Enflasyon canavarı kim?

Son on sene içinde 3-4 kez genel iktisat prensiplerinin dışına çıkarak yaptığımız deneyler hüsranla sonuçlandı. Her seferinde inanılmaz beklentiler ile başlayan yolculuk sonunda ortodoks reçeteye dönüş ile bitti. Ortodoks kelimesi çoğu insana farklı hatta yabancı geliyor, bunun yerine doğru/ makul/akla yakın/anlaşılabilir gibi kelimeler de konabilir.

Ancak bunu direk söylemek önceki tedavinin yanlış olduğunun kabulü anlamına geldiğinden pek tercih edilmiyor. Genel beklenti ocak ayı PPK toplantısında son bir artırım ile politika faizinin %45 düzeyine çıkması ile bu patikanın sonuna gelinmesi. Ondan sonra da her seferinde düşülen tuzaktan bu defa uzak durmak gerekiyor. Şu an açılımı overnight indexed swap olan OIS cephesinde haziran ayında ilk indirimin geleceği fiyatlanmakta.

Bu piyasayı bir nevi vadeli Fed kontratı olarak da düşünebilirsiniz. Aynı derinliğe ve işleve sahip olmasa da elimizdeki en yaklaşık sonuç bu. Diğer taraftan yatırım bankalarının hazırladığı 2024 yılı makroekonomik bültenlerde verilen mesaj net, resmi tahmin olan %36 seviyesi ancak yılın sonuna kadar faizlerin bu ay çıkacağı yerde sabit bırakılması ile mümkün. Yani Fed örneğinde olduğu gibi piyasa ile olması gereken arasında bir boşluk var.

Enflasyon ile tek mücadele yöntemi politika faizini artırmak değil şüphesiz, sistemdeki aşırı likiditeyi sterilize etmek de önemli. TL depo ihaleleri büyük ölçüde bunu hedefliyor, ancak KKM çıkışları ve TCMB döviz alımları ile sistemde oluşan likidite ağır basıyor ve istenilen sonuca ulaşmayı geciktiriyor, belki de daha maliyetli bir hale getiriyor. Başta asgari ücrete ve emeklilere yapılan zamların yanında, devletin yönetip yönlendirdiği yani fiyatını kendisinin belirlediği mecralarda da artışlar resmi tahminin ya da OVP içinde belirtilen rakamların üzerinde.

Son iki yıl içinde ağır yara alan aktarım mekanizmasını toparlamak ve beklenti yoluyla yaratılan enflasyonun önüne geçmek için burada ve genel olarak kamu maliyesinde daha sert mesajlar verilmesi gerekiyor, aksi takdirde tahminlerin çok uzağında kalacağımızı öngörmek için aslında çarşıyı pazarı bilmek ve görmek de yeterli. İç talep sönümlenmeden enflasyon düşmez. Hedef bu değilse, tabii farklı bir senaryo geçerli demektir.