Enerjide kaynağa değil teknolojiye destek!
Türkiye’de serbest piyasa elektrik fiyatları 3-4 yıl öncesinin altında seyrediyor.
Vadeli elektrik kontratlarına bakılınca görünen o ki, yakın gelecekte de ciddi anlamda bir yükseliş beklenmiyor. Bunun esas nedeni üretimdeki arz fazlalığı. Tamam, o zaman yeni yatırımlar yapılmasın mı diyeceğiz? Tabii ki hayır. Çünkü makro ekonomi politikaları açısından bakarsanız, sanayinin, ticaretin ve dahi hayatın en önemli girdisi konumundaki elektriğin fiyatının düşük kalması iyi bir şeydir.
Bu yüzden de ileride yetersiz üretim nedeniyle fiyatların aşırı yükseliş göstermemesi için şimdiden hazırlıklı olmak adına yeni ve düşük maliyetli üretim yapacak santraller kurulmaya devam etmeli.
Peki fiyatlar düşerken sermayedarlar yeni elektrik üretim yatırımı yapar mı?
Yapar elbette. Ama hesabını kitabını da en iyi şekilde yaparak…
Şayet ileride elektrik fiyatlarının geleceği seviye yatırım yapmayı akılcı kılıyorsa evet, yeni santral kurar.
Peki elektrik fiyatları bu seviyedeyken böyle bir şeyi niye yapsın?
Şöyle…
Son günlerde yerli linyite dayalı elektrik üretim yatırımlarına devlet tarafından satın alım garantisi verileceğine yönelik çeşitli iddialar dile getirilir oldu.
Bunda ne kadarlık gerçeklik payı vardır bilemiyoruz, ancak böylesi bir adım geleceğe dair bir tehlikeye de işaret ediyor.
O da şu.
Şu anda elektrik fiyatlarının gerçek maliyetleri yansıtmayacak şekilde düşüş göstermesinin bir nedeni de eskiden doğalgaza dayalı santrallere verilmiş satın alım garantileridir de ondan bunu söylüyoruz. Çünkü bu tip santrallerden bir bölümünün elektriğini, maliyeti kaç alırsa olsun almak zorunda devlet.
Benzeri bir durum şayet kurulumu tamamlanırsa, Rusya’nın Mersin’de kuracağı Akkuyu Nükleer Santrali için de söz konusu olacak. Yani elektrik fiyatları TL bazında ne kadar düşük kalırsa kalsın, bu tesiste üretilecek elektriğin ciddi bir bölümünü devlet dolar bazında verdiği alım garantisi rakamı üzerinden satın alacak.
Bugünlerde Rusya ile yaşanan gerilim nedeniyle çoğu eski tip, Rus doğalgazı yakan gaz çevrim santrallerinin elimizi ne kadar zayıfl attığını görüp hayıfl anıyorsak, ileride benzeri bir duyguyu nükleerde de yaşamamız muhtemeldir.
Bu arada yerli linyite dayalı santral kurdurtacağımız girişimcilere de alım garantisi sağlanırsa, hayıfl anma heybemiz biraz daha şişecektir.
O yüzden, iyi niyetle önerildiğini düşündüğümüz yerli linyit elektriğine alım garantisi getirmek için bir kere değil, iki kere değil, çok kere düşünmeliyiz.
Ha, bizim her zaman önem verdiğimiz yerli kaynakları desteklemeyi düşünüyorsak bunu enerji kaynağı konusunda değil, enerji üretimi ve kullanımındaki teknoloji geliştirme çalışmalarında yapmalıyız.