Enflasyon azacak ya ondan sonra ne olacak?
Merkez bankasının eylül enflasyon beklenti anketi sonuçları, yılın geri kalan dört ayını tahmin etmektedir. Öngörüler sırasıyla; eylül, ekim, kasım aylarında 0.59, 1.20, 0.51 şeklindedir. Aynı sırada yıldan yıla; 7.77, 9.07, 9.62 bileşik sonuçlarına ulaşılır. Takip eden üç ayın enflasyon öngörülerinin kurdaki son dönem artışını dikkate almıyor olduğunu düşünüyoruz.
Eylül ve kasım beklentisi 2005-2014 ortalamasından küçük, 2005-2014 en düşüğünden büyüktür. Ekim öngörüsüne gelince, 2005-2014 en düşüğünün bile altındadır. Böylesi iyimser tahminlerle üç ay sonrasında, tarihler Kasım 2015’i gösterdiğinde, 9,62 yıllık enflasyon seviyesine oturtacağına da pek şaşıramıyoruz. Aralık ayını da benzer bir iyimserlikle 2005-2014 ortalamalarında tahmin edersek, yüzde 0.17 aylık artışını son ay için yerleştirerek 2015 yılını tamamladığımızda Merkez Bankası hedeflerinden yüzde 42.17 sapmış oluyoruz.
Merkez Bankası’nın 2015 yıl sonu hedef enflasyonu yüzde 6.9’dur. Önümüzdeki üç ayın piyasa tahminlerine aylık aralık tahminimizi de eklediğimizde yüzde 9.81 seviyesiyle hedef enflasyondan yüzde 42.17 sapılmaktadır.
Enflasyon önemlidir. Çünkü fiyatlar genel seviyesindeki artış, ekonominin kademelerine yansımakta hiç tereddüt etmez. Enflasyon çift haneye merdiven dayarsa, reel faizse bu çift haneye risk primini eklemekle işe başlar. Üretimde maliyetler, tüketimde fiyatlar, ulaşımda biletler ve sektörler genelinde iğneden ipliğe her şey enflasyondan etkilenir, her şeye enflasyon farkı eklenir. Hizmetler sektörü hariç. Enflasyon sektörlere nüfus ederken ister istemez bir toplumsal eşitsizlik hız kazanır.
Tüketici güveni aylık yüzde 6.1’lik düşüşüyle, güvensizlik boyutunu 2009 Ocak seviyesine kadar taşımıştır. Yüksek dolarizasyon ekonomi genelinde emlak portföylerinin dövizle alınıp satılmasına, kiraların euro ve dolar ile ödenmesine, mevduatların döviz tevdiat hesaplarında toplanmasına neden oluyor. Talep enflasyonu olmayacağını, sert düşen tüketici güveninden çıkarsayabiliyoruz. Öte yandan artan kurlar maliyetleri de manşet enflasyonu yükseltiyor. Enflasyon, içinden çıkılmaz bir maliyet enflasyonu girdabında buluyor kendini. Bir yandan maliyet enflasyonuna diğer yandan durgunluğa doğru adım adım yaklaşıyoruz. 2016’da büyüme oldukça sönük bir ivmeyle karşılanacak olmasına rağmen enflasyon, her taşın altından çıkmayı sürdürecektir. Sonbaharda esen her rüzgarı, yağan yağmuru, gribal enfeksiyonlarımızı olduğu kadar, dizlerimizdeki romatizmalarımızı da azdırır. Bakalım azan enflasyon daha neleri azdıracak?
