Enflasyonda 6.2'ye 1.9 kaldı!
TÜFE yılın ilk sekiz ayında yüzde 4.21 arttı. Merkez Bankası'nın yılsonu enflasyon tahmini ise yüzde 6.20. Yani, son dört aydaki artış yüzde 1.91 olursa, yüzde 6.20'lik yılsonu tahmini tutturulabilecek.
"Son dört aydaki artış yüzde 1.91 olursa..." Önemli olan, vurgulanması ve üstünde durulması gereken de bu.
Türkiye şimdiye kadar hangi yıllarda son dört ayda bu yılki beklentiye yakın bir gerçekleşme sağlamış dersiniz. Hiçbir yılda!
Kullanımdaki TÜFE 2003 bazlı olarak hesaplanıyor. Yani 2004 ve sonrasına ilişkin oranlara sahibiz. İşte 2004-2012 dönemini kapsayan dokuz yılın hiçbirinde son dört aydaki artış bırakınız yüzde 1.91 dolayında gerçekleşmeyi, yüzde 2'nin altına bile indirilememiş. Hatta bu dönemde yüzde 3'ün altına ancak bir yıl inilebilmiş.
Söz konusu dokuz yılda eylül-aralık itibariyle en düşük artış yüzde 2.80 ile 2010 yılında, en yüksek artış ise yüzde 6.46 ile 2011 yılında gerçekleşmiş.
Dokuz yılın ortalamasında ise son dört ayın artışı yüzde 4.45 olmuş.
Şimdi ortada böyle bir tablo var. 2004-2012 döneminde son dört ay itibariyle en düşük artış yüzde 2.80, en yüksek artış yüzde 6.46, ortalama artış ise yüzde 4.45 olmuş; biz ise bu yılki artışın yüzde 1.91'de kalacağını umuyoruz.
Bu yılın, enflasyonun son dört ayda böylesine düşük bir oranda oluşmasını sağlayacak özellikleri neler ya da var mı?
- TL değer kazanıyor ve ithal enflasyondan hiç söz edilmez mi oldu, hayır. Tam tersine TL'deki değer kaybının henüz fiyatlara tam olarak yansımadığı görüşü hakim.
- Önümüzdeki süreçte TL'nin değer kaybetmesi mi, kazanması bekleniyor? Her ne kadar Merkez Bankası yılsonu için 1.92'lik bir dolar kuru hedefini savunuyorsa da, FED'in atacağı adımlarla döviz çıkışının hızlanması, bunun da kurlar üzerinde baskı yaratması bekleniyor. Dolayısıyla artma ihtimali daha ağır basan, en azından şu düzeylerde seyredeceği tahmin edilen kurlar yüzünden ithalatın pahalanması kaçınılmaz görülüyor.
- Petrol fiyatlarının yönü aşağıya doğru mu, hızlı bir düşüş mü var, hayır. Aksine, petrol fiyatlarının daha da artmasından kaygı duyuluyor.
- Ortadoğu ülkeleri arasında hiçbir gerginlik yaşanmıyor, Türkiye komşularıyla iyi ilişkiler içinde, savaş'ın "s"si bile gündemde değil... Gerçek böyle mi, yoksa savaş tamtamları mı çalıyor? Yaşananları izliyoruz. Hatta yangına körükle gidildiğini de. Bu ortamda fiyat artışı hızlanır mı, yavaşlar mı, tartışmak bile yersiz.
- Türkiye, Cumhuriyet tarihinin en önemli seçimini yapacağı bir yıla doğru yol alıyor. Bu durum, ekonomide disiplinden uzaklaşmaya mı neden olur, yoksa daha sıkı bir duruş mu yaratır?
İbre yüzde 8.5-9.0 arasını gösteriyor
2004-2012 döneminin son dört ayındaki ortalama TÜFE artışının yüzde 4.45 olduğunu belirttik. Düz bir hesap yapsak ve ilk sekiz aydaki yüzde 4.21'lik artıştan sonra son dört ayda yüzde 4.45 artış yaşanacağını varsaysak, yılın tümü için yüzde 8.85'lik bir orana ulaşıyoruz.
Marjı biraz genişleterek söyleyelim, 2013 yılında TÜFE artışı yüzde 8.5-9.0 arasında gerçekleşecekmiş gibi görünüyor. Marjı biraz daha ve aşağı yönlü genişletirsek, bu sefer de yüzde 8-9 arası bir beklentiden söz edebiliriz.
Altı aylık verilerin belli olmasından sonra yaptığımız yıllık tahmine ilişkin rakamda neredeyse hiçbir değişiklik olmadığını da belirtelim. Bu köşede 4 Temmuz'da yer alan yazımızda, 2013 enflasyonunu yüzde 8.68 düzeyinde tahmin ettiğimizi belirtmiştik. Sekiz aylık rakamların belli olmasından sonra yaptığımız tahminde ulaştığımız oran ise yüzde 8.85. Yani eğilimde hemen hemen hiçbir değişiklik yok.
Son dört ay için bırakınız dokuz yılın ortalaması olan yüzde 4.45'lik gerçekleşmeyi, bu dönemdeki en düşük oran olan yüzde 2.80'lik gerçekleşme durumunda bile yıllık oran yüzde 7'i buluyor. Dolayısıyla Merkez Bankası'nın yüzde 6.2'lik tahmininin tutması olanaksız gibi görünüyor. Merkez Bankası'nın da, 31 Ekim'de açıklayacağı yılın son enflasyon raporunda 2013 enflasyonuna ilişkin yüzde 6.2'lik tahminini yukarı yönlü revize edeceğine kesin gözüyle bakılıyor. Elbette o tarihe kadar enflasyonu baskılayacak olağandışı gelişmeler yaşanmazsa...
