Enflasyon beklenenden iyi
Tevfik GÜNGÖR
OLAYLARIN İÇİNDEN
[email protected]
2012 Yılı enflasyonu yüzde 6.16 olarak gerçekleşti. Bekleyiş yüzde 7 dolayında bir enflasyon idi.
Gerçekleşen enflasyon rakamı, Merkez Bankası'nın yüzde 5'lik enflasyon hedefine yakındır.
Merkez Bankası'nın talebi yavaşlatmaya dönük politikalarının enflasyonu da geriye çektiği görülmektedir.
Yüzde 5-6 dolayındaki enflasyon, Türk ekonomisi için hazmedilebilir bir enflasyondur. Kaldı ki 2012 enflasyonu son yılların en düşük enflasyonu olmuştur.
2012 Aralık ayı fiyatı ile 2011 Aralık ayı fiyatları arasındaki fark (artış) üreticide yüzde 2.45, tüketicide yüzde 6.16 olarak açıklandı.
Aralık ayından geriye 12 aylık ortalama fiyat artışı ise üreticide yüzde 6.09, tüketicide 8.89 oldu.
Üretici de tüketici de 12 ay boyunca cebinden çıkan paranın toplamına bakarak enflasyon değerlemesi yapar. Fakat bizler fiyat artışlarını yıllık ortalamadan değil de uçtaki iki ay arasındaki değişimden izliyoruz ve genelde enflasyon denildiğinde tüketici fiyatlarındaki artışa bakıyoruz. Bu nedenle 2012 yılı enflasyonunun yüzde 6.16 olduğunu kabul ediyoruz.
Her şeyin başı üretim. Tüketici fiyatları da sonunda üretici fiyatlarından etkilenir.
2012 yılında ne oldu da üretici fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 2.45 oranında gerçekleşti?
Maliyetler mi artmadı? Yoksa talep olmadığı için üretici fiyatlarını mı artıramadı?
Evet döviz fiyatları artmadığı için ithal girdi maliyetleri artmadı. Ama enerj, yakıt, işçi ücretleri, ulaştırma giderleri hızla arttı. Elektrik ve gaz fiyatlarındaki artış yüzde 23.64 oldu. Bütün bunlara rağmen üretici fiyatlarının bir yılda çok küçük bir artış göstermesi dikkat çekmektedir.
Dikkat çeken bir başka gelişme tarım kesiminde üretici fiyatlarının yıllık olarak yüzde 4.17 gerileme göstermiş olmasıdır.
İmalat sanayinde yıllık üretici fiyatı artışı yüzde 1.27 iken, gıda ürünleri ve içecek imalatı kesiminde üretici fiyatı artışı yüzde 5.19 oldu.
Tüketici fiyatlarında Aralık/Aralık ayları arasında en büyük artışı toplam tüketim harcamaları içinde yüzde 16.44 ağırlığı olan konut (kira, su, elektrik, gaz ve diğer harcamalar) kaleminde görüldü. Yıllık artış yüzde 11.37 oldu..
Toplam tüketim harcamalarında yüzde 26.22 oranında ağırlığı olan gıda ve alkolsüz içki kalemindeki yıllık artış yüzde 3.90 da kaldı.
Bundan sonra önemli olan fiyat artışlarındaki gerilemenin 2013 yılında da devam etmesidir.
Tüketimdeki fren gevşetilmeyeceğine göre talep patlaması beklenemez. Gecikmiş fiyat ayarlamaları (elektrik ve gaz) ile yeni vergiler nedeniyle yılın ilk aylarında enflasyonda bir hareket olabilir.
Bu tabloda cevaplanması gereken en önemli soru 2013 yılında üreticinin fiyat politikasının ne olacağıdır. Üretici acaba 2012 yılındaki gibi yıllık fiyat artışını yüzde 2.45'de tutabilecek mi? Maliyetlerdeki gelişme buna imkan verecek mi? Veya maliyet artışına rağmen fiyatlarda gereken ayarlamayı yapmadan üretimi sürdürebilecek mi? Bunu yaşayarak göreceğiz.
Yazara Ait Diğer Yazılar
Tüm Yazılar