Enflasyon stoku yalnızca yüzde 1.9

Aralık ayındaki endeks ile o yılın on iki ayının ortalama endeksi arasındaki oransal fark, enflasyon stokunu veriyor. Bir sonraki yılın yıllık ortalama enflasyonunun oluşumunda bu stokun önemi büyük.

Gerçek rakamlar üzerinden giderek örnek verelim:

TÜFE'de geçen yılın aralık ayındaki endeks 181.85 olarak gerçekleşti. 2010 yılının ortalama endeksi ise 178.40 oldu. 181.85 ile 178.40 arasındaki fark yüzde 1.93 düzeyinde.

2011 yılının tüketici fiyat endeksi, aralıktaki 181.85'in üstüne eklenerek gidecek. Şöyle bir varsayım teorik olarak yanlış değil. Eğer 2011 yılında aylık fiyat değişimi hep sıfır olursa, yıl ortalamasındaki endeks, aralık 2010'daki düzeyde, yani 181.85'te kalacak demektir. Buna göre, 2011 yılının ortalama endeksi 181.85 olacak, böylece 2010'daki 178.40'lık ortalama endekse göre yıllık ortalama fiyat artışı, bir başka ifadeyle deflatör yüzde 1.93 düzeyinde gerçekleşecek.

İşte enflasyon stoku da denilen bu yüzde 1.93'lük oran, son yılların en düşük oranı niteliğinde. TÜFE'de yeni serinin açıklanmaya başlandığı 2005 yılından bu yana oluşan enflasyon stoku daha önce yüzde 4'ün altına bile yalnızca bir kez inmişti.

Enflasyon stoku 2005 yılında yüzde 4.40, 2006 yılında yüzde 4.45, 2007 yılında ise yüzde 4.10 olarak gerçekleşti. 2008 yılında yüzde 3.74'e gerileyen stok, 2009'da da yüzde 4.01 düzeyinde oluştu. İşte, genel olarak yüzde 4 dolayında gerçekleşmekte olan enflasyon stoku, geçen yıl yüzde 1.93 düzeyinde kaldı.

2010 yılındaki enflasyon stokunun böylesine rekor düzeyde düşük gerçekleşmesinde en büyük etkiyi kasım ve aralık aylarındaki fiyat değişimlerinin beklentilerin ötesinde gelmesi yaptı. Tüketici fiyatları kasımda yalnızca yüzde 0.03 arttı, aralıkta ise yüzde 0.30 geriledi. Böylece, yıl ortalamasını oluşturan endeksle kıyaslanan yılsonu değeri düştü ve stok düşük kaldı.

Yılsonunu oranına etkisi yok

Enflasyon stokunun aralık-aralık kıyaslamasına dayalı yılsonu gerçekleşmesine bir etkisi tabii ki yok. Stok, yalnızca yıllık ortalama oran üzerinde etkili.

2010 yılından bu yıla devreden enflasyon stokunun yüzde 1.93 gibi çok düşük bir düzeyde kalması, bu yılın ortalama enflasyon, yani deflatör hedefi olan yüzde 5.8'in tutturulma olasılığını da güçlendiriyor. Hatta, deflatörün yüzde 5.8'in altında kalma olasılığı bile belirmiş durumda. Deflatör bu yıl yüzde 5'in altında oluşursa şaşmamak gerekiyor.

2011 yılında aylık ortalama fiyat artışı yüzde 0.45 dolayında beklenmeli. Bu durumda aralık-aralık yılsonu enflasyonu yüzde 5.5, yıllık ortalama enflasyon ise yüzde 5'in çok az da olsa altında gerçekleşecek.

Ama her tahminde altını kalın çizgilerle çizmek durumunda olduğumuz bazı gerçekler var:

Birincisi; küresel krizde nerede olduğumuzu halen tam bilemiyoruz, özellikle de Avrupa'nın nereye gideceğini kestirebilir durumda değiliz. Dolayısıyla, dış etkilere çok açık durumdayız. Ayrıca, enflasyon gibi bir konuda, doğaya teslimiz adeta. Merkez Bankası'nın değerlendirmesinde de değinildiği gibi işlenmemiş gıda maddesi fiyatlarında aralık ayında ortaya çıkan gerileme örneğin… Türkiye kışı çok şiddetli yaşasa, acaba bu gerileme ortaya çıkar mıydı… Dolayısıyla enflasyon stokunun böylesine düşük gerçekleşmesine büyük katkıda bulunan aralık endeksi geriler miydi…

İkincisi; Türkiye şunun şurasında altı ay sonra genel seçime gidecek. Bu, Türkiye'nin geleceğinin şekilleneceği bir seçim özelliği taşıyor, dolayısıyla siyasal partiler, özellikle iktidar partisi bu seçime çok asılacak. Her ne kadar hep aksi söyleniyor olsa da enflasyonu azdırıcı politikalar uygulanır mı, bilinemiyor.

Dolayısıyla, şu andaki tabloya göre 2011'in enflasyonunda hiçbir tehlike yok; ama yarın bir dizi tehlikenin kapımıza dayandığını görüveririz!