Enerjide kimin için büyüyoruz?
Bundan yaklaşık 5-6 yıl önce olmalı. Elektrikli otomobillerle ilgili haberler revaçtaydı. Görece yeni bir alandı ve biz gazetecilerin de çok ilgisini çekiyordu.
Konu çeşitli yönleriyle sürekli ele alınıyordu. Yurt dışından şirket ya da proje alanlar mı dersiniz, şarj sistemlerinin ve benzeri yan kollarındaki marka ve şirketlerin Türkiye temsilciliklerini alanlar mı dersiniz...
Konu bu ve benzeri haberlerle medyada sıkça yer buluyordu.
Hatta, bir otomobil markası olmayan Türkiye, belki bu alana elektrikli otomobiller üzerinden sıkı bir giriş yapabilirdi kim bilir?
Ama gel zaman git zaman bu konuda öyle beklendiği gibi hızlı bir gelişme olmadı. Konu da gazeteciler açısından giderek tavsadı. Şimdi benzeri durum Türkiye’de enerji sektörünün bazı dalları açısından da yaşanıyor diyebiliriz. O da güneş ve rüzgar başta olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarından herkesin kendi elektriğini üretebileceği meselesi. Orada da istenilen hızda yol alınabilmiş değil. Ama konumuz tam olarak bu değil. Son yıllarda Türkiye’nin, bölgesel bir enerji merkezi haline gelmeye adaylığı konuşuluyor. Biz de bu konuyu sıkça işliyoruz.
Böylesi bir hedefin hayata geçirilmesi için de buradan geçen ve geçecek hampetrol ve doğalgaz boru hatları ile elektrik şebekesinin çevre ülkelerle entegrasyonu önem taşıyor. Aynı zamanda gerek Türkiye’nin artan kendi elektrik ihtiyacını, gerekse bölge ülkelerinden bazılarının elektrik açığını kapatmaya yönelik santral ve iletim şebekesi yatırımları büyük önem taşıyor.
Bu alana ciddi yatırımlar yapılıyor, yapılacak. Buralarda ciddi teknoloji ve teçhizata ihtiyaç var. Bunların ne kadarını Türkiye kendi birikimiyle üretebiliyor derseniz cevap kısa: Maalesef çok azını...
Boru hatları yapılıyor gelişkin bir çelik boru sektörünüz olduğu halde buradan yeterli payı alamıyor. Termik santral kuruyorsunuz, gaz ve buhar türbinleri yabancılardan. Rüzgar santralleri kuracaksınız türbinler ve yazılımlar dışarıdan. Güneş santralleri kuracaksınız, panel, hücre ve yazılım yine ülke dışından. Enerji merkezi olmaya aday bir ülkeden ne beklenir? Bu role uygun bir altyapıya ve iş yapma kültürüne sahip olmasını değil mi? Peki bizde nedir durum? Maalesef yukarıda anlattığımız gibi...
Bu durumda sizin ekonominiz kendi vatandaşınız için mi büyüyecek yoksa başka ülkelerin sanayi ve teknoloji altyapılarını daha da geliştirmek için mi?
Tabii ki ortada bir büyüme yaşanacaksa herkes bir şekilde bundan pay alacaktır. Ancak bu pastanın bölüşümünde kendi ülkenize, kendi insanınıza iyi bir dilim bırakamayacaksanız çok yazık olur.
Bu nedenle, konuya ilişkin politikaların ciddi ciddi gözden geçirilmesinde yarar var. Artık bu alanda sabit yabancı sermaye yatırımlarının artırılmasına mı odaklanırsınız, ülkede ar-ge çalışmalarının ciddi ürünler vermesine mi yoğunlaşırsınız bilemiyorum.
Bildiğim bir şey varsa, bunlar yapılmadığı takdirde daha çok boşa kürek çekmeye devam ederiz.