Enflasyon ”zamansız” yükseldi!
…Yani demek istiyoruz ki, enflasyondaki yükselme pek bir münasebetsiz oldu. "Enflasyondaki yükselmenin münasebetlisi" mi olurmuş, diye bir soru gelmiştir aklınıza. Olur, neden olmasın!
Kasım sonunda oluşan tablo ve Merkez Bankası'nın da kabul ettiği gidişat, bu yılı çift basamaklı bir enflasyonla kapatacağımızı gösteriyor. İşte münasebetsizlik, çift basamağın tam da yılsonunda gerçekleşmesiyle başlıyor. Üstelik, yıllık bazdaki çift basamak, yalnızca aralık ayına özgü bir durum da olmayacak. Biz, en azından mayısa kadar çift basamaklı enflasyonla yaşayacağız, şimdilik öyle görünüyor.
Yıllık enflasyon, çift basamağa örneğin eylül ayında, ekim ayında çıksa, sonra yeniden gerileme eğilimine girse ve yıl yüzde 7 gibi, 8 gibi bir düzeyde kapatılsa, durum çok farklı olurdu elbette. İşte o yüzden, çift basamağa aralıkta çıkılması tam bir münasebetsizlik, diyoruz ya…
2011 enflasyonu yüzde 10'u geçecek, hatta belki yüzde 11'e bile ulaşacak. Aralıkta yüzde 1.4'lük bir artış, yüzde 11'e çıkılması için yetecek. Henüz aralık ayıyla ilgili tahmin yapmak için çok erkense de, biz yüzde 1.4'ün aşılmayacağını, dolayısıyla yıllık gerçekleşmenin yüzde 10.5 ile yüzde 11 arasında kalacağını tahmin ediyoruz. Ama daha ayın ancak dörtte birinin geride kaldığını, köprünün altından çok sular akabileceğini göz ardı etmemek gerektiğini de vurgulamadan geçemeyeceğiz.
Her pazarlık bu oranla yapılacak
Kamu çalışanlarına ve emeklilere enflasyon paralelinde zam yapma politikasından dolayı bu oran Maliye'nin canını çok sıkacak. Ek zam yapmak gerekmeyecekken, şimdi önemli bir mali yük binecek bütçeye.
Aslında Maliye'nin bu konuda fazla da hayıflanmaya hakkı yok. Enflasyonun böylesine tırmanışa geçmesinin altında büyük ölçüde vergi artışları yatmıyor mu? Vergi artışları, en azından ekim ayında yüzde 3.27 ile rekor kıran enflasyonda en önemli etken değil mi? Dolayısıyla biraz da bir cepten diğer cebe para aktarılmış olacak. Gerçi sonuçta Maliye bu aktarma operasyonundan karlı çıkacaktır ya…
Enflasyondaki münasebetsizlik özel sektörün de hoşuna gitmeyecek kuşkusuz. Bu da ücret artışlarının büyük ölçüde yılsonunda oluşan enflasyona göre belirleniyor olmasından kaynaklanacak.
Tek konu ücret artışları da değil. Özel sektör 2012'ye ilişkin hesaplarını yaparken hangi enflasyonu esas alması gerektiğini bilmek isteyecek. Denilebilir ki, "Ortada bir hedef var ve Merkez Bankası bu hedefini değiştirmiş değil ki. Üstelik bu durum bir kez daha teyit edilmiş durumda". Doğru, ortada bir hedef var, var olmasına ama; o hedeflerin çok uzağına düşülmüş olması hedeflere olan inancı büyük ölçüde yok etmedi mi?
Mayısa kadar yüksek
Enflasyon yılı yüksek kapatsa ve 2012'nin ocağında hemen gerileyecek olsa, haydi neyse… Ama öyle bir umut da yok ki… 2012'nin ilk dört ayında da aralıkta oluşacak yıllık orana yakın yüksek oranlar sürecek gibi görünüyor. Ta ki mayısta bir geri dönüş, yıllık enflasyonda bir düşüş gerçekleşecek. Bu da, geçen yıl mayıstaki yüzde 2.42'lik çok yüksek oranlı artışın hesaptan çıkmasıyla oluşacak. Tabii ki bu yıl da geçen yılkine yakın bir artış yaşanmazsa…
Hem zaten Merkez Bankası yetkililerinin enflasyonun mayısta düşeceği yolundaki görüşleri de tümüyle baz etkisiyle ortaya çıkacak bu hesaplamaya dayanıyor.