Enflasyonda bu yıl ilk kez tahmini tutturma şansını yakaladık

TÜFE, ekim ayında yüzde 1.90 artış gösterdi. Bu, piyasadaki genel tahminin üstünde, bizim tahminimizin ise altında kalan bir oran. Biz, elektrik ve doğalgaza yapılan zamların doğrudan ve özellikle dolaylı yansıması sonucu ekim ayında TÜFE'nin yüzde 2.5-3.0 arasında artabileceğine dönük tahminimizin yer aldığı yazıya bu köşede 8 Ekim'de yer vermiştik. Yine o yazımızda, yüzde 3'ün üstündeki bir artışın çok kötü olacağını, yüzde 2'nin altında kalacak bir artışı ise "harika" diye nitelemek gerektiğini vurgulamıştık.

Dolayısıyla ekimdeki yüzde 1.90, her ne kadar piyasada tahmin edilen oranın üstündeyse de, bize göre mutlu olunması gereken bir oran. Bu arada hemen belirtelim; elektrik ve doğalgaza ekim ayında yüzde 9'ar zam yapıldığı belirtilmişti; oysa TÜFE kapsamında oluşan zam oranı elektrikte yüzde 9,0276, doğalgazda yüzde 7,9284 oldu. 

Bu iki kalemden TÜFE'ye gelen doğrudan etki 0,3929 puan olarak hesaplandı. Zam oranı doğalgazda da yüzde 9 olsaydı, yansıma çok az da olsa daha yüksek gerçekleşecekti.

Ekim ayındaki yüzde 1.90 ile birlikte bir yıllık fiyat artışı yüzde 8.96 oldu. Bu oran, Merkez Bankası'nın yılsonu için açıkladığı tahminle neredeyse örtüşüyor. Merkez Bankası, 31 Ekim'de açıkladığı yılın son enflasyon raporunda 2014 yılı enflasyonunu orta noktası yüzde 8.9 olmak üzere yüzde 8.4 ile yüzde 9.4 arasında beklediğini duyurmuştu. 

TÜFE, geçen yılın kasım ayında yüzde 0.01, aralık ayında ise yüzde 0.46 arttı. Bu yıl da aynı düzeyde artış görülmesi, yılsonunda enflasyonun ekim sonundaki düzeyde kalması, yani yüzde 8.96 olarak gerçekleşmesi demek. Bu oran da, son tahminle neredeyse aynı düzeye işaret ediyor.

Doğaldır ki, son iki ayın toplamında yüzde 0.47'nin altında oluşacak her oran 2014'ün yüzde 8.96'dan daha düşük bir artışla kapatılmasını sağlayacak; yüzde 0.47'nin aşılması halinde ise tersi olacak.

Bu arada, 2015-2017 dönemi orta vadeli programında tahmin edilen 2014 artışının yüzde 9.4 olduğunu da belirtelim. OVP'deki yüzde 9.4, her ne kadar Kalkınma Bakanlığı'nın tahmini gibi görünüyorsa da, bu oranının belirlenmesinde Merkez Bankası'nın da görüşü olduğu bir gerçek.

Tahmine ilk kez bu kadar yaklaşıldı

Merkez Bankası, düne kadar bu yıl enflasyon hedefine hiç yaklaşamadı. Hatta daha önce de birkaç kez değindik; bu yıl şimdiye kadar hiç yaşanmamış bir durum gerçekleşti ve daha bu yıla ilişkin ilk ayın enflasyon gerçekleşmesi bile belli değilken yıllık tahmin değiştirildi. Daha ocak ayının son günleriydi ve ilk ayın enflasyonu bile bilinmiyordu.

Yüzde 5.3'lük hedef sabit tutularak tahmin önce yüzde 6.6'ya, artından yüzde 7.6'ya ve son olarak da yüzde 8.9'a yükseltildi.

Ve Merkez Bankası nihayet tahminini tutturabilme şansını yakaladı. Ama zaten yılın tamamlanmasına iki ay kala da aksi düşünülemezdi. Üstelik Merkez Bankası şimdi bir marja da sahip. Son iki aydaki artış yüzde 0.47 olursa, yıllık gerçekleşme yüzde 8.96 düzeyinde oluşacak ve tahmin neredeyse tam olarak tutmuş olacak. Yok eğer son iki aydaki artış yüzde 0.88'i bulursa, bu kez de yıllık gerçekleşme tahmin tavanı olarak ilan edilen yüzde 9.4'e ulaşacak. 

Aslında yüzde 8.9 da, yüzde 9.4 de öyle birbirinden çok uzak oranlar değil. Yüzde 9.4, zaten kabullenilmiş ve orta vadeli programda yerini almış bir oran. Tüm çaba, 2014 enflasyonunun çift haneye ulaşmasını önlemekti ve öyle görünüyor ki bunda da başarılı olunacak. 

Eğer, son elektrik ve doğalgaz zammı diğer mal ve hizmetlere daha önceki yıllarda olduğu gibi yansımış, suya atılan taş gibi halka halka genişletici bir etki yapmış olsaydı, biz ekim ayı artışını çok yukarıda görürdük, yıllık oranı tek hanede tutma şansımız da kesinlikle kalmazdı. Şimdi, bu güçlü bir olasılık.

Ama bakın neye seviniyor, mutlu oluyoruz. Enflasyonun çift haneye çıkmayacak oluşuna ya da öyle görünmesine. İyi de, bizim enflasyon hedefimiz kaçtı; yüzde 5.3. Yılı hangi oranda tamamlayabileceğiz diye mutluluk duyuyoruz; yüzde 9'un hemen altı. Yani, (yüzdenin yüzdesini almak pek doğru değilse de kolay anlamak için ifade edelim) sapmanın oranı ne; yüzde 70. 

10 olacağını öngördüğümüz olumsuz bir değer 17'de kaldı, 20'ye çıkmadı, diye mutluluk duyuyoruz. Bu biraz da eşeği kaybedip bulmaya benzemiyor mu...