Enflasyon tahmini güçleşti

Ağustos ayında enflasyon rakamlarının beklenenin altında çıkması acaba enflasyonun bundan sonra inişe geçtiğini mi gösterir?

Acaba bundan sonra enflasyonda gerileme sürer mi?

Bu durumda yıl sonu enflasyonu ne olur? Gelecek yıl enflasyonu ne olur?

Bu soruların cevabı herkes için önemlidir. Ama işadamları için çok daha önemlidir.

Çünkü işadamları geleceği, geçmiş dönemin enflasyon rakamlarına göre değil, gelecek hakkındaki enflasyon tahminlerine dayalı olarak planlarlar. Ona göre yatırım, üretim, istihdam, zam kararları alırlar.

Bu alanda işadamarı tabii ki öncelikle Merkez Bankası'nın, DPT'nin hükümetin enflasyon tahminlerini dikkate alırlar.

Fakat geçen dönemde enflasyon için Merkez Bankası tarafından belirlenen, hükümet tarafından açıklanan hedeflerin gerçekleşmemesi ve enflasyonun hedefin yüzde 100'ün üzerine çıkması bu güveni yok etti.

Şimdilerde elimizde iki rakam var. Ağustos ayı sonu itibariyle yıllık tüketici fiyatları TÜFE artış oranı yüzde 11.77, yıllık üretici fiyatları ÜFE artış oranı yüzde 14.67 dir.

Önümüzdeki aylarda enflasyon rakamları inip çıksa da görülen odur ki, 2008 yılında TÜFE yüzde 11-12 oranında, ÜFE yüzde 14-15 oranında artacaktır.

Bu oranlar tüketici için de üretici için de önemli oranlardır. Özellikle işadamları ÜFE artış oranını yorumlarken, döviz fiyatının sabit kalmasının olumsuz etkisini dikkate alacaklardır.

Ekonomide rakamları sadece rakam olarak yorumlamak doğru olamaz. Bu rakamların insanları, tüketiciyi, üreticiyi nasıl etkileyeceğini tartışmak gerekir.

Eğer tüketicinin geliri enflasyon oranında artmamış ise bu durumda tüketici fakirleşir.

Eğer üretici enflasyonu fiyatlarına yediremez ise üretimini sürdüremez. zarar eder.

Uzun süredir ÜFE ile TÜFE arasındaki makas açıldı. ÜFE daha fazla artıyor. TÜFE daha düşük. Demek ki üretici maliyet artışlarını satış fiyatlarına yansıtamıyor. Bir bölümünü üzerinde taşımak zorunda kalıyor.

Bu uzun süre böyle devam edemez. Bu makasın açılmasının nedeni, tüketicinin talebinin yavaşlamasıdır. Tüketicinin alım gücünün düşmesidir.

Diyelim ki 2008 yılının sonuna yaklaşıyoruz. Bu yıl böyle geçecek.

İyi deÖAcaba 2009 yılı için ÜFE ve TÜFE konusunda ne gibi bir tahmin yapabiliriz? Acaba enflasyon 2008'deki çizgide sürer gider mi, yoksa geriler mi?

Gerilemesi için 2008'deki hangi olumsuz gelişmeler tersine dönecek? Maliyetler mi ucuzlayacak? Tüketici daha da fakirleştiğinden talep daha fazla mı daralacak? Yoksa üretim patlaması olacak da hem üreticinin, hem tüketicinin yüzü mü gülecek?..

İyimser olmaya, olumlu düşünmeye mecburuz. Karamsarlık işe yaramıyor. Ama işadamı için önemli olan iyimserlik veya kötümserlikten öte gerçekçi olmak, doğru tahminlere dayalı olarak geleceği düzenlemektir.