; söz konusu oran da yüzde 5.5. Tahmin ise, Merkez Bankası'nın her enflasyon raporuyla değiştirilebiliyor ve son oran yüzde 6.9.

Merkez Bankası'nın değerlendirmesindeki vurgu, tartışmaya yer vermeyecek kadar açık. Merkez Bankası, enflasyonun "hedefin" belirgin olarak üzerinde gerçekleşeceğini belirtiyor. Hedef de belli; yüzde 5.5. Ancak, yüzde 5.5'in çoktan unutulduğu ve yüzde 6.9 sanki hedef oranmış gibi algılanmaya başlandığı için, "belirgin olarak üzerine çıkılacağı" ifade edilen oran yüzde 6.9'muş gibi düşünülür oldu.

Merkez Bankası'nın enflasyon hedefini hep sabit tuttuğunu, gerçekleşme tahminini ise gelişmelere göre enflasyon raporları çerçevesinde değiştirebildiğini biliyoruz.

25 Ocak'ta yayımlanan ilk enflasyon raporunda, 2011 yılı enflasyonun yüzde 70 olasılıkla orta noktası yüzde 5.9 olmak üzere yüzde 4.5 ile yüzde 7.3 arasında gerçekleşmesinin beklendiği belirtildi.

İkinci enflasyon raporu 28 Nisan'da yayımlandı. Bu raporda, yıllık enflasyon tahmini yüzde 6.9'a çıkarıldı. Raporda, 2011 enflasyonunun orta noktası yüzde 6.9 olmak üzere yüzde 5.6 ile yüzde 8.2 arasında tahmin edildiği görüşüne yer verildi.

Son enflasyon raporunun tarihi ise 28 Temmuz. Bu raporda ise enflasyonun orta noktası yüzde 6.9 olarak sabit tutuldu; alt ve üst sınırlar ise yüzde 5.9 ve yüzde 7.9 olarak değiştirildi, marj daraltıldı.

Merkez Bankası yılın dördüncü ve son enflasyon raporunu 26 Ekim'de yayımlayacak. Büyük olasılıkla bu raporda enflasyon tahmini yüzde 6.9'un üstüne çıkarılacak. Dikkatinizi çekmiştir; bu yılın ilk üç raporundaki enflasyon tahminleri fiyat etiketi gibi; yüzde 5.9, yüzde 6.9 ve yüzde 6.9. İster misiniz, son rapordaki tahmin de yüzde 7.9 olsun…

***

Merkez Bankası'nın açıklamasındaki ifadenin çok açık olduğunu belirttik. Merkez, yüzde 5.5'lik hedefin belirgin olarak üzerine çıkılacağı, sonrasında ise yeniden düşüş eğilimine girileceği tahmininde bulunuyor. Yani Merkez Bankası, son enflasyon raporunda dile getirilen yüzde 6.9'un değil, yüzde 5.5'lik hedefin çok aşılacağı görüşünde. Ayrıca "Yüzde 5.5 aşılacak, ama daha sonra hızlı bir şekilde bu oranın altına inilecek" gibi bir görüş de dile getiriliyor değil. İfade edilen, yeniden düşüş eğilimine girileceği… Yani kısa sürede, örneğin birkaç ay içinde yüzde 5.5'lik düzeye inileceği gibi iddialı bir görüş yok.

***

Dünyada yeni bir ekonomik çöküş yaşanacağı kaygısı had safhada. Kimilerine göre, aslında bu çöküşün içindeyiz de, pek farkında değiliz. Ama beterin beteri var… ABD'de işler daha da sarpa sarabilir, Avrupa'daki durum daha da kötüleşebilir. Bu gelişmeler yüzünden Türk Lirası daha da değer yitirebilir. Yıllardır unutmuş olduğumuz ithal enflasyon yeniden ve daha belirgin bir şekilde hortlayabilir. Bütün bunları göz önünde bulundurduğumuzda, yüzde 5.5'lik enflasyonun belirgin biçimde üstüne çıkılacak olmasında pek de şaşılacak bir yön yok. Kaldı ki, yüzde 5.5'lik hedefe karşılık yüzde 6.9'luk tahmin, ta 28 Nisan'da dile getirilmişti. Dolayısıyla, yılsonuna ilişkin tahmin bu kez yüzde 8 dolayına yükseltilirse, bu da pek şaşırtıcı olmaz…